Ռազմաբժշկական ծառայությունը ձեւավորվեց պատերազմների թոհուբոհերում՝ հաղթահարելով բազմաթիվ խոչընդոտներ ու դժվարություններ:
Արցախյան ազատամարտի տարիներին հայաստանյան տարբեր բուժհիմնարկներ վերածվեցին զինվորական հոսպիտալների։ Երևանի երկրորդ բուժսանմասն էլ, համալրվելով բժշկական սարքավորումներով, վերակազմավորվեց, վերածվեց բազմապրոֆիլ զինվորական հոսպիտալի:

Գնդապետ Սուրեն Սուրենյանը զինվորական ուղին սկսել է Արցախյան ազատամարտի ժամանակ, երբ տասնյոթ տարեկան էր: Հայրենի հողը կամավոր տղերքի պաշտպանության կարիքն ուներ, որոնցից շատերը հետագայում դառնալու էին նոր կազմավորված հայկական բանակի առաջին սպաները: Գնդապետ Սուրեն Սուրենյանը ծնվել է Արցախի Խաչեն գյուղում:

Նոյեմբերի 17-ը բուժծառայողի օրն է։ Այդ առթիվ ռազմական բժշկության անցյալն ու ներկան, ոլորտի առանձնահատկությունները, զարգացման հիմնական ուղղությունները մեզ հետ զրույցում ներկայացրեց ՀՀ զինված ուժերի ռազմաբժշկական վարչության պետ, գնդապետ Գեղամ Փաշիկյանը։

Ուսումնական փուլի ճիշտ կեսին, երբ ԶՈւ ստորաբաժանումներն ակտիվ մարզումներով, տեսական պարապմունքներով շարունակում են մարտական ու մասնագիտական պատրաստությունը, ճիշտ ժամանակն է իրականին մոտեցված գործողությունների։ Հանրապետության ամենամեծ զորավարժարանում իրենց հրանոթներով ամբողջ երկայնքով դասավորված են հրթիռահրետանային միջոցները։

Առաջնագծում, որտեղ ուշադրությունն ամենաանհրաժեշտ գործոնն է, օրն անցնում է շուրջօրյա հերթապահությամբ, ուսումնական տագնապով, զգոնության բարձրացմամբ: Ժամկետային զինծառայող Արտյոմ Անտոնյանը դիրքի ավագն է ու կրտսեր հրամանատարը։ Հենց նա է կազմակերպում ստորաբաժանման ամենօրյա ժամանակացույցը:

Ուսումնական զորամասում գործնական դասաժամն անցկացնող մայոր Արման Հավտոյանը 44-օրյա պատերազմում և սեպտեմբերյան մարտական գործողություններում աչքի ընկած սպաներից է: Նշում է, որ փոքրուց ձգտել և փափագել է նմանվել արցախյան առաջին պատերազմի հերոսներին, հատկապես՝ Մոնթե Մելքոնյանին:
Գերազանց առաջադիմությամբ ավարտելով բուհն ու համալրելով ԶՈՒ շարքերը՝ Արմանը մինչև օրս չի դադարում զբաղվել ինքնակրթությամբ, օրեցօր կատարելագործում է մասնագիտական հմտությունները, ձգտում և մշտապես հայտնվում է լավագույնների շարքում:

ԶՈՒ ուսումնական զորամասերում պատրաստվում են քննություններին, որոնց մնացել է մի քանի շաբաթ, ուստի, տեսական դասերը հիմնականում փոխարինվել են գործնական պարապմունքներով։ Շատ շուտով զորավարժարանում զինծառայողները հնարավորություն կունենան մարտական հրաձգությամբ կիրառելու 40 միլիմետրանոց ձեռքի հակատանկային նռնականետը, բայց մինչ այդ ուսումնական վարժասարքի վրա են կատարելագործում իրենց տեսական գիտելիքները։