Հայ զինվոր

ՏԱՏՍ

Դեռևս խորհրդային տարիներին կառուցված հինգհարկանի շենքի առաջին երկու հարկերը բարձրանալիս քիթս էր ընկնում խոնավ պատերի բորբոսի հոտը, իսկ արդեն երրորդ հարկում, որտեղ ապրում է Վիկտոր տատս, աստիճանների մոտից գալիս էր տատիս պատրաստած թարմ ճաշի, որից ռեհանի բուրմունքն անպակաս էր, ու նրա անուշիկ ձեռքերով թխած տաք հացի անուշահոտ բուրմունքը: Դուռը բացելուն պես առաջինն ինձ էր գիրկն առնում ու ամուր–ամուր գրկում… Հուզվելու աստիճան ուրախանում էր, հետո ասեղից բազում անգամներ ծակծկված մատներով աննկատ սրբում էր ակնոցի տակից երևացող արտասուքի մի քանի կաթիլը: Մեր այցը տատիս համար իսկական տոն էր: Առանց հապաղելու, զարմանալի թեթևությամբ սեղան էր գցում ու հացի հրավիրում, իսկ ես, տասնհինգամյա տղեկս, բոլորից շուտ զբաղեցնում էի ամենալավ տեղը՝ թախտի մի հարմար անկյունում: Տատս առանց իրեն կորցնելու բերում էր մի սրբիչ ու ասում.

–Բալե՛ս, գցիր վրադ, որ շորերդ չկեղտոտես:

Ինձ համար տատիս պատրաստած ճաշերն ամենահամովն են, մայրիկիս պատրաստածից էլ համով: Ավելի լավ ճաշեր, քան տատիս պատրաստած ճաշերը… մատներս հետն էի ուտում: Այնքան սիրով էր պատրաստում այդ ճաշերը, այնքան ջերմությամբ: ԵՎ պատրաստելիս էլ միշտ ինչ–որ մեղեդի էր շշնջում: Բա նրա սարքած պանիրն ու կարագն ինչ համով են… Չզարմանաք, եթե ասեմ, որ տատիս պատրաստած ամեն մի պահածոյի մեջ հպարտություն կա: Ու կարծես նրա պատրաստած ամեն բան նկարագրում է իր անցած երկար ու ձիգ ճանապարհը:

Ամբողջ տունը լցվում էր մեր աղմուկով, իսկ տատս միայն ուրախանում էր դրանից: Մեզ համար ոչինչ չէր խնայում, իսկ պահարանի ամենախոր անկյունում պահած կոնֆետները հենց ինձ համար էին…

Պատշգամբում արևից շողշողացող ծիրանի և կեռասի չրերը, որ հատիկ–հատիկ ու հավասար շարված էին սկուտեղի վրա, այնքան գայթակղիչ էին, որ չէի դիմանում այդ գայթակղությանը ու մեկ–մեկ թաքուն թռցնում էի: Թաքուն ուտում էի մեկ–երկու հատ, հետո վերադասավորում տատիս հատընտիր չրերը, որպեսզի չնկատեր: Իսկ տատս լավ էլ նկատում էր, բայց ձայն չէր հանում: Իսկ երբ գալիս էր չրերը հավաքելու ժամանակը, դրանք ուղիղ կես էին դառնում:

Երևի կուզենայի, որ աշխարհի բոլոր թոռները հենց Վիկտոր տատիս նման տատ ունենային, որպեսզի զգային տատի ունենալու հպարտությունը, քնքշությունը, ջերմությունը, երջանկությունը…

Երբ քնած էի լինում, տատս հուշիկ քայլերով մոտենում էր ու ինձ ծածկում, որ չմրսեմ հանկարծ:

Տատիս տանը մեզ կարելի էր ամեն ինչ. վազվզել անկյունից անկյուն, կռվել բարձերով, քայլել ոտաբոբիկ, անգամ «խաղալ» տատիս կյանքի անբաժան ընկերը դարձած կարի մեքենայով:

Տատս տալիս էր մեզ ամեն ինչ, փոխարենը չպահանջելով ոչինչ: Վիկտոր տատիս ցանկությունը մեկն էր. որ մենք՝ իր երեխեքն ու թոռները, առողջ լինենք ու ապրենք խաղաղ երկնքի տակ:

Մի անգամ, երբ տատիս պատմեցի, որ ընդունվել եմ ամերիկյան համալսարաններից մեկը, պատմեցի իմ նպատակների ու երազանքների մասին, նա լուռ լսեց ու տվեց իր օրհնությունը: Երբ հարցրեցի` «Տա՛տ, որ գնամ արտասահման՝ սովորելու, քեզ ի՞նչ նվեր ուղարկեմ», պատասխանեց. «Դու երջանիկ եղիր, առողջ, դա ինձ համար ամենամեծ նվերը կլինի»: Ակամա հուզմունքը սեղմեց կոկորդս:

Մի հազար տարվա կյանք էլ ունենամ, դժվար թե կարողանամ վերադարձնել տատիս տված անսահման ջերմությունն ու սերը… Ու աշխարհի որ ծայրում էլ լինեմ, անբասիր կքայլեմ նրա մատնանշած ազնիվ ճանապարհով:

Ու եթե հանկարծ մի օր, մի չարաբաստիկ գիշեր, գիշերային մի ձայն ինձ ասի, որ քո սիրտը դավաճանել է քեզ, այդ ժամանակ ես կհասկանամ, որ ինձ էլ ծածկող չի լինի, իմ քաղցր տատ…