#17 (882) 4.05.2011 – 11.05.2011
Ստացվեց այնպես, որ Ստեփանակերտում լինելուս մեկ շաբաթվա ընթացքում կատարվեցին իրադարձություններ, որոնք կարող են արմատապես փոխել արցախյան հիմնախնդրի կարգավորման շուրջ բանակցությունների ընթացքը: Ես նկատի ունեմ ոչ թե ԱՄՆ ու Եվրոպայի բարձրաստիճան անձանց այցելությունները տարածաշրջան, այլ լկտի պահվածքը ադրբեջանցի ասկյարների, որոնք դիպուկահար կրակով սպանեցին ԼՂՀ պաշտպանության բանակի երեք մարտիկների:
Ես ջանում էի արդարացում գտնել՝ փորփրելով պատմության դասագրքերը, որովհետեւ պարտության բեռը ծանր էր ու ամոթալի։ Որովհետեւ անհնար էր ուղեղից քերել, անհնար էր ազատվել իրար հաջորդող հարցերի տարափից։ «Ինչո՞ւ չկարողացանք պաշտպանել ինքներս մեզ»։ «Ինչո՞ւ չկարողացանք փրկել թուրքի յաթաղանից մեր մանուկներին ու կանանց, ծերերին ու անզեն մարդկանց»։ «Ինչո՞ւ մորթվեցինք մատաղացու գառան պես՝ մեկ միլիոն ու կես։ Երկու միլիոն»։ «Ինչո՞ւ չպահեցինք երկիրը։ Ինչո՞ւ մեր հողերը տվեցինք թուրքին։
Ըստ «Զինվորի մայր» ՀԿ-ի նախագահ Գրետա Միրզոյանի` Հայաստանի ռազմական կրթօջախներում սովորող ապագա սպաները պետք է գիտակցեն, որ իրենց քայլերով հասարակության մեջ ձեւավորում են հայոց բանակի մասին կարծիք ու պատասխանատվություն են ստանձնում նույն այդ հասարակության առջեւ. «Ամենակարեւորն այսօր այն է, որ կարողանանք մեր սպայակազմը հասցնել մի մակարդակի, որպեսզի ասենք՝ մեր սպան իսկական սպա է, եւ որպեսզի յուրաքանչյուր մարդ գիտակցի՝ ազգային բանակի սպան հասարակության ամենասիրված մարդկանցից է»:
Սարգիս Մեսրոպյանը հայկական բանակի զինվոր է։ Նա պաշտպանում է այն սահմանը, որտեղ 17 տարի առաջ զոհվեց հայրը՝ Կարեն Մեսրոպյանը։ Սարգիսը շուտով կզորացրվի, նա տուն կվերադառնա հայրենիքի հանդեպ զինվորական պարտքը կատարածի վաստակած հանգստությամբ։ «Ամեն օր, ամեն ժամ սահմանին կանգնած հիշել եմ, որ հայրս այս բարձունքի ազատագրության համար է զոհվել։ Ամեն օր, ամեն ժամ ես ապրել եմ հպարտության, ցավի, վրեժի ու խիզախության անմոռաց պահեր։ Արցախի հողը սրբություն է ինձ համար, որովհետեւ այդ հողին հորս արյունն է խառնվել։
Ազգային բանակի կազմավորման առաջին շրջանում, 1992թ. մայիսի 5-ին, առաջին պաշտպանության նախարար Վազգեն Սարգսյանի ստորագրած հրամանով, սկսեցին ձեւավորվել ռազմական ոստիկանության կենտրոնական եւ տարածքային (կայազորային) ստորաբաժանումները։ Արցախյան պատերազմի եւ բանակաշինության հետագա տարիներին ռազմական ոստիկանությունը ծավալուն աշխատանք կատարեց բանակում ծառայողական կարգապահությունն ամրապնդելու, զինծառայողների փոխհարաբերությունները կարգավորելու եւ բազմաթիվ այլ հարցերում։
«Զրույց զինվորի հետ» գրքի հերոսուհու համար երջանկություն է, երբ վարդի բուրմունքի պես ձուլվում է հայրենիքի շաղ ու շողին: Արցախ երկիրը մի դրախտավայր է, որտեղ արարվում է սերը: Զինվորն է կանգնած սահմանին. նա պահպանում է հող հայրենին: Հայրենիքի կամքը ապառաժ քար է, «քարը մետաքս է, ազնիվ ոսկի…»: Քարե վահանով հայրենիքը պաշտպանում է իր զավակին: Իսկ զավակը, որ զինվոր է, քարե նետով խոցում է թշնամուն:
«Զրույց զինվորի հետ» գիրքը Անուշ Հարությունյանի չորրորդ գիրքն է, որը ինքնահաստատման ճշմարիտ վկայություն է: