Հայկական բանակի առաջին նվիրյալ ռահվիրաներից էր Ջիվան Զավենի Աբրահամյանը։ 1988թ. փետրվարյան փոթորկալից եւ ոգեշունչ օրերին իսկ նա արդեն գիտակցեց, որ Արցախյան շարժումն անխուսափելիորեն հանգելու է զինական պայքարի։

Մեր ջոկատի աղջիկների ծնողների ամենամեծ հոգսն այն էր, որ հանկարծ իրենց դուստրերը գերի չընկնեն: Երևի դրանից ավելի էին վախենում, քան, եթե զոհվեինք մարտի դաշտում: Երբ ջոկատը նոր հավաքվում էր, և մեկս մյուսի ծնողներին գնում էինք համոզելու, նրանք նախ և առաջ աղջիկների հետ էին ծանոթանում, տեսնում՝ ինչ տեսակ մարդիկ են:

1990-ականներին ծանր իրավիճակ էր ստեղծվել Հայաստանի և սահմանադրական ճանապարհով իր ճակատագիրը ինքնուրույն տնօրինելու հայտ ներկայացրած Արցախի բնակչության համար:

Նայում եմ Շուշիի լեգենդար կանանց ջոկատի մարտիկներից մեկի՝ Անահիտ Պետրոսյանի դեմքին՝ ժպտուն, արևաշող, լսում մարտական գործողությունների մասին նրա պատմություններն ու… զարմանալի բան՝ նրա շուրթերից պատերազմական ահարկու փորձությունները նույնքան բնական, պարզ են հնչում, որքան մեր առօրյայի, կյանքի դրվագները…

… 1918թ. մայիսի 21-ին Արամ Մանուկյանը և Երևանի պարետ Արշո Շահխաթունին այցելում են Գևորգ Ե կաթողիկոսին` Մայր Աթոռը թողնելու և առավել անմատչելի վայր հեռանալու հորդորով։

2016 թվականի ապրիլյան 4-օրյա պատերազմը ծանր փորձություն էր հայ ժողովրդի համար։ Ապրիլի 1-ի լույս 2-ի գիշերը Ադրբեջանը Արցախի Հանրապետության դեմ սկսեց լայնածավալ հարձակողական գործողություն՝ մարտի դաշտ նետելով իր ամբողջ զինանոցը։

Լեոնիդ Ազգալդյանին ես հիշում եմ մանկական տարիներից։ Նրա ընտանիքն այն տարիներին ապրում էր Լենինի, այժմ՝ Մաշտոցի պողոտայի թիվ 16 շենքում՝ նշանավոր գրող Խաչիկ Դաշտենցի հարևանությամբ, մենք՝ նույն շենքի բակի սեփական տանը։