Հայոց միասնական հայրենիքի բաժանման հետևանքով առաջացան Արևելյան և Արևմտյան Հայաստանները: Երկար դարերի ընթացքում հայության այս երկու հատվածներն ապրեցին տարբեր հասարակարգերում, տարբեր քաղաքակրթությունների ազդեցության ներքո: Ժամանակի ընթացքում արդեն տրոհված հայության տարբեր հատվածները հիմնականում արտաքին ազդեցության և ինքնակազմակերպման ներքին հզոր լծակների բացակայության պատճառով ձեռք բերեցին ազգային երազանքի իրականացման մասին տարբեր պատկերացումներ, տարբեր գաղափարախոսություններ ու անգամ տարբեր լեզուներով սկսեցին խոսել:

Ես համոզված եմ, որ գրեթե բոլոր տղաներն էլ ընկերուհի ունեն կամ կուզենային ունենալ, և բոլորն էլ ցանկանում են հարգանք տեսնել իրենց սիրելիի աչքերում: Հենց այնպես հարգանքի չես արժանանա: Որպեսզի աղջիկը Ձեզ հարգի, Դուք պետք է Ձեզ ճիշտ պահեք: Ահա մի քանի խորհուրդ:

Մենք հավաքվել ենք մի գաղափարի շուրջ. օգնել, չսպասելով, որ օգնություն խնդրեն։ Օգնել՝ պատվելով։ Երբ մարդը հասնում է մի եզրագծի, որից հետո սկսում է պահանջել, նրա հոգում շատ ծանր բարոյական փոխակերպում է կատարվում։ Ինչ վերաբերում է կազմակերպության «Զոհված եւ հաշմանդամ ազատամարտիկների ժառանգություն» անվանմանը, խոսքը ազատամարտին ամենաթանկ գինը վճարած մարդկանց բարոյական ժառանգությանը տեր լինելու մասին է։

Երբ ազգը պետականություն ունի, ազգային հիմնական հարստությունը ազնվականների և իշխանավորների ձեռքում է: Եվ այն հիմնականում կենտրոնացած է լինում հայրենիքում, ուստի եւ աշխատում է հօգուտ հայրենիքի: Սակայն պետականության բացակայության պայմաններում այդպես չէ: Քաջ հայտնի է, որ հայկական գաղթօջախները դարեր շարունակ եղել են այս կամ այն երկրի ու անգամ աշխարհամասի տնտեսական լոկոմոտիվը: Հայերը հսկայական ներդրում են ունեցել Հնդկաստանի, Եգիպտոսի, Եթովպիայի, Լեհաստանի, անգամ Վենետիկի, Ռուսաստանի և այլ մեծ երկրների տնտեսական ու մշակութային զարգացման գործում: Իսկ Անդրկովկասի երկու մեծ ոչ հայկական քաղաքները` Թիֆլիսն ու Բաքուն, բառիս բուն իմաստով մենք ենք շենացրել:

Դեկտեմբերի 1-ին Տիգրան Մեծի, Մոնթե Մելքոնյանի անվան ռազմամարզական վարժարանների եւ Փոքր Մհեր կրթահամալիրի սաները մասնակցեցին պաշտպանության նախարարության տեղեկատվության եւ հասարակայնության հետ կապերի վարչության կազմակերպած Հայոց պատմության թեմայով մրցույթ-ստուգատեսին: Մասնակիցները հյուրընկալվել էին Արմավիրի «Տիգրան Մեծ» ռազմամարզական վարժարանում, որտեղ նրանց դիմավորեցին «Հաղթանակը` արժանավորին» պաստառով: Ստուգատեսի հարցաշարը, որը կազմել էր ՀՀ ՊՆ տեղեկատվության եւ հասարակայնության հետ կապերի բաժնի գլխավոր մասնագետ Սուսաննա Մարտիրոսյանը, վերաբերում էր հայոց պատմության ամենանշանավոր, արժանահիշատակ էջերին՝ Հայկ Նահապետից մինչեւ Արցախյան պատերազմ:

Օրերս «Մարտնչող Արցախ» ռազմամարզական եւ ինտելեկտուալ ծրագրի (որը մեկնարկել է հունիս ամսին, երբ մեկ շաբաթով Երեւան էին ժամանել ԱրՊՀ ուսանողները) շրջանակներում ՊԲ էին այցելել Հայ-ռուսական (սլավոնական) համալսարանի մի խումբ ուսանողներ, որոնք հյուրընկալվելով ՊԲ հրամանատարի մոտ, այնուհետեւ եղել են նաեւ առաջին գծում։ Հայ-ռուսական (սլավոնական) համալսարանի ուսումնադաստիարակչական բաժնի ղեկավար, ՀՀ նախագահին առընթեր հանրային հարցերի երիտասարդության ենթահանձնաժողովի նախագահ Հռիփսիմե Մարգարյանը, խոսելով նախաձեռնության, իրականացվող ծրագրի եւ, ընդհանրապես, բանակ-հասարակություն կապի վերաբերյալ ժամանակակից երիտասարդության վերաբերմունքի մասին, ասաց.

Երեւանի թիվ 62 նախադպրոցական ուսումնական հաստատությունը՝ մանկապարտեզը, ղեկավարում է Արցախյան պատերազմի զորականներից մեկի՝ «Սասնա ծռեր» ազատագրական ջոկատի հրամանատար, «Մարտական խաչ» I աստիճանի շքանշանակիր Սամվել Գեւորգյանի կինը՝ Սվետա Գեւորգյանը։ Մանկապարտեզը պաշտոնապես ռազմահայրենասիրական թեքում չունի, բայց դա չի խանգարում, որ զոհված հրամանատարի կինը իր սաների ռազմահայրենասիրական, ազգային եւ հոգեւոր դաստիարակությունը դարձնի նախակրթարանի առօրյան ու գերնպատակը։ Այստեղ Արցախյան ազատամարտի մասին գիտեն բոլոր փոքրիկները, Արցախյան հաղթանակի հպարտությամբ է տոգորված մանկապարտեզի յուրաքանչյուր սան։