Հայաստանի ԶՈՒ պատվո պահակային վաշտը պատասխանատու առաքելություն է իրականացնում` մեր երկիրը հավուր պատշաճի ներկայացնելով օտարերկրյա նախագահների ու հյուրերի առջև: Առաջին հայացքից նրանց ծառայությունը շատ հեշտ և գրավիչ է թվում: Մենք տեսնում ենք միայն փայլուն, կոկիկ համազգեստով, անթերի տեսքով վարժ և հմուտ գործողություններ կատարող զինծառայողների: Սակայն իրականում այդ արտաքին հանգստությունն ու փայլը երկարատև և տքնաջան աշխատանքի, ամենօրյա լարված պարապմունքների արդյունք է:

Հայ-ադրբեջանական շփման գծի օգոստոսյան առաջին աննախադեպ լարված օրերը ցույց տվեցին ամենագլխավորը` քսան տարվա զինադադարի տարիները չեն բթացրել մեր ժողովրդի՝ վտանգն զգալու ներքին կարողությունը, ցույց տվեցին սպառնալիքի իրական լինելը և, որ պակաս կարևոր չէ, հրատապությունը` արդիական լինելու իմաստով:

Գնդապետ Ա. Բաղդասարյանի հրամանատարությամբ գործող զորամասում մեկնարկեց այս տարվա ամառային ուսումնական փուլը։ Ստորաբաժանումներն սկսեցին եռօրյա մարտավարաշարային պարապմունքները։ Առաջին օրվա ընթացքում մարզումներն անցկացվեցին ջոկերի ու դասակների կազմերով։

1993թ. «Հայ զինվոր» պաշտոնաթերթի կազմավորման-ստեղծման ակունքներում էր մեր սիրելի ընկերը՝ բանաստեղծ, հրապարակախոս Ռոմիկ Սարդարյանը։ Մինչև ծառայության անցնելը նա արդեն մասնակցել էր իր ծննդավայր Կապանի ինքնապաշտպանական մարտերին, ինչպես նաև ջոկատների ստեղծմանը։ Տարիներ անց, ինչպես խոստովանում է անվանի բանաստեղծը, հայրենիքին իր ծառայության տարիները եղել են իր կյանքի «լավագույն, ամենապատվաբեր» տարիները։

Թուրք պաշտոնյան սուլթանական պալատից մտախոհ դուրս եկավ ու անմիջապես բռնեց Սասնո գավառի Խութ-Բռնաշենի ճամփան… Գնում էր աճապարանքով, մտախոհ։ Որքան մոտենում էր Ընկուզիկ գյուղին, մտքերն ավելի էին խճճվում՝ «Մի քանի ամիս հետո այդտեղ էլ պիտի մորթվեն…»։ Չզգաց, թե ինչպես հասավ Անդրանիկ փաշայի բժիշկ, սնխչի Կրկոյի տանը։ Կրկոյի մասին անգամ Սուլթանի պալատում գիտեին. սնխչին, գյուղեգյուղ ընկած, բուժում էր հային, թուրքին, քրդին… Թուրք մեծավորները հաճախ էին իրենց ծանր հիվանդներով Ընկուզիկ գալիս։ Կրկոյի հայր Մխիթարն էլ էր սնխչի, Մխիթարի հայր Պետրոսն էլ, Պետրոսի հայր Չղրոն էլ… Աստծու տված էր…

Աշնան առաջին օրն է ՝ սեպտեմբերի մեկը՝ գիտելիքի ու դպրության օրը: Օրն իր մեջ խորհուրդ ունի… Եվ քայլերը քեզ տանում են մեր հավատի ու սիրո ուխտատեղին, մեր սրի ու սիրո եռացող կաթսան՝ դարավերջի մեր հերոսների ննջարան-Եռաբլուրը…
ԵՊՀ «Վարդանանք» ռազմահայրենասիրական ակումբի անդամներն են՝ իրենց սիրելի նախագահ տիկին Սաթենիկ Աբրահամյանի հետ: Հավաքվում են «Սրբոց Վարդանանց Նահատակաց» եկեղեցու մոտ: Նոր են վերադարձել Արցախից և կրկին վերհիշում են անմոռաց ութ օրերը: Եղան Գանձասարում, լսեցին տեր Գրիգորի պատմություն-վկայությունները պատերազմական այն օրերից, եղան Նիկոլ Դումանի ծննդավայրում, որտեղ էլ հերոսի տուն-թանգարանում տեղի ունեցավ Համլետ Գևորգյանի «Նիկոլ Դուման» գրքի շնորհանդեսը: Այնուհետև գնացին Ասկերան: Այնտեղից սահման ճանապարհեցին ազատամարտիկներին, որոնք մեծ ոգևորությամբ բարձրացան դիրքեր՝ կանգնելու հայ զինվորի կողքին…

Թաթերենը կամ կովկասյան պարսկերենը պատմական Շիրվանում իսլամական միջնադարում և ընդհուպ մինչև 20-րդ դարասկիզբը եղել է տարածքի հիմնական լեզուն, ինչը փաստում է նաև, այսպես կոչված, ադրբեջանական պատմագրության հայր Աբբաս-Ղուլի Աղա Բաքիխանովը: Հետագա տարիներին թյուրքականության ներդրման և բնիկ ժողովուրդների ձուլման քաղաքականության ակտիվ կիրարկման արդյունքում այն զգալիորեն դուրս է մղվել իր տարածման շրջաններից և ստացել լուսանցքային լեզվի կարգավիճակ: