Զորամասում եմ: Սպասում եմ: Զինվորները տարբեր հարցերով մոտենում են երիտասարդ սպային, ու նա յուրաքանչյուրին բացատրելուց, հանձնարարություն տալուց անընդհատ «Ցավդ տանեմ» է ասում: Եվ այնքան անմիջական, ու այնքան բնական է հնչում նրա այդ արտահայտությունը… Պարզվում է` գումարտակի ԱՀՏԱ գծով հրամանատարի տեղակալ, մայոր Նազարեթ Հովհաննիսյանն է: Երեսունն անց սպան ինձ զարմացրեց զինվորների հետ իր անկեղծ, մտերմիկ, ընկերական ու ջերմ շփումով: Սպաներից մեկն ինձ ասաց. «Նազարեթը բոլորին վերաբերվում է հարազատի պես: Զինվորի ծննդյան օրը շնորհավորելիս շարքի առաջ ճակատը կհամբուրի, տուն ուղարկելիս կհուզվի»: Եվ ես հասկացա, որ «ճիշտ հետքի» վրա եմ, այսինքն` գտել եմ հենց այն սպային, որի մասին գրելու համար էլ եկել-հասել էի գնդապետ Արտակ Տոնոյանի հրամանատարությամբ գործող զորամաս: Սպան դեռ շարունակում էր ընկերոջը գովել. «Նա իր գործի մեջ սիրտ ու հոգի է դնում, ամեն զինվորի հետ տխրում և ուրախանում է. ի՞նչ կարող ես անել, այդպիսին է նրա մարդկային էությունը…»:

Հուլիսի 7-ին ՀՀ պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանը աշխատանքային շրջայցով եղել է Հայաստանի հյուսիսարևելյան հատվածում տեղակայված զորամասերում ու մարտական հենակետերում:
Պաշտպանական գերատեսչության ղեկավարը տեղում ծանոթացել է հենակետերում դիրքապահների ծառայության պայմաններին, հետևել է զորամասերում ընթացող կապիտալ շինարարական աշխատանքներին: Սեյրան Օհանյանը զրուցել է զինծառայողների հետ, ծանոթացել առկա խնդիրներին, խրախուսել է ծառայության ընթացքում առավել աչքի ընկած և կարգապահ զինծառայողներին: Զորամասերի հրամանատարական կազմին տրվել են համապատասխան ցուցումներ, հանձնարարվել է սեղմ ժամանակահատվածում շտկել արձանագրված բացթողումները:

Գյումրիի Մ.Նալբանդյանի անվան պետական մանկավարժական ինստիտուտում ռազմական ամբիոն ստեղծելու որոշումը կայացրել է նախկին ԽՍՀՄ նախարարների խորհուրդը՝ Հայաստանի կառավարության երաշխավորությամբ՝ 1984թ.-ին: Առաջին տարում ընդունվել են հիսուն ուսանողներ: Ի տարբերություն մյուս բուհերի, որոնք ունեին զինվորական ամբիոններ և հիմնական մասնագիտությանը զուգահեռ պատրաստում էին պահեստազորի սպաներ, մեր ինստիտուտում հիմնականը հենց զինվորական մանկավարժների պատրաստումն է եղել: ԽՍՀՄ-ի փլուզումից հետո որոշ ժամանակով ամբիոնի գործունեությունը դադարեցվել է, սակայն 1994թ. այն կրկին սկսել է գործել:

Իր վրա դրված գործառույթները լիարժեք իրականացնելու համար զինղեկին անհրաժեշտ է հարուստ ուսումնանյութական բազա: Շատ դպրոցներում այն բավականին թերի է: Վիճակը բարվոք է, թերևս, միայն ուսումնական զենքի մասով: Ընդ որում, վիճակը բարելավվում է շատ արագ: Օրինակ՝ 2000թ. զենքով ապահովվածությունը ողջ հանրապետությունում կազմել է 15 տոկոս, իսկ նախորդ տարի այդ ցուցանիշն արդեն 80 տոկոսից ավելի էր: Կան մարզեր, որտեղ բոլոր դպրոցներն ունեն ուսումնական զենքեր: Նշենք, որ դրանց բացակայությունը հիմնականում պայմանավորված է օբյեկտիվ պատճառներով: Ցանկացած դպրոցի համար ուսումնական զենքի ստացման առաջնահերթ պայմանը համապատասխան տարածքի առկայությունն է:

Պատմական Գարդմանաց աշխարհի հայաշունչ բնակավայրերից էր Բանանցը: Տակավին 1907 թ. այն ուներ 2380 հայ բնակիչ: Այդ ցուցանիշն իր գագաթնակետին է հասել Հայրենական մեծ պատերազմի նախօրյակին, երբ Բանանցն ուներ 1182 տնտեսություն` 4236 բնակիչներով: Բանանց, բանանոց, ասել է թե` բանելու, աշխատելու, արարելու վայր: Հայի ամենավսեմ արժանիքներից մեկի` աշխատասիրության վավերագիր-վկայական էր գյուղը: Նայելիս թվում էր, թե բացառապես երկհարկանի, սիրունակերտ տներն իրար սեղմվել, իրար շալակ են ելել: Մինչդեռ նրանք իրար ավելի շուտ թև-թիկունք էին: Խաղաղ ժամանակներում Գարդմանաց աշխարհի այդ հատվածի զարդն ու պսակն էր Բանանցը, իսկ ազգամիջյան կռիվների թոհուբոհում` պաշտպանական անխորտակ վահանն ու ամրակուռ պարիսպը:

Գնդապետ Ա. Տոնոյանի հրամանատարությամբ գործող զորամասում ենք։ Շարահրապարակում նորակոչիկները զինվորական վարժանքներն են կատարում։ Մեր նպատակը զորացրվող զինվորների հետ զրուցելն է: Ի՞նչ խոհերով, ի՞նչ ապրումներով, ի՞նչ մտահոգություններով են երիտասարդները վերադառնալու հայրենի եզերք։

Անկասկած զորամասում ամենակարևոր անձը հրամանատարն է: Սա մի բարդ, աշխատատար ու հսկայական պատասխանատվություն պարունակող պաշտոն է, երբ ոչ բոլորն են կարողանում իրենց գիտելիքներն ու գործնական հմտությունները լիովին, երբեմն նաև իրենց ուզածի պես դրսևորել: Ամեն դեպքում, երբ բանակի ղեկավարները՝ պաշտպանության նախարարը և ԶՈՒ ԳՇ պետը, զորամասի հրամանատարի պաշտոնում որևէ սպայի նշանակման հարց են քննարկում, ուրեմն այդ սպան իր անցած ճանապարհով, գիտելիքներով, փորձով ու աշխատաոճով արժանացել է վերադաս հրամանատարության ուշադրությանը: