Բանակ և հասարակություն
Oրերս երկրապահական ընտանիքի շուրջ 1000 հոգանոց խումբը եղավ Արցախի բոլոր զորամասերում, մարտական հենակետերում: Այս ինքնատիպ ուխտագնացության ամփոփումից հետո Երկրապահ կամավորականների վարչության նախագահ, գեներալ Մանվել Գրիգորյանը նախաձեռնեց եռասերունդ երկրապահի այցելությունը Հայաստանի՝ Ադրբեջանի հետ սահմանակից տարածքների զորամասեր եւ դիրքեր:
Արցախյան ազատամարտը, որ սկսվեց քսանյոթ տարի առաջ, շարունակվում է: 1994թ. կնքված հրադադարի պայմանագիրը կարծես կորցրել է իր նշանակությունը: Պայքարի այս փուլում թշնամին ընտրել է դիրքային պատերազմի մարտավարությունը: Վախենալով մեծ ու լայնածավալ պատերազմ վարելու և լիարժեք պարտություն կրելու հեռանկարից՝ Ադրբեջանի իշխանություններն իրենց զինվորականներին պարտադրում են փոքր ստորաբաժանումներով մեր մարտական հենակետերի վրա անակնկալ հարձակումներ գործել, որոնք, անկախ տխուր հետևանքից, ադրբեջանական քարոզչամեքենան ներկայացնում է որպես առաջնագծում գրանցված «մեծ հաջողություններ»:
2014 թ. տարեվերջին Արմավիրի մարզում անցկացված «Ես քո արժանի փոխարինողն եմ, զինվո՛ր» թեմայով ստեղծագործական մրցույթում լավագույնն են ճանաչվել Արմավիր քաղաքի Զորավար Անդրանիկ Օզանյանի անվան թիվ 5 հիմնական դպրոցի, թիվ 4 ավագ դպրոցի, ինչպես նաև Արմավիրի մարզի Սարդարապատ համայնքի, Լուկաշին համայնքի Խորհրդային Միության հերոս Հունան Ավետիսյանի անվան միջնակարգ դպրոցների 9-րդ, 11-րդ և 12-րդ դասարանների և «Տիգրան Մեծ» ՌՄՀ վարժարանի 11-րդ և 12-րդ դասարանի մի քանի աշակերտների շարադրությունները:
Բանակ, կրթություն, մշակույթ համաձայնագրի շրջանակում գործակցությունը ՀՀ զինված ուժերի զորամասերի հետ շարունակվում է: «Զվարթնոց» պատմամշակութային արգելոց-թանգարանի աշխատակիցներն ու ՀՀ ԶՈւ ինժեներասակրավորական գնդի 20-ից ավելի զինծառայողները սանիտարական մաքրման աշխատանքներ են իրականացրել արգելոց-թանգարանի տարածքում:
Հիշեցնենք, որ փետրվարի 7-ին «Զվարթնոց» տաճարի տարածքում, առաջին անգամ, հայրենիքին անձնվիրաբար ծառայելու երդում են տվել հիշյալ զորամասի նորակոչիկները:
Գայանե Գևորգյանը զինվորական է, ենթասպա, երեք որդիների մայր: Ապրում է Ագարակում: Ամուսինը` Ավետիս Ալբերտի Օհանյանը, զոհվել է 1993թ. մայիսի 26-ին, Արցախ աշխարհի Մարտակերտի Կուսապատ գյուղում: Տիկին Գայանեն պահեց-մեծացրեց իր երեք տղաներին, բանակ ճանապարհեց նրանց ու կարոտով սպասեց: Ամուսնու զոհվելուց 20 տարի անց տիկին Գայանեն եղավ ամուսնու մարտնչած վայրերում, այնտեղ, որտեղ զոհվել էր ամուսինը: Այցելությունը, որը նման է ուխտագնացության, տիկին Գայանեն վերնագրել է այսպես` «Կարոտի կանչով»:
Զինվորական երդման հանդիսավոր արարողություն էր գնդապետ Ս. Մինասյանի հրամանատարությամբ գործող զորամասում: Այս անգամ միջոցառումը տեղի ունեցավ Արծվաբերդ համայնքում: (Արդեն ավանդույթ է՝ հյուսիսարևելյան այս զորամասում ինչպես երդման, այնպես էլ հայրենասիրական այլ միջոցառումներ տեղի են ունենում սահմանամերձ տարբեր համայնքներում): Եկել են Հայաստանի տարբեր բնակավայրերից զինվորների ծնողները, հարազատները, մտերիմ-ընկերները: Հավաքվել են գյուղի Հայրենական մեծ պատերազմի և Արցախյան հերոսամարտի խաչքարի հարևանությամբ գտնվող հրապարակում:
Որդիներս ծառայել են Խորհրդային բանակում: Եվ նրանց ծառայությունից ժամանակին ես որպես մայր շատ գոհ եմ եղել, որոնց վերադարձին ուրախության սեղան ենք բացել, հարազատներով մինչև գիշեր կերուխում արել… Այժմ թոռնիկս պիտի ծառայի Հայոց բանակում: Ես կցանկանամ, որ զինվորը, ով մեր զավակն է, թոռնիկը, կամ էլ հարևանը, լինի պաշտպանված, լինի հերոս, բայց… խաղաղ օրերի, որ ոչ մի ընտանիքում կսկիծ չլինի: Բանակում լինի միայն առողջ բարոյահոգեբանական մթնոլորտ, որպեսզի ահուդողով չսպասենք զինվոր տղաների վերադարձին: