Աշխարհում ամենաշատը խաղաղություն մայրերն են ուզում և այդ օրհնաբեր խաղաղությունը պահելու-պահպանելու համար էլ բանակ են ճանապարհում աշխարհում իրենց համար ամենաթանկը՝ զավակին։
Ու ամեն օրը լցվում է սպասումով, առօրյա մեծ ու փոքր հոգսերի մեջ մոր ուշքն ու միտքը զինվոր որդին է՝ ի՞նչ կերավ, չմրսե՞ց, տեսնես զորամասում ամեն ինչ հա՞րթ է, հո ընկերոջ հետ չվիճեց, տեսնես այս պահին սահմանին ի՞նչ իրավիճակ է, միայն թե լարված չլինի…
Ու այսպիսի նմանատիպ տագնապների ու անհանգստությունների մեջ է մոր սիրտն ու միտքը ամեն ժամ, ամեն րոպե, ամեն վայրկյան… Որտեղի՞ց գտնենք բառեր, որ հանգստացնենք ձեր անհանգիստ սիրտը, զինվորի՛ մայրեր։

Դժվարին պահերին մշտապես կողքիս է եղել իմ գործընկերն ու կյանքի անբաժան ուղեկիցը՝ Գոհարը։ Նրա ներկայությունն ինձ պայքարելու, դիմանալու մեծ ուժ է տվել… Եվ հետո… աշխատանքիս ընթացքում ոչ մի պահ անգամ չեմ մոռացել իմ հայրենիքը։ Ինձ համար նպատակը վեր է եղել ամեն բանից։ Այդ նպատակը երբեք ինձ թույլ չի տվել թուլանալ, տրտնջալ, հուսահատվել… Այսպիսին է հետախույզի աշխատանքը. բոլոր ցավերի դեմ նա միայն մի դարման ունի՝ նվիրում։

Իմ մանկության ամենավառ կերպարը Գոհար տատս է։ Նա թրքախոս էր, հայերեն չգիտեր, սակայն «Նարեկը» ծայրից ծայր անգիր էր ասում։ Նրա «Նարեկը» մեր ընտանիքի ամենակարևոր մասունքն է մինչ օրս։ Տատս պատմում էր, որ բախտ է ունեցել իրականացնելու իր կյանքի երեք ամենակարևոր ուխտերը՝ գնացել է Երուսաղեմ, տեսել է Էջմիածինը և աղոթել է Արմաշի Չարխափան եկեղեցում։ Երբ մեծացա, ես էլ հասկացա այդ երեք ուխտերի մեծ և սքանչելի խորհուրդը։ Տատիս ուխտագնացությունից 111 տարի անց ես քայլեցի այն հողի վրայով, որին Տիրոջ ոտքերն են հպվել, բարձրացա Գողգոթա, խոնարհվեցի Խաչին, ծնկեցի այնտեղ, որտեղ տատս էր երկրպագել Տիրոջը։

Մարդու էությունն իր երկակի՝ նյութական-մարմնական և հոգևոր կեցությամբ անբաժան է անհատական ու հասարակական գիտակցությունից և դրանց արտահայտման գործիք` խոսքից ու լեզվից:
Այսինքն՝ խոսքը, ավելի ստույգ՝ բառը, սկսում է արտացոլել ոչ միայն օբյեկտիվ իրականության առարկայական-զգայական կեցությունն ու դրա բովանդակությունը, այլև ձեռք է բերում նաև սիմվոլիկ-նշանային իմաստ ու բովանդակություն: Ձևավորվող խոսքի մշակույթն արտացոլում է տվյալ էթնոսի խոսքի համապատասխանությունն ընդունված գրական լեզվի օրինաչափություններին, գործող նորմերին ու կանոններին:

Օրերս Արցախյան պատերազմում զոհված ազատամարտիկների ընտանիքները միավորող «Կարոտի կանչ» բարեգործական-հասարակական կազմակերպությունը կազմակերպել էր եռօրյա միջոցառում՝ այցելություն Սյունիքի և Վայոց ձորի մարզերի զորամասեր: Միջոցառմանը մասնակցում էին շուրջ 13 հոգի՝ հիմնականում զոհվածների ընտանիքների ներկայացուցիչներ: Միջոցառման սկզբնակետը մոտոհրաձգային զորամասն էր, որտեղ հյուրերին դիմավորեց զորամասի հրամանատար, գնդապետ Կարեն Սեդրակյանը:

1993 թվականի մայիսն էր: Շուշիի ազատագրման առաջին տարին էր: Թե՛ Հայաստանում, թե՛ Արցախում տեղի էին ունենում տոնական միջոցառումներ: Ամենուր ցնծություն էր, ոգևորություն,- վերհիշում է Արտակարգ իրավիճակների նախարարության նվագախմբի սաքսոֆոնահար Մեսրոպ Պահլավունին: – Հայաստանից Արցախ մեկնած նվագախմբով մասնակցեցինք Ստեփանակերտում կայացած հաղթական շքերթին: Հաղթական քայլերգերով անցնում էինք Ստեփանակերտով, և ամենուր ժողովուրդը միանում էր մեզ, մեզ հետ խրոխտ երգում: Իրոք, տոնը սրտաբուխ էր, զգացվում էր տարիներով բանտված կարոտի, սպասումի հորդումը: Ստեփանակերտից հետո բարձրացանք Շուշի: Այստեղ էլ՝ նույն ոգևորությունը, նույն անպատմելի ցնծությունը: Մարդիկ փողոցներով քայլում էին մեզ հետ, մեր կողքին: Իսկական ժողովրդի սրտից բխած տոնական օր էր:

Ծնունդով գանձակեցի Յուրիկ Մանուկյանը, որն ընտանիքով ապրում է Քարվաճառում, պատմեց, թե վերջերս էլի մի խաչքար են լույս աշխարհ հանել հողի տակից։ Գյուղապետ Միքայել Գեւորգյանի որդու՝ Դավթի տան նկուղը փորելիս էին խաչքարը գտել։ Խաչքարը հայտնաբերել էր Կամո Ծատուրյանը, որը գաղթել է Շահումյանի շրջանի Հայ Պարիս գյուղից։