Արցախի ազատագրման և մայիսյան տոների առիթով ՀՀ ՊՆ Երևանի կայազորի Սպայի տանը կայացավ ազատամարտիկների և երիտասարդների հերթական հանդիպումը` «Ճանաչենք նրանց» խորագրով: Ձեռնարկի կազմակերպիչներն էին Սպայի տունը և «Գևորգյան մարտարվեստի դպրոց» հայրենասիրական-երիտասարդական կենտրոնը:

Մայիսի 8-ին Կոտայքի մարզի Գառնի գյուղի թիվ 2 ավագ դպրոցում տոնական տրամադրություն էր տիրում։ Դպրոցը, որ տարիներ առաջ անվանակոչվել էր 1990թ. մայիսի 27-ին Նուբարաշենում խորհրդային բանակի դիպուկահարի կրակոցից զոհված Դերիկ Աբրահամյանի (Ատոմի) անունով, առանձնակի շուք էր ստացել։ Եվ նկատելի էր, որ բոլորը հատուկ նվիրումով են պատրաստվել հանդիսությանը։

Մեզ պարտադրված Արցախյան ազատամարտը ցույց տվեց, թե մարդու, սովորական քաղաքացու համար որքան կարևոր են զինվորական, թեկուզև նվազագույն, գիտելիքներն ու հմտությունները: Բարեբախտաբար, խորհրդային տարիներին դրանք անտեսված չէին և ուսուցանվում էին դպրոցում, բանակում, բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում, պարբերաբար կազմակերպվող վարժական հավաքների ընթացքում: Իսկ մեր կռվում, ինչպես Հայաստանի սահմաններում, այնպես էլ Արցախի ռազմաճակատներում կամավորական խմբերի, ջոկատների, վաշտերի կողքին հակառակորդի դեմ պատվախնդրորեն մարտնչեցին և հաղթանակի մեջ իրենց կարևոր ներդրումն ունեցան նաև եռամսյա վարժական հավաքների միջոցով կազմավորված ստորաբաժանումները: Հատկապես պատերազմի վերջին ու վճռական փուլում հայտնվելով առաջնագծում, նրանք համալրեցին կռվողների նոսրացած շարքերը և իրենց ներկայությամբ ու մասնակցությամբ նոր եռանդ ու թափ հաղորդեցին ամիսներ ու տարիներ խրամատից դուրս չեկող փորձառու ռազմիկների գործողություններին:

Հայաստանում այսօր բնակվում է Հայրենական մեծ պատերազմի 1450 վետերան, որոնցից ամենակրտսերը 88 տարեկան է: Նրանցից երեքը կմասնակցեն մայիսի 9-ին Մոսկվայում կայանալիք Հաղթանակի շքերթին, տասը` Նովոռոսիյսկում: Վետերանների մոտ յոթանասուն տոկոսը անկողնային վիճակում է, մի մասը` միայնակ: Վետերանների ամսական պատվավճարը կազմում է ընդամենը 25 հազար դրամ: Անցած երկու տարվա ընթացքում Հայաստանում բնակվող Հայրենական մեծ պատերազմի վետերանների թիվը կրկնակի նվազել է:
Այսօր Հայաստանում գործում է վետերանների 48 կազմակերպություն, որոնց կից Դիլիջանում, Գյումրիում, Վանաձորում, Մարտունիում գործում են բարեգործական ճաշարաններ: Բոլոր քաղաքներում կան վետերանների ժամանցի տներ: Գործում են նաև վետերանների Փառքի սրահներ:

Էրեբունու թիվ 107 միջնակարգ դպրոցում կազմակերպված ցերեկույթը նվիրված էր 1941-45թթ. Հայրենական մեծ պատերազմի վետերան Իվան Մեխակի Սարգսյանի 90-ամյակին։ Նա ծնվել է Ադրբեջանի Եվլախի շրջանի Նամեթարաթ գյուղում, չքավոր գյուղացու ընտանիքում։ Դեռ 18 տարին չլրացած՝ 1942թ. հոկտեմբերին զորակոչվել է Կարմիր բանակ, նախնական զինպատրաստությունը անցել Վրաստանում և ուղարկվել Հյուսիս-Կովկասյան, այնտեղից էլ Ուկրաինական առաջին ռազմաճակատ։ Պարգևատրվել է Կովկասի, Ուկրաինայի, Կիևի ազատագրման համար մեդալներով։ Պատերազմից հետո աշխատել է դպրոցում՝ որպես ռազմագիտության ուսուցիչ։ Երկար տարիների անբասիր աշխատանքի համար արժանացել է բազմաթիվ պարգևների, մեծ հարգանքի և պատվի։

Ապրիլի 26-ին ՀՀ ՊՆ վարչական համալիրի նիստերի դահլիճում տեղի ունեցավ «Քայքայիչ պաշտամունքները և փողոցային արատավոր բարքերը որպես պաշտպանունակության սպառնալիք» թեմայով գիտագործնական կոնֆերանս, որին մասնակցում էին շահագրգիռ գերատեսչությունների ղեկավարներ, ՀՀ ԱԺ մշտական հանձնաժողովների, գիտակրթական ոլորտի և հասարակական կառույցների ներկայացուցիչներ, Հայ առաքելական եկեղեցու հոգևորականներ։ Կոնֆերանսի նպատակն էր բոլոր ջանքերը ուղղել աճող սերնդի ազգային դիմագծի պահպանմանը, պատանիների շրջանում հանցավորություն ծնող պատճառների վերացմանը։ Բացի արտաքին թշնամու դեմ կռվելուց, պետք է պայքարենք նաև ներքին թշնամու դեմ՝ դրանք փողոցային արատավոր բարքերն են, բազմատեսակ աղանդները, որոնք ներսից խարխլում, կազմաքանդում են երկիրը և սպառնում Հայաստանի անվտանգությանը։

Հայ-ռուսական բարեկամության դարավոր պատմության մեջ ուրույն տեղ ունի հայ-կազակական համագործակցությունը: Արդեն 15 տարի է, ինչ կազակական շարժումը ներկայանում է Հայաստանում հասարակական կազմակերպությունների մակարդակով, ունի իր պատմությունը, ձևավորված ավանդույթները: Կարապետ Զադոյանի ղեկավարությամբ գործող «Նիտ» միջազգային հայ-ռուսական կազակական եղբայրությունն այս ասպարեզում վետերան է: