Ուշադրության կենտրոնում
Սեպտեմբերի 8-ին Բաքվում տեղի ունեցած Ադրբեջանցիների համաշխարհային կոնգրեսում ելույթ է ունեցել մեջլիսի պատգամավոր Սաբիր Ռուստամխանլին և կոչ արել մասնատել Իրանը, քանի որ այդ երկրի բնակչության 52 տոկոսից ավելին ադրբեջանցիներ (թուրքեր) են: Պատգամավորի ելույթին ի պատասխան խիստ հայտարարությամբ է հանդես եկել Բաքվում Իրանի դեսպանատունը:
Այս խնդրին է անդրադարձել պրոֆեսոր ԳԱՌՆԻԿ ԱՍԱՏՐՅԱՆԸ ռուսական «ԻԱ Ռեքս» գործակալությանը տված հարցազրույցում:
Թալիշներն իրենց թվաքանակով Անդրկովկասում 4-րդ էթնիկ խումբն են, և այլևս անհնար է հաշվի չառնել նրանց գործոնը տարածաշրջանում ուժերի հավասարակշռման և խաղաղության պահպանման գործում: Ադրբեջանի յուրաքանչյուր անհեռատես ու, որպես կանոն, ձախողված ռազմական արկածախնդրություն արցախյան ճակատում կարող է ծնունդ տալ անկախ Թալիշստանի:
Երեք ու կես տարեկան թոռնիկիս խաղընկերն եմ այսօր: Առավոտից արդեն ինչ դեր ասես միայն չեմ խաղացել նրա անսահման երեւակայություն ու երանգ ունեցող խաղերի մեջ: Աղվես եղել եմ, գայլ ու ոզնի՝ նույնպես, նավապետ ու ոստիկան, կարգազանց վարորդ, Քուռկիկ Ջալալի, Հայկ Նահապետ… Դա տանը: Հիմա դրսում ենք, ինքը ավազի ու հողի հետ է խաղում, իսկ ես նստել եմ ստվերում ու փորձում եմ գոնե մի քիչ հանգստանալ: Ճիշտն ասած՝ հոգնել եմ: Նրա էներգիան ո՜ւր, իմը՝ ուր:
«Վաղը այստեղ, այս նույն դահլիճում փաստաթուղթ է ընդունվելու, որը կապ ունի իմ ժողովրդի անվտանգության ու մեր տարածաշրջանի խաղաղության հետ։ Երկու տարբերակ կա. կա՛մ կընդունվի Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի խաղաղ կարգավորմամբ զբաղվող միակ մասնագիտացված միջազգային կառույցի՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի բառապաշարը, որն այստեղ առաջարկվում ու պաշտպանվում է համանախագահող երկրների կողմից, այստեղ` ի դեմս ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի, կա՛մ կրկին կանցնի սեփական ժողովրդի աչքում մեր հարևան բռնապետի դեմքը փրկել ցանկացող մեկ այլ անդամ երկրի լոբբինգը, որը, հավատացնում եմ ձեզ, որևէ լավ տեղ չի տանում։
«Հայ զինվորի» մշտական ընթերցողներից շատերին հաճելիորեն զարմացրել է թերթի նախորդ համարի շապիկի` գարնանային գույնզգույն ծաղիկների թագով գլուխը զարդարած երկու զինվորի երիտասարդ մոր` վանաձորցի Կարինե Քոչարյանի լուսանկարը և մանավանդ նրա հպարտ, ջերմ ու անկեղծ գրառումը, որը ոչ պակաս սրտառուչ վերջաբանով էր ավարտվում՝ «… Ու ոոո՜նց եմ սիրում ես իմ ԹԱԳԱՎՈՐ ՄԱՄԱ վիճակը»:
Հայ-ադրբեջանական շփման գծի օգոստոսյան առաջին աննախադեպ լարված օրերը ցույց տվեցին ամենագլխավորը` քսան տարվա զինադադարի տարիները չեն բթացրել մեր ժողովրդի՝ վտանգն զգալու ներքին կարողությունը, ցույց տվեցին սպառնալիքի իրական լինելը և, որ պակաս կարևոր չէ, հրատապությունը` արդիական լինելու իմաստով:
Թաթերենը կամ կովկասյան պարսկերենը պատմական Շիրվանում իսլամական միջնադարում և ընդհուպ մինչև 20-րդ դարասկիզբը եղել է տարածքի հիմնական լեզուն, ինչը փաստում է նաև, այսպես կոչված, ադրբեջանական պատմագրության հայր Աբբաս-Ղուլի Աղա Բաքիխանովը: Հետագա տարիներին թյուրքականության ներդրման և բնիկ ժողովուրդների ձուլման քաղաքականության ակտիվ կիրարկման արդյունքում այն զգալիորեն դուրս է մղվել իր տարածման շրջաններից և ստացել լուսանցքային լեզվի կարգավիճակ: