Հայկական հարցը շատ է հին։ Իր ամբողջությամբ նրան մեզանում քչերն են ծանոթ ու տեղյակ։ Նա իր սկզբնական շրջանում զուտ քաղաքական խնդիր էր և հետամուտ էր ձեռք բերելու հայի կորցրած քաղաքական անկախությունը։ Բայց ժամանակի ընթացքում ջախջախվեց ինքը – հայ ժողովուրդը, ջախջախվեցին նրա ուժերն ու հույսերը ու իջնելով, իջնելով պարսկական ու տաճկական բռնակալության տակ՝ պահանջը հասավ մինիմումի։

Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարար Ահմեդ Դավութօղլուի սպառնալիքը, թե հակադարձելու է Սիրիայում, ով կհանդգնի վնասել Օսմանյան կայսրության հիմնադիր, Օսման առաջինի պապ` Սուլեյման շահի դամբարանը, թուրքական կառավարության երկերեսանության վերջին դրսևորումն է:
Սիրիացիներին հանդգնում է սպառնալ մի երկիր, որը ցեղասպանություն է իրականացրել իր միլիոնավոր քրիստոնյա հպատակների (հայեր, ասորիներ և հույներ) նկատմամբ, բռնագրավել նրանց ունեցվածքը, զավթել նրանց հողերը, ավերել հազարավոր եկեղեցիներ, գերեզմանատներ ու մշակութային հուշարձաններ:

Դկտ. Այվազյանի գիրքը վառ ապացույց է, թե որքան կարևոր է, երբ պատմաբանները քննում ու ներկայացնում են իրենց սեփական երկրի պատմությունը (միջազգային գիտական հանրությանը)։ Տեղական գիտելիքին տիրապետելու շնորհիվ նրանք ընդունակ են նորովի ու հստակորեն լուսաբանելու գլխավոր հերոսներին ու վայրերին վերաբերող եզրութաբանությունը, ինչպես նաև բացահայտելու հասարակական-քաղաքական այն տարրերը, որոնք հաճախ անտեսում են օտար պատմաբանները, սակայն խիստ կարևոր են ընդհանուր պատմության ընկալման համար։