Ուշադրության կենտրոնում
Ես միշտ ցանկություն ունեի մեր սպաների մասին երգ գրելու, բայց չէր ստացվում: Նեղվում էի, երբ հայ սպաներին «господа офицеры» ստեղծագործությամբ էին ողջունում… Լավ երգ է, բայց մերը չէ: Մի օր ժողովի էի, պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանը խոսեց սպայի պատվի մասին, դիպուկ խոսեց, տպավորիչ: «Պատիվ» բառը մեխվեց գլխումս, եկա տուն եւ գրեցի բառերը… Առաջին երգն է, որ նախ խոսքն եմ գրել, հետո երաժշտությունը:
Բուզլուխի հաղթանակը վերջ տվեց հայության անվերջ նահանջին:
Բուզլուխի ճակատամարտը վերջ տվեց այն նահանջին, որը սկսվել էր դարեր առաջ՝ Վարդանանց պատերազմից, թերևս դրանից էլ առաջ և շարունակվում էր մինչև մեր օրերը…
Բուզլուխի ճակատամարտը տեղի ունեցավ 1991 թվականի սեպտեմբերի 14-ին: Այն տևեց 7 ժամ 10 րոպե` ակնթարթ մեր ժողովրդի հազարամյակների պատմության մեջ:
Ավստրիայի Փոլթեն քաղաքի ուսուցիչ Ռոբերտ Կլիմենտը 1988թ. դեկտեմբերի 7-ին կործանիչ երկրաշարժից հետո առաջիններից մեկն էր, որ հասավ Լենինական, ականատես եղավ այն ամենին, ինչ կատարվել էր քաղաքում հաշված վայրկյանների ընթացքում: Վերադարձավ Ավստրիա եւ Վիեննայում հրատարակեց «Լենինականի մանուկները» վերնագրով գիրքը՝ քաղաքի երեխաների ճակատագրերի մասին:
Փոքրիկս, ճիշտն ասած, ես այսօր ժամանակին տուն չեմ գա,
մի տեղ կուշանամ – լավ ու սիրուն, ազատ ու անուշաբույր,
անփույթ ու անկաշկանդ, երանավետ ու անդրերկրային մի տեղ,
մի խելքից դուրս տեղ…
Թերևս քչերը գիտեն, որ 2014 թ. լրացավ Խորհրդային Միության հերոս Հունան Ավետիսյանի ծննդյան 100-ամյակը: Օրինաչափն այն կլիներ, որ մեր հերոս հայրենակցին մեկ անգամ ևս հիշելու, հերոսներ ծնող մեր ժողովրդին փառաբանելու, հպարտանալու և բարձրացող սերնդին արիության և հայրենասիրության կոչելու այս առիթը օգտագործեին և՛ լրատվամիջոցները, և՛ մշակութային-քարոզչական օջախները, սակայն տարին ավարտվում է, և մեզ մնում է օգտվել պատեհ առիթից ու պատմել, թե ինչ նախաձեռնություններով է հանդես եկել պաշտպանության նախարարությունը մեր հերոս հայրենակցի հոբելյանի կապակցությամբ, և ինչպիսի միջոցառումներ են իրականացվել պաշտպանության նախարարի խորհրդական, գեներալ-լեյտենանտ Մուրազ Սարգսյանի գլխավորությամբ և անմիջական ջանքերով:
«Ձեր որդին ժամանել է մեր զորամաս: Որոշ ժամանակ է պետք, որ նա ընտելանա բանակային կյանքին եւ ստանա առաջին տարրական գիտելիքները, որոնք անհրաժեշտ են զինվորներին: Բանակը նրան ապահովում է համազգեստով, լավ սնունդով, հարմարավետ կացարանով եւ բժշկական ծառայությամբ: Օժանդակեցե՛ք նրան նաեւ ձեր հավատով եւ ուշադրությամբ: Գրե՛ք նրան որքան հնարավոր է հաճախ: Նամակ ստանալը զինվորի համար մեծ ուրախություն է: Եթե տանը հաճելի իրադարձություն է տեղի ունենում, անպայման գրեք այդ մասին: Եթե դուք հպարտանում եք ձեր զինվորով, գրեք նրան այդ մասին: Թող նա վստահ լինի, որ ամենուր իր հետ եք:
Միշտ հիշեք, որ դուք նույնպես մեր զինված ուժերի մի մասն եք կազմում, դուք ոգեշնչման եւ խանդավառության բանակն եք: Ձեր զինվորին այդ զգացումներով տոգորված նամակներ ուղարկեք, եւ դրանով դուք կօգնեք ե՛ւ նրան, ե՛ւ մեզ»:
Ամերիկացի հոգեբան, գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Նորման Քոուփլենդը իր «Հոգեբանությունը եւ զինվորը» գրքում (առաջին անգամ լույս է տեսել 1942 թվականին) անդրադառնում է ռազմական հոգեբանության մի շատ կարեւոր` զինվորի հոգեբանական պատրաստվածության խնդրին, առանց որի նույնիսկ ամենալավ ֆիզիկապես պատրաստված զորաբանակը ի սկզբանե պարտության է դատապարտված: Աշխարհի հզոր զորավարներից մեկը՝ Նապոլեոնը, հաճախ էր շեշտում, որ Ոգեկան ուժը ֆիզիկականին հարաբերվում է երեքը մեկին հարաբերությամբ: