Ուշադրության կենտրոնում
Լիբիական պատերազմում ՆԱՏՕ-ի կողմից կիրառված օդուժի մասին Անատոլի Ցիգանոկի «Ինչ սովորեցրեց ՆԱՏՕ-ին լիբիական երկինքը» հոդվածը («Հայ զինվոր», թիվ 15, 2012, էջ 10) հետաքրքիր է նրանով, որ առաջին անգամ է ռուսական փորձագիտական շրջանակներում վերլուծվում այդ պատերազմը, որն աչքի է ընկնում մի շարք առանձնահատկություններով: Այդ պատերազմի` ոչ ավանդական լուծումներով աչքի ընկնող մարտական գործողությունները շատ ուսանելի են ռազմական գործով հետաքրքրվողների համար: Այդուհանդերձ, չնայած ներկայացված հետաքրքիր փաստերին` հեղինակի եզրակացությունները հիմնականում թռուցիկ են ու մասնակի բնույթ են կրում:
Թվում է, թե Շուշիի ազատագրման մասին ամեն ինչ ասված է՝ հաղթեցինք, որովհետև հավատում էինք, հաղթեցինք, որովհետև միասնական էինք, հաղթեցինք, որովհետև չէինք կարող պարտվել: Թվում է, թե Շուշիի ռազմագործողության մասին ամեն ինչ ասված է՝ դա հայոց ռազմական տաղանդի դրսևորում էր, դա ոգու առավելությունն էր քանակի նկատմամբ, դա Աստծո միջամտությունն էր մեր գործերին, դա հրաշք էր: Թվում է, թե Շուշիի ազատագրման պատմական նշանակության մասին ամեն ինչ ասված է՝ վերջնականապես հաստատեց հավատը, որ կարող ենք մեր ուժերով հաղթել թշնամուն, բեկում մտցրեց պատերազմի ընթացքի մեջ, կոտրեց թշնամու ինքնավստահությունը, հիմք դարձավ ԼՂՀ պաշտպանության բանակի ստեղծման համար, Լաչինի միջանցքի ազատագրման նախադրյալ դարձավ, միջազգային հանրության աչքերը բացեց և ի ցույց դրեց ԼՂ հիմնախնդիրն իր ամբողջ սրությամբ ու դրամատիզմով, վերջապես, փոխեց հայի հոգեբանությունն ու նրան վերադարձրեց հաղթողի կեցվածքը:
Եթե կան աստեղային ժամեր, ապա կան նաև աստեղային օրեր, և մեր ազգային օրացույցում այդպիսի օրերից մեկը մայիսի 9-նն է։ Օր, որ նշանավորված է մեծ իրադարձություններով և հավերժորեն մտել է մեր ժողովրդի հավաքական հիշողության մեջ, դարձել անցած ճանապարհի նշանակ և ուղեցույց։
Ժամը 10։00-ին մարտական տեխնիկան ու անձնակազմը կենտրոնացել են հրապարակի հարակից փողոցներում։
Ժամը 10։15-ից մինչեւ 10։20-ը միացյալ նվագախումբը շարային քայլերգի կատարմամբ փողոցից շարժվում է դեպի հրապարակ եւ զբաղեցնում ելման դիրքերը։
Երևի բոլոր պետությունների մայրաքաղաքներում նույն ժամին այսպես են սկսվում բոլոր զինվորական շքերթները: Սովորաբար միանման են լինում նաև իրադարձությունները, որոնց նվիրված է լինում զինվորական շքերթը: Իսկ այս անգամ…
Անգլիացի գրող Ջեյմս Օլդրիջը 20-րդ դարի համաշխարհային գրականության նշանավոր դեմքերից է, հասարակական գործիչ, որը Երկրորդ աշխարհամարտի ժամանակ (1939-45թթ.), որպես լրագրող եւ զինվորական թղթակից, եղել է տարբեր ռազմաճակատներում ու ճշմարտացի ներկայացրել պատերազմի իրական դեմքը, 1949-ին արժանացել է խաղաղության ոսկե մեդալի։
1945թ. մայիսի 9-ին Օլդրիջը եղել է Մոսկվայում եւ տարիներ անց, Մեծ հայրենականի 40-ամյակի առթիվ գրել «Մայիսի իննը» հուշագրություն, որը եւ մասնակի կրճատումներով ներկայացնում ենք մեր ընթերցողի ուշադրությանը։
-Բեգլար Վասիլյան. ծնվել է 1922թ. Ապարանի Լուսագյուղ գյուղում։ Երազել է դառնալ գրականագետ, դերասան… Իրավունքի կամ փիլիսոփայության պրոֆեսոր։ Տարված է եղել Հեգելով, Կանտով…
Սակայն կյանքն այլ ճանապարհ էր նախատեսել…
Հայրենական մեծ պատերազմի լուրը հասավ Լուսագյուղ, և պատանի Բեգլարը, որը դեռ միջնակարգն էլ չէր ավարտել, 1941-ի դեկտեմբերի 25-ին զորակոչվեց խորհրդային բանակ։ Կազմավորվում էր 89-րդ հայկական դիվիզիան, որին կից սակրավորների գումարտակում էլ ընդգրկվեց։
Ազգային բանակի ինժեներական ստորաբաժանումներն ստեղծվեցին Արցախյան պատերազմի թեժ օրերին, սեպտեմբերի յոթին լրանում է զորատեսակի քսանամյակը։ Ստեղծման օրից մինչ այժմ զորատեսակի ստորաբաժանումները վիթխարի աշխատանք են կատարել մեր երկրի սահմանների պաշտպանությունն ամրապնդելու, թիկունքի և առաջնագծի կապն առավել անվտանգ դարձնելու ուղղությամբ։ Նախապատրաստվելով զորատեսակի հոբելյանական տարեդարձին, գնդապետ Արա Հարությունյանի հրամանատարությամբ գործող զորամասի ստորաբաժանումները, միաժամանակ, ձգտում են հավուր պատշաճի պատրաստվել աշնանը նախատեսված գլխավոր ռազմական տեսչության ստուգումներին։