Կապուտջուղ լեռան ստորոտով մեքենան շնչահատ բարձրանում է վեր։ Ասես զգում է, որ դա վերջին բարձունքն է, ու բարձունքից արդեն սկսվում է Մեղրիի վայրէջքը։ Ճանապարհի կողքին Քաջարան քաղաքն է, վերեւում` լեռը։ Ամռան օրերին լեռը զովաշունչ քամի է անում, իսկ ձմռան օրերին ձյունաբուք ու ձյուն է շաղում քաղաքի վրա։ Լեռան մյուս կողմում պատմական Գողթն գավառն է՝ այժմյան Նախիջեւանի Օրդուբադի շրջանը։ Թիկունքը տված Կապուտջուղին` այնտեղ երբեմնի մեր պատմական գյուղերն են՝ Մեսրոպավանը, Բիստը, որտեղ դպրոց է հիմնադրել, ուսուցչություն արել սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցը։

Հունվարի 13-ին ներքին զորքերը զինաթափեցին Շահումյանի շրջանի ՆԳ բաժնի անձնակազմը, իսկ հաջորդ օրը Բաքուն շրջանը լուծարելով միացրեց Քասում Իսմայիլովին, այն վերանվանելով Գերանբոյ:
Հունվարի 16-ին Վիլնյուսի, իսկ 21-ին Ռիգայի արյունալի դեպքերը վկայեցին, որ Մոսկվան մտադիր է ամենակոպիտ եղանակներով ճնշել ազգային-ժողովրդավարական ցանկացած շարժում:

Խորհրդակցելով իր գումարտակի զինջոկատների հրամանատարների հետ՝ Պետոն վճռում է գործողությունը իրականացնել հետեւյալ ուղղվածությամբ. ամենից առաջ անհրաժեշտ էր օգտագործել 2071 բարձունքի դիմացի հենակետում տեղաբաշխված Մամիկոնի (Կալոյան Մամիկոն, ներկայիս ՀՀ բանակի գնդապետ) զինջոկատի տղաներին: Նա, մինչ այդ, իր գլխավորած մարտիկներով մի քանի անգամ այդ հենակետում լավ ջարդ էր տվել ադրբեջանցիներին, եւ այդ պատճառով զինվորները բարձունքը կոչել էին նրա անունով՝ «Մամիկոնի բարձունք» – Հ. Գ.):

Փետրվարի 26-ին լրանում է Խոջալուի ազատագրման (այժմ՝ Իվանյան) 20-ամյակը։ Շուրջ 7000 բնակիչ ունեցող այս գյուղաքաղաքը գտնվում է Ստեփանակերտից 10 կմ հեռավորության վրա և ժամանակին վերաբնակեցված էր հիմնականում մեսխեթցի թուրքերով: Այստեղ է Արցախի միակ օդանավակայանը, որը ցամաքային ճանապարհի բացակայության պայմաններում Հայաստանի հետ հաղորդակցվելու միակ միջոցն էր, ուրեմն և ֆիզիկական ոչնչացումից փրկվելու միակ ուղին:

Անցնող ուսումնական տարին միշտ կհիշվի փոխգնդապետ Ա. Հարությունյանի հրամանատարությամբ գործող զորամասի տարեգրության մեջ, որովհետեւ այն նշանավորվեց երկու կարեւոր ձեռքբերումով։ Նախ՝ Հայաստանի Հանրապետության անկախության քսաներորդ տարեդարձի առթիվ ՀՀ նախագահ, զինված ուժերի գերագույն գլխավոր հրամանատար Սերժ Սարգսյանի հրամանագրով զորամասը պարգեւատրվեց մարտական դրոշով, որի հանձնման հանդիսավոր արարողությունը տեղի ունեցավ դեկտեմբերի 17-ին, իսկ դրանից տասը օր անց, պաշտպանության նախարարության զինված ուժերի տարեվերջյան կոլեգիայի նիստի ժամանակ պարզվեց, որ մեր երկրի սահմանների պահպանության գործում կարեւոր խնդիրներ կատարող այս համեստ զինվորական ստորաբաժանումը զորատեսակի կազմում ճանաչվել է լավագույնը եւ պարգեւատրվել պատվո դրոշով։

1991թ. սեպտեմբերին ՀՀ Նախարարների Խորհուրդը կոչով դիմեց հայ ժողովրդին` վերաբնակեցնել սահմանամերձ շրջանները: Դե, գիտեք, շարունակվում էր Ղարաբաղյան պատերազմը, անհրաժեշտ էր ապահովել նորաստեղծ հանրապետության անվտանգությունն ու ամրությունը: Կառավարությունում ստեղծվեց պաշտպանության շտաբ, որին օգնելու համար ես ու կինս մեր նախաձեռնությամբ, առանց որևէ նախապայմանի, լծվեցինք այդ գործին: Վերաբնակեցման նախաձեռնողն էր «Շեն» միությունը (նախագահ` Հայկ Մինասյան): Մեր ծանոթների շրջանում սկսեցինք բացատրական աշխատանք տանել, ընտանիքներ հավաքագրեցինք, և 1992թ. փետրվարի 6-ին կառավարության շենքի մոտից ավտոբուսը շարժվեց դեպի Մեղրիի շրջանի ամենահեռավոր Նյուվադի գյուղը, որը գտնվում է Ադրբեջանի սահմանից ընդամենը 7-8կմ հեռավորության վրա:

Օգոստոսի 1-ին ՀԽՍՀ ԳԽ-ն Հայաստանում ու Արցախում կասեցրեց անօրինական զինված կազմավորումների զինաթափման վերաբերյալ Գորբաչովի հրամանագրի կիրառումը, հայտարարելով, որ հարցի կարգավորումը վերցնում է իր տնօրինության ներքո:
Նույն օրը Լաչինում, բարձրլեռնային տեղանքում աղետի ենթարկվեց Երեւան-Ստեփանակերտ չվերթի «ՅԱԿ-40» ինքնաթիռը, զոհվեց 30 մարդ: Համաձայն պաշտոնական վարկածի, ինքնաթիռը վթարի էր ենթարկվել. ըստ ոչ պաշտոնական վարկածի, լեռներից ադրբեջանցի գրոհայիններն էին կրակ բացել ինքնաթիռի վրա, ինչի պատճառով էլ վթարի վայրի տեղազննությունն իրականացվեց խիստ գաղտնիության պայմաններում: