Ագարակի քաղաքային գերեզմանոցում է հանգչում Ավետիս Ալբերտի Օհանյանը։ Ավետիսը ծնվել է 1963-ին, Ագարակում։ Միջնակարգն ավարտելուց հետո սովորել է Գորիսի գյուղտեխնիկումում։ Ամուսնացել, հետո տեղափոխվել, բնակություն է հաստատել Ղրիմում, սակայն, երբ սկսվեց ազատագրական պայքարը, ընտանիքով վերադառնում է ծննդավայր։ Արդեն ծնվել էր ավագ որդին՝ Սիրակը, իսկ Ալբերտն ու Օնիկը ծնվեցին պատերազմական այն օրերին, երբ հայրն «Արեւիք» ջոկատի կազմում մարտնչում էր Զանգեզուր աշխարհի սահմանամերձ տարբեր հատվածներում` Կապանից մինչեւ Մեղրի ու Ծիրանաձոր։ Հետո շրջապատի, մտերիմ ընկերների համար տարօրինակ մի որոշում կայացրեց. մեկնեց Արցախ, Մարտակերտի շրջան, որտեղ դաժան ու անհավասար մարտեր էին։

Յուրաքանչյուր պատերազմ ունի իր հերոսները: Նրանք կարող են լինել իրական կամ շինծու, այն է` քարոզչական հերոսներ: Պետական քարոզչությունը շատ ժամանակ հենց իրական հերոսներին է դարձնում առավել ազդեցիկ` հերոսի անվանը չափազանց մեծ նշանակություն տալով: Նմանները խիստ անհրաժեշտ են ապագա սերունդը դաստիարակելու համար:
Օդային պատերազմների հերոսների մասին գրվել են հազարավոր գրքեր, նկարահանվել բազում կինոնկարներ: Հերոսների այս տեսակը յուրահատուկ համակրանքի է արժանանում ժողովրդի կողմից: Ցանկացած փոքրիկ տղա իր հոգու խորքում գոնե մի անգամ ցանկացել է օդաչու դառնալ, եւ եթե օդաչու, ապա, ինչ խոսք, ինչպես Չկալովը, Պոկրիշկինը, Կոժեդուբը կամ Նելսոն Ստեփանյանը:

«Գործողությունները տագնապով վերկացի ժամանակ» թեմայով պարապմունքների երրորդ օրը գնդապետ Ալ. Հարությունովի հրամանատարությամբ գործող զորամասում ազդարարումը կատարվեց վաղ առավոտյան` ժամը 6:40 րոպեին։ Զորամասի հերթապահը հրամանը փոխանցեց ստորաբաժանումների հերթապահներին, վերջիններս` անձնակազմերին։

Խաղաղապահ զորամասի հրամանատար գնդապետ Արթուր Սիմոնյանը դարձավ 50 տարեկան։ Նա երկրորդ աստիճանի «Մարտական խաչի», ԼՂՀ առաջին աստիճանի «Մարտական խաչի» ասպետ է, պարգեւատրվել է նաեւ «Մարտական ծառայության», ինչպես նաեւ ՆԱՏՕ-ի եւ տարբեր երկրների շուրջ 25 մեդալներով։

Ամանօրյա տոներից հետո աստիճանաբար պարզվեց, որ միութենական ժողովրդավարական շարժումների շրջագծում Ադրբեջանում բնականաբար մուսավաթական «թեքումով» ստեղծված ԱԺՃ-ն (Ադրբեջանի Ժողովրդական Ճակատը) 1989 թվականի վերջին օրը Նախիջևանում սկսել էր աննախադեպ մի գործողություն, որը խորհրդային լրատվամիջոցները չգիտեին էլ, թե ինչպես ձևակերպել: Դեկտեմբերի 31-ին Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետությունում սկսվեց հայկական պատմաճարտարապետական հուշարձանների ու նաև խորհրդա-իրանական պետական սահմանի հարյուրավոր կիլոմետրեր ձգվող մի հատվածի բոլոր ենթակառուցվածքների ավերումը: Ադրբեջանը, Հայաստանն ու Արցախը մեծ իրադարձությունների նախաշեմին էին…

Մերուժան Մարգարյան. սպորտի վարպետ, մարզիչ, դասախոս, ազատամարտիկ, Հայր։ Առանձնակի սիրով ու ջերմությամբ են հիշում նրան ու երկար պատմում են կամքի ու նվիրումի, բացառիկ անհատականության, հայրենասեր էության մասին։
Թալինի շրջանի Աշնակ գյուղն է ծննդավայրը, որտեղ 1915թ. ցեղասպանությունից հետո հանգրվանել էր սասունցիների մեծ մասը։ Անդրանիկի զինվոր Գրիգորի Մերուժան որդին իսկական սասունցու կատարելատիպ էր` պոռթկուն խառնվածքով, վճռական, հպարտ ու կենսախինդ, ազնիվ ու շիտակ, խոսքը երեսին ասող ու աշխարհի չափ բարի։

Մեր ժամանակակիցների մեծամասնությունը կարծում է, թե կամիկաձեները համաշխարհային թատերաբեմ իջան Երկրորդ համաշխարհայինի ընթացքում, Ճապոնիայի և ԱՄՆ-ի մղած կատաղի մարտերի ժամանակ: Իրականությունն այլ է. «կամիկաձե» հասկացությունը երևան է եկել դեռևս 13-րդ դարում և բառացի նշանակում է «աստվածային քամի»: Սրա ծագումը կապվում է մի բացարձակ անհավանական պատմության հետ, որն առնչվում է վայրագ Չինգիզխանի թոռներից մեկի` Բաթու խանի հարազատ եղբայր Քուբիլայի հետ (23.IX.1215-18.II.1294):