…Պատերազմը դեռ չի ավարտվել, այն պսակվել է մեր հաղթանակն արձանագրած զինադադարով: Եվ այսօր հայկական սահմանները պաշտպանված են մեր անպարտ ու մարտունակ բանակի շնորհիվ: Կարծում եմ՝ յուրաքանչյուր հայ հպարտ է, որ ունենք այսպիսի բանակ, որը վայելում է մեր ողջ ազգի վստահությունն ու սերը և կազմակերպվածության օրինակ է ծառայում բոլորիս: Հայկական բանակն իր քաջ զինվորներով ու սպաներով կկանխի ցանկացած ոտնձգություն, երբեք չի ընկրկի և իր մարտական պատրաստվածությամբ, ազգային ոգով ու հայրենասիրությամբ անառիկ կպահի հայոց երկու պետությունների սահմանները:

Ադրբեջանի բանակը նույնիսկ պատերազմի ժամանակ խրված էր կոռուպցիայի մեջ մինչև կոկորդը։ Այսօր Ադրբեջանի բանակը պետական կառույցի ամենակոռումպացված համակարգն է։ Հայ հասարակությունը նույնիսկ խորհրդային տարիներին խորապես տարբերվում էր ադրբեջանական հասարակությունից իր մարդասիրությամբ, հանդուրժողականությամբ, մտավոր մակարդակով, մշակութային ներուժով, և այս ամենը ուղղակիորեն արտացոլվել և արտացոլվում է երկու երկրների բանակներում։ Այլ բան է, որ շատ հաճախ ադրբեջանական մամուլը ի վիճակի չէ ներկայացնելու իրականությունն իր բոլոր գույներով, որովհետև դրան կհետևեն հալածանքները պետական մակարդակով։ Իսկ մեր երկրում, ընդհակառակը, ոչինչ չես կարող թաքցնել, որովհետև կա խոսքի ազատություն, և դա երկրի առաջընթացի երաշխիքներից մեկն է։

Ավագ լեյտենանտ Անդրանիկ Քոչարյանը քսաներեք տարեկան է` անկախության տարեկիցը: Ընդամենը երկու տարվա ծառայող է, բայց նրան արդեն ԼՂՀ ՊԲ հարավային ուղղությամբ տեղակայված զորամասերից մեկում վստահել են վաշտի հրամանատարի պարտականությունները: Ցուցաբերած արիության եւ խիզախության համար երիտասարդ սպան նույնիսկ հասցրել է պարգեւատրվել «Մարտական ծառայության», ԼՂՀ Նախագահի կողմից՝ «Արիության համար» մեդալով, արտահերթ ստացել է ավագ լեյտենանտի զինվորական կոչումը:

-Գիտե՞ս Սեպտեմբերի 21-ն ի՞նչ օր է,- հարցրի գռուզ մազերով պատանուն:
-Իբր շատ եմ ուզում էս երկրում ապրեմ, որ հիմա էլ անկախության օրը հիշեմ,- փնչացրեց նա:
Ես հասկացա, որ նա գիտի, թե ինչ օր է Սեպտեմբերի 21-ը, բայց առնվեցի նրա տոնից, արտաբերած «Էս երկրից» արտահայտությունից: Զայրույթս զսպեցի ու ասացի.
-1991 թվականի սեպտեմբերի 21-ին ես էլ եմ «այո» ասել անկախությանը, ես էլ եմ կողմ քվեարկել ու դրանից դժգոհ չեմ: Ընդհակառակը, հպարտ եմ, որ բախտ եմ ունեցել նման կարևոր, ես կասեի՝ դարակազմիկ իրադարձության մասնակիցը դառնալու: Ասացի ու լռեցի: Ես այդ խոսակցությունն սկսել էի, որպեսզի նրան պատմեի անկախության հանրաքվեի մասին, բայց նրա վերաբերմունքից առնված՝ լռեցի: Չցանկացա նրան պատմել 1991 թվականի սեպտեմբերի 21-ի հանրաքվեի ու Ֆրանսիայի խորհրդարանի պատգամավոր Ռիշար Կազընավի մասին:

Առհասարակ ցանկացած երկրի դրոշ բարձրացվում, և երկրի հիմնը հնչեցվում է երկու դեպքում` մեկ երկրի ղեկավարի պաշտոնական այցի ժամանակ, և մեկ էլ, երբ տվյալ երկրի մարզիկը այս կամ այն սպորտաձևից դառնում է հաղթող: Հայոց եռագույնը բարձրացնելու և մեր պետության հիմնը հնչեցնելու հերթական պատմական ու բաղձալի պահը օրերս մեզ պարգևեցին հունահռոմեական ոճի մեր երկու տաղանդավոր ըմբիշներ` Արսեն Ջուլֆալակյանն ու Արթուր Ալեքսանյանը: Ես համոզված եմ, որ դյուցազունների հաղթանակներից հետո հազարավոր մարդիկ աշխարհում, եթե չասեմ միլիոնավոր, մոտեցել քարտեզին ու մեր երկրի տեղն են փնտրել: Իսկ երբ գտել են, վստահ եմ, մնացել են զարմացած, թե ինչպես կարող է այդ փոքրիկ երկիրը համաշխարհային մարզական նման խոշոր ստուգատեսում խաղարկվող ոսկե մեդալների ութ հավաքածուից տիրանալ երկուսին և թիմային հաշվարկով աշխարհի հզորների մեջ գրավել պատվավոր առաջին տեղը:

Մենք հաճախ ենք մեր թերթում տպագրում դպրոցականների նամակներն ուղղված հայ զինվորին: Նրանց անկեղծ, անմիջական խոսքը, նրանց հավատն առ զինվոր և՛ ոգևորում է, և՛ պարտավորեցնում հայրենիքի պաշտպաններին: Հերթական այդպիսի նամակը տպագրելուց հետո մեզ գրեց Քարվաճառում ծառայող շարքային Արման Ղարիբյանը եւ խնդրեց տպագրել իր պատասխանը աշակերտներին: Նա իր նամակում գրում էր, որ հայ զինվորին առավել քան անհրաժեշտ է զգալ, որ ինքը սիրված եւ գնահատված է իր հայրենակիցների կողմից: Զինվորը իր ու ծառայակից ընկերների անունից շնորհակալություն էր հայտնել այն հավատի եւ վստահության համար, որ դպրոցականները տածում են իրենց նկատմամբ:

Հայաստանի անկախացումից և բանակի ստեղծումից հետո սկսեցին կայանալ նաև ԶՈՒ զորատեսակները: Ձևավորվեցին ու կայացան նաև կապի զորքերը: Արցախյան գոյամարտի դժվարին օրերին ստեղծվեց կապի վարչությունը: Պետի պաշտոնակատար է նշանակվում Վլադիմիր Մկրտչյանը: Նորաստեղծ վարչությունում ծառայելու են գալիս խորհրդային բանակից հայրենիք վերադարձած առաջին կապավորները` Արմեն Ազարյանը, Գրիգոր Ամալյանը, Դավիթ Հարությունյանը, Պռոշյան ավանի ԱՀԿ-ի աշխատողները, որոնց միահամուռ ջանքերով, ձեռքի տակ եղած կապի սուղ միջոցներով, սկսվում է կապի զորքերի կառուցվածքի մշակումը