ԲԱՐԻ ՎԵՐԱԴԱՐՁ ՏՈՒՆ, ԶԻՆՎՈՐ

Տիկին Գայանեն նամակ էր ուղարկել «Հայ զինվորին» եւ խնդրել հնարավորություն տալ իրեն թերթի միջոցով շնորհակալություն հայտնելու իր որդու հետ ծառայած դիրքապահ Աշոտ Պողոսյանին, որն օրեր առաջ է զորացրվել: Նման նամակ, որում զինվորի ծնողը մեկ այլ զինվորի իր երախտիքի խոսքն է հղում, ամեն օր չենք ստանում: Որոշեցի հանդիպել եւ զրուցել Աշոտի հետ:

Նա խմբագրության միջանցքում է, լուռ եւ երկար նայում է պատերին փակցված զինվորների լուսանկարներին: Քիչ անց անկեղծանում է.

-Մի քանի օր է, ինչ քաղաքում եմ, եւ հայացքս, ինձնից անկախ, անընդհատ որեւէ զինվորի լուսանկար էր փնտրում… Այդպես էլ ոչ մի տեղ չգտա… Հուսահատվել էի… Զինվորի հանդեպ պետք է յուրահատուկ վերաբերմունք լինի. չէ՞ որ նրա կյանքն ամեն րոպե վտանգված է…

-Ծառայել ես…

-Թշնամուց 50 մետր հեռավորության վրա:

-Այդքա՜ն մոտիկ…

-Ավելի հանգիստ ես, քանի որ հակառակորդի գործելու տարածությունը փոքրանում է…

-Մասնագիտացո՞ւմդ:

-Դիպուկահար: Միշտ պատրաստ եմ նորից ստանձնելու պարտականությունս:

-Ե՞րբ առաջին անգամ դիրք բարձրացար:

-2013 թվականի դեկտեմբերի 20-ին:

-Ի՞նչը հիշվեց մեկընդմիշտ:

-Քայլում էինք, մեկ էլ ավագ զինվորները կանգ առան… Նորեկներս վախեցել էինք` էս ի՞նչ պատահեց… Պարզվեց` Մոնթեի զոհված տեղում ենք… Հետո մենք էլ միշտ կանգ էինք առնում, եւ յուրաքանչյուրս իր մտքում Մոնթեից ուժ էր խնդրում… Մոնթեն զինվորների համար աստվածային զորություն ունի…

-Դիրքապահի մտքում…

-«Թռչեի մտքով տուն» երգն է… Դիրքում կանգնած հաճախ ենք այդ մեղեդին դնդնում…

-Ո՞վ է զինվորի ընկերը:

-Սաղավարտը: Հանձնելիս համբուրեցի, ասացի տղերքի գլուխը լավ կպահես…: Եթե հնարավորություն լիներ, հետս կբերեի տուն. քանի անգամ է կյանքս փրկել, դժվարանում էլ եմ հաշվել…

-Իսկ` թշնամին…

-Գիշերը:

-Քո սիրած խոսքը…

-Ստորաբաժանումն ընտանիք է, զորամասը` տուն, բանակը` ամրոց:

-Ի՞նչն էր ամենից շատ ոգեւորում քեզ:

-Նոր օրը, բացվող առավոտը…

-Ինչն էր ընկճում:

-Զինվորի կորուստը… Եվ բոլորովին էլ կապ չունի` որ դիրքում է դեպքը պատահել…

-Ինչի՞ կարիք ունի դիրքապահը:

-Մի քիչ ուրախության…

-Զինվորը պետք է կարողանա…

-…Առանց դժվարության նշանազարկի բերել իր զենքը:

-Ո՞վ է քո հերոսը:

-Սպան: Հաճախ էի նայում սպայի դեմքին, մտածում՝ 45-50 տարեկան կլինի: Հետո պարզվում էր՝ ընդամենը 35 է, զարմանում էի, բայց եւ հասկանում էի` ծառայության հետքն է…

-Եթե սպա լինեիր…

-Ապա՝ մեր վաշտի հրամանատար, կապիտան Նաիրի Ավագյանի նմանությամբ: Տան ճանապարհին հայրիկիցս հեռախոս խնդրեցի, զանգեցի հրամանատարիս եւ շնորհակալություն հայտնեցի, որ ողջ-առողջ եմ վերադառնում: Հուզվել էր…

-Լավագույն զինվորը՝ ըստ քեզ…

-Դիրքի ավագ, սերժանտ Ռաֆիկ Պետրոսյանը: Նրա գլխավորությամբ տղաները կասեցրել են հակառակորդի դիվերսիան… Հակառակորդի մռութին հասցրել, տուն են ճամփել…

-Բանակը նման է…

-Ժամացույցի: Յուրաքանչյուր պտուտակ կարեւոր է ճիշտ ու անխափան աշխատելու համար:

-Ամենահիշարժան օրը:

-«Սև հունվարի» օրերն էին: Որոշեցի դիտարկում իրականացնել, մյուս ընկերս` Կամոն էլ խրամատում էր դիտարկում կատարում, նորեկ էր: Մտածեցի՝ «Աստված ջան, կարող է հիմա…», ու «կրակել» բառի վրա նռնականետով իմ ուղղությամբ կրակ բացեցին: Կես մետր շեղվեցին, սակայն հարվածը ուժեղ էր: Մի կողմ նետվեցի, լսողությունս ու տեսողությունս մթագնեցին: Դիտակետի պաշտպանիչ պատը ինձ փրկեց: Ինչքան ուժ ունեի, գոռում էի` Կամո … Նայում էի խրամատի երկայնքով եւ նրան չէի տեսնում… Սարսափելի զգացողություն է… Փառք Աստծո, Կամոն վերջապես ձայն հանեց, աջ ձեռքս թուլացել էր, ձախով նրան քաշեցի մինչեւ թաքստոց… Բայց մտածեցի` հնարավոր է՝ նրանք մեզ շեղում են, որ ներթափանցման փորձ ձեռնարկեն: Ուժերս հավաքեցի եւ շարունակեցի դիտարկում կատարել: Ինձ միացավ դասակիս հրամանատարը` լեյտենանտ Հովիկ Ղարիբյանը: Նրան խնդրեցի կճմթել ձեռքս. մտածում էի` կարող է չկամ… Այդ օրը մեր դիրքի ուղղությամբ 150 անգամ կրակեցին եւ միայն խոշոր տրամաչափի զենքերից…

-Անմոռաց տեսարանը…
-Հիշեցի մեր դիրքի հարեւանությամբ քարուքանդ եղած դպրոցը` քսան տարվա վաղեմության նստարաններով, գրատախտակներով, անգամ երեխայի կոշիկ կտեսնեիր: Այդ տեսարանը ցնցող ազդեցություն էր թողնում: Ամեն անգամ այդ քարուքանդ դպրոցին նայելիս մտածում էի՝ ինչ փխրուն է խաղաղությունը…

-Քեզ հետ ի՞նչ «բերեցիր» բանակից:

-«Քաջարի մարտիկ» կրծքանշանն ու գեներալ-լեյտենանտ Մովսես Հակոբյանի հանձնած պատվոգիրը… Զինվորի համար միշտ էլ հաճելի է, երբ իրեն նկատում են, իր մասին մտածում են և ջանքերը գնահատում…

-Վստահ եմ` ծնողներդ քեզնով հպարտանում են…

-Ես նրանց չէի ասել, որ դիրք եմ բարձրանում… Հիմա գիտեն …

Շուշան ՍՏԵՓԱՆՅԱՆ