Օ՜, հայրենիք որդեկորույս
Թող ինձ այսօր կին-զինվորիս,
Որ չի կորցրել հավատ ու հույս,
Լուռ խոնարհվել շիրմաց առջև քո զոհերի:

Երբ անցնում եմ ամեն անգամ
Մեր դպրոցի մեծ սրահով,
Բռնկվում եմ ոսոխի դեմ
Ատելության բորբ կրակով:

Կործանող նիրհից ազգը արթնացավ,
Բողոքեց ըմբոստ ու ոտքի ելավ
Ընդդեմ ոսոխի, որ նենգ, տմարդի
Փորձում էր կուլ տալ փոքրիկ կտորը
Հայոց աշխարհի:

Ամեն ժողովրդի մշակույթում առանձնահատուկ մի իմաստ կա, որն անփոփոխ է մնում` անկախ ժամանակի մարտահրավերներից: Արցախն անմասն չի մնացել այս ամենին, ու այսօր, չնայած բաժին հասած դառը ճակատագրին, արցախցին էլի ժենգյալով հաց է թխում, դոշաբ (թթից ստացված թանձր հյութ) եփում ու թթի օղի քամում:

Ահաբեկչության արմատները վաղ անցյալում են։ Դեռ Հին Կտակարանում պատմվում է զիլոտների ապստամբության մասին` ընդդեմ հռոմեական պետական հեթանոսության դեմ: Հավատն առ ճշմարիտ Աստված հրեական ապստամբներին դարձնում էր ոչ միայն մահից չվախեցող, այլև ռազմի դաշտում մահ փնտրող:

Առաջին աշխարհամարտի տարիներին, հրապուրված Անտանտի կեղծ խոստումներից` աշխարհասփյուռ հայեր եկան կովկասյան ճակատ եւ Կիլիկիա։ Որպես կամավորներ եկան նաեւ մեծ թվով հայ մտավորականներ։ I կամավորական ջոկատի հրամանատար զորավար Անդրանիկը Ջուլֆայի կայարանում նկատեց հանրահայտ դերասան Վահրամ Փափազյանին։ Զորավարը իսկույն նրան հետ ուղարկեց Թիֆլիս, ասելով. «…Վահրա՛մ, քո տեղը թատրոնն է եւ ոչ կռվի դաշտը»։

Թեստը մշակել է հոգեբանական գիտությունների Միջազգային ակադեմիայի ակադեմիկոս, հոգեբանական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Ն.Ն.Աբոզովը 1997 թվականին: Նախատեսված է կամքի ուժի ընդհանուր բնութագիրն ու ի հայտ գալն ուսումնասիրելու համար: