ՄԵՐ «ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ»
Հայաստանում լեռնային կենարար կլիմայով եւ հարուստ բուսականությամբ առողջավայրերը քիչ չեն: Դրանցից մեկն էլ ՊՆ ենթակայությամբ գործող Դիլիջանի «Լեռնային Հայաստան» հանգստյան տուն-առողջարանն է: Այստեղ տարվա ցանկացած եղանակ իր առանձնահատուկ հմայքն ունի: Հանգստացողներին գրավում է շքեղ բնությունը, շենքի ճարտարապետական տեսքը, սենյակների հարմարավետությունը՝ ընդարձակ, բարձր առաստաղներով: Պակաս կարեւոր չէ նաեւ այն, որ բուժական մասնաշենքը հենց առողջարանային համալիրի տարածքում է:
Առողջարանի պետ, գնդապետ Կորյուն Եղիազարյանը Արցախյան պատերազմն անցած զինվորական է: 2003 թվականից ղեկավարում է «Լեռնային Հայաստան» առողջարանը:
-2003թ. մինչ օրս անընդմեջ շինարարական-նորոգման աշխատանքներ են կատարվում: Դիլիջանի խոնավությունը միշտ էլ ընթացիկ խնդիրներ է առաջացնում: Հարկ է ժամանակ առ ժամանակ թարմացնել ամեն ինչ: Բարեկարգվում են թե՛ տեղանքը, թե՛ հարակից տարածքները: Տարին երկու անգամ՝ գարնանը եւ աշնանը, ծառատունկ է կազմակերպվում: Ուզում եմ անպայման նշեք, որ «Լեռնային Հայաստանում» կարող են իրենց հանգիստն անցկացնել ոչ միայն զինվորականները, այլ նաև սովորական քաղաքացիները: Զինծառայողների, Արցախյան ազատամարտի մասնակիցների համար առողջարանը գործում է անվճար հիմունքներով: Զինծառայողների ընտանիքի անդամների համար գործում է 50% զեղչ: Առողջարանում վերականգնողական բուժում են անցնում նաեւ մարտական գործողությունների մասնակցած, ծառայության ընթացքում վնասվածքներ, հրազենային վիրավորում ստացած ժամկետային պարտադիր զինծառայողները: Նրանք, ովքեր տեղաշարժվելու որոշակի խնդիրներ ունեն, սնունդը մատուցվում է սենյակներում:
Համագործակցության ծրագրեր ենք մշակում արտերկրում գործող առողջարանների հետ: Տարբեր երկրներից նույնպես զինվորականներ են գալիս մեզ մոտ: Չեմ կարող հպարտությամբ չշեշտել՝ նրանք տպավորվել են թե՛ դիլիջանյան պատկերներով, թե՛ անձնակազմի ջերմ, սրտացավ վերաբերմունքով, սպասարկումով, մատչելիությամբ:
Ով մեզ մոտ մեկ անգամ հանգստանում է, դառնում է հիմնական այցելու եւ իրեն զգում է ինչպես հարազատ օջախում:
***
Ապրիլյան դեպքերի ժամանակ առողջարանի անձնակազմի որոշ անդամներ գեներալ-մայոր Սեյրան Սարոյանի հետ այցելել են առաջնագիծ՝ մեր հայրենիքի սահմաններն անառիկ պահող տղաների կողքին լինելու:
-Հիացած եմ, զարմացած մեր զինվորների մարտական պատրաստվածությամբ, զինվորական գործին տիրապետելու արհեստավարժությամբ,- ասում է գնդապետը:- Զրուցում էի զինվորների հետ ու, հավատացեք, սիրտս ուրախությունից ծառս էր լինում: Ինքս խորհրդային բանակում եմ ծառայել, նռնականետորդ եմ եղել ու հպարտանում եմ մեր զինվորների գործնական իմացությամբ:
Քառօրյա պատերազմի մասնակից բազմաթիվ զինվորներ եւ սպաներ հարազատների հետ հանգստացել են առողջարանում, սպասում ենք նոր հոսքի:
***
Առողջարանային համալիրի կազմակերպչական հարցերով զբաղվում է առողջարանի պետի տեղակալ, մայոր Սամվել Հովսեփյանը. «Ժամանակի հրամայականն է՝ նորովի մոտեցում, ժամանակի պահանջներին համաքայլ: Արվում է հնարավորը, որ առողջարան այցելողները լիարժեք բուժվեն եւ հանգստանան: Հանգիստն է՛լ ավելի բազմազան ու բովանդակ դարձնելու համար գործում է գրադարան, լողավազան, սրճարան, կա մարզասրահ, ֆուտբոլի եւ վոլեյբոլի դաշտ, թենիսի սրահ, ցուցադրվում են 3D ֆիլմեր ե՛ւ մեծերի, ե՛ւ փոքրերի համար: Ստացել ենք միկրոավտոբուս, որը կօգտագործվի տուրիստական արշավներ իրականացնելու ոչ միայն Դիլիջանի, այլ նաեւ ավելի հեռու տեսարժան վայրեր, տարածքներ այցելելու:
Առողջարանի գլխավոր նպատակներից է մարդկանց սթրեսային վիճակից դուրս բերելը, առօրյա հոգսերից կտրելը, որ լիարժեք կազդուրվեն եւ դրական լիցքերով տուն վերադառնան: Ու մեր անձնակազմը ջերմությամբ, հարազատի սրտացավությամբ ու հոգատարությամբ է շրջապատում մեր հանգստացողներին. բարությունը, ուշադրությունը, տաք խոսքերը ջերմացնում են սիրտը, հավատացեք, դա առանձնահատուկ էներգիա է, որ չի անհետանում, ու դրա շռայլությունը երբեք չի վնասում…
***
«Լեռնային Հայաստանը» ունի բուժական միջոցառումների համար առանձին մասնաշենք` հագեցած ժամանակակից առողջարանային բուժսարքավորումներով:
-Դիլիջանը վաղ ժամանակներում եղել է թագավորանիստ ամառանոց: Տեղի կենարար օդն արդեն իսկ ինքնին բուժիչ է,- նշում է բուժական մասի պետ, բ/ծ մայոր Արթուր Արզումանյանը:
Առողջարանն ունի լաբորատորիա, էլեկտրասրտագրության կաբինետ, ատամնաբուժարան, բուժական ֆիզկուլտուրայի դահլիճ, ֆիզիոթերապևտիկ կաբինետներ, որտեղ իրականացնում են պարաֆինաբուժում, էլեկտրալուսաբուժում, մերսում: Ջրաբուժարանում առաջարկվում են մարգարտային, օզոնային լոգանքներ, ստորջրյա ցնցուղ-մերսում, չորսխցիկանի լոգանք, ձեռքերի և ոտքերի մրրկային լոգանք…
– Արդեն քանի տարի՝ առողջարանի բուժական ընթացակարգին ավելացել է նաև ցեխաբուժությունը,- լրացնում է բ/ծ մայոր Արթուր Արզումանյանը:- Մենք օգտագործում ենք տեղական հումք` Լոռու Մարգահովիտ գյուղից բերված բուժիչ տորֆ: Ցեխաբուժությունը ցուցված է տարատեսակ հիվանդությունների դեպքում` և՛ հենաշարժական ապարատի, և՛ նյարդային համակարգի, և՛ ստամոքսաաղիքային համակարգի, և՛ շնչառական ¥իհարկե, այն ունի նաև իր հակացուցումները):
Բուժական նշանակումներ կատարելիս պարտադիր հաշվի է առնվում, թե ինչ խնդիրներ ունի հանգստացողը, եւ նոր միայն համապատասխան նշանակումներ են կատարվում:
Բուժական ֆիզկուլտուրայի դահլիճը եւս բազմամարդ է: Ֆիզկուլտուրայի հրահանգիչ, ենթասպա Արտակ Գոգչյանը շեշտում է, որ հանգստացողները սիրով են գալիս մարզվելու, մարզագույքն էլ պարբերաբար թարմացվում է:
***
Սնունդը, առավել ևս՝ բուժական սնունդը, առողջարանային բուժական լրակազմի կարևոր գործոններից է, որի ճիշտ կիրառումը զգալիորեն բարձրացնում է բուժման արդյունավետությունը: Ճաշարանի պետ, մայոր Գևորգ Ստեփանյանը նշում է, որ այնքան էլ վաղուց չէ, որ անցել են նոր սպասարկման ձևին` «շվեդական սեղանին»:
-Սննդի թարմությունն ու բազմազանությունը մշտապես ապահովված է,- ասում է ճաշարանի պետը,- մսային կերակուրներ, աղցաններ… Օրվա սնունդը կարգավորվում է այն հաշվարկով, որ ապահովվի օրգանիզմի կենսագործունեության համար անհրաժեշտ սպիտակուցների, ճարպերի, ածխաջրերի, հանքային նյութերի, վիտամինների անհրաժեշտ քանակը:
Ճաշարանի շեֆ-խոհարար Վարդան Վարդանյանն էլ ժպիտով լրացնում է.
-Սննդի որակն ավելի է լավացել, տեսականին է՛լ ավելի շատացել: Ամեն ինչ սիրով է պատրաստվում: Դժգոհություններ չկան, միայն գոհունակության խոսքեր ենք լսում:
***
Ճաշարանի հարևանությամբ ձմեռային այգին է՝ արեւադարձային ծառ ու թփով, որը սելֆիի սիրահարների մշտական «գրոհի» վայրն է: Առողջարանում ծառ ու թփի բազմազանություն է, վիթխարահասակ եղեւնիներն էլ մի յուրահատուկ շքեղություն եւ հմայք են հաղորդում տարածքին:
Խնամք և հոգատարություն զգում ես ամեն քայլափոխի, առողջարանային համալիրում առկա են բոլոր անհրաժեշտ պայմանները գերազանց հանգստի համար:
Մեր այցելության պահին առողջարանում թոռնիկների հետ հանգստանում էր ՀՀ արտաքին գործերի փոխնախարար Շավարշ Քոչարյանը. «5-րդ տարին է, որ գալիս ենք այստեղ: Տարեկան մեզ 10 աշխատանքային օր արձակուրդ են տրամադրում, եւ այդ օրերը գերադասում եմ թոռնիկներիս հետ անցկացնել գողտրիկ այս անկյունում: Բնությունը ինձ շատ է գրավում՝ հանգիստ է, խաղաղ: Աշխատակիցներն էլ չափազանց պատրաստակամ են»:
Հանգստացողները այստեղից հեռանում են կազդուրված, դրական լիցքերով, իսկ առողջարանի տպավորությունների եւ դիտողությունների գրքում ավելանում են շնորհակալական խոսքերը: Իրենց երախտիքի խոսքն են հայտնում վիրավոր ազատամարտիկները, զինծառայողները, զոհված ազատամարտիկների մայրերը: Շնորհակալության խոսքերն ամենաշատը ջերմ եւ ուշադիր վերաբերմունքի համար են ու տաք եւ անկեղծ ժպիտի:
Ալիս ԱԼԱՎԵՐԴՅԱՆ
մայոր
Խորագիր՝ #32 (1152) 24.08.2016 - 30.08.2016, Բանակ և հասարակություն, Ուշադրության կենտրոնում, Սոցիալ-իրավական