2022
Այս պատմությունը պիտի լիներ կյանքը Հայրենիքին նվիրաբերած զինվորի՝ Արտյոմ Մկրտչյանի մասին: Ես պիտի պատմեի նրա կենսագրությունը, պիտի նրա կյանքի նշանավոր ու աննշան դրվագները դնեի կողք կողքի ու տողատակում հուշեի, որ Հայրենիքը կարող է հերոս դարձնել ամենասովորական տղային: Ես պիտի ասեի, որ ամեն հայ տղայի մեջ Հայրենիքին զոհաբերվելու պատրաստ զինվոր է ապրում:
«Զինվորի տուն» վերականգնողական կենտրոնը այն լավագույն օրինակներից է, որ վկայում է՝ ճիշտ նպատակադրման, նվիրական գործի գիտակցման և լավ թիմի առկայության դեպքում հնարավոր է «սարեր շուռ տալ»: Վերականգնողական կենտրոնի ստեղծման գաղափարը ծագել էր ապրիլյան պատերազմից հետո, ինչը նախաձեռնող խմբի անդամների յուրատեսակ շնորհակալությունն էր այն տղաներին, որոնք իրենց առողջությունն էին զոհաբերել մեր երկրի սահմանների պաշտպանությանը:
44-օրյա պատերազմի առաջին կամավորագրվողներից էր կապանցի Շավարշ Մուրադյանը։
Հայրենասիրությունը գեներով էր փոխանցվել. ազատամարտիկ հայրը՝ Մարտուն Մուրադյանն իր երկու որդիներին՝ Շավարշին ու Ալեքսին դեռ մանկուց Սյունյաց ամեն քար ու թփին էր ծանոթացնում, միասին շրջում էին հարազատ բնօրրանի սրբատեղիներում՝ Հալիձորի բերդ, Վահանավանք, Դավիթ Բեկի բերդ….
2022թ. սեպտեմբերի 13-ին՝ ժամը 00:05-ի սահմաններում, երբ Ադրբեջանի զինված ուժերի ստորաբաժանումները գերակշիռ ուժերով ու հրետանային միջոցներով, կիրառելով մեծաքանակ հարվածային անօդաչու թռչող սարքեր, հարձակվել են N զորամասի պաշտպանության գոտու մարտական դիրքի վրա, վաշտային հենակետի պատասխանատու, կապիտան Զոհրաբ Աբրիկի Հովհաննիսյանի և դիրքի ավագ, պարտադիր ժամկետային զինծառայող, շարքային Վաչիկ Ավետիքի Տոնոյանի հրամանատարությամբ դիրքի անձնակազմն անցնելով շրջանաձև պաշտպանության, գործել է հմուտ, կարողացել է ճիշտ կազմակերպել ու վարել մարտը՝ կասեցնելով հակառակորդի առաջխաղացումը:
Ադրբեջանական կողմն ԱՄՆ միջնորդությամբ հոկտեմբերի 4-ին հայկական կողմին է վերադարձրել 17 հայ ռազմագերիների: Ռազմագերիների վերադարձը սեպտեմբերի 27-ին ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի Ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ջեք Սալիվանի նախաձեռնությամբ տեղի ունեցած եռակողմ հանդիպման ընթացքում ձեռք բերված պայմանավորվածության արդյունք է, տեղեկացրել է ՀՀ Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը։
Նորից արխիվս բացեցի. «Պատերազմ» պահոցում 2020 թ. սեպտեմբեր ամսվա լուսանկարներն են։ Նախ խաղաղ ու երանելի պահեր։ Չարիք-կորոնավիրուսի պատճառով կյանքը մի տեսակ դադարել էր նաև Բերձորում։ Հատկապես տխրում էի, երբ իմ աշխատասենյակի պատուհանի տակ չէին խաղում մանկապարտեզի սաները։
Սյունիքի արևելյան լեռնաշղթան առաջնագիծ է, ամբողջ երկայնքով հայկական դիրքերն են, իսկ մի քանի տասնյակ մետր հեռավորությամբ՝ ադրբեջանականը։ Սեպտեմբերի լույս 13-ի գիշերը թշնամին հարձակվեց հենց այդ ուղղությամբ և հրետանային միջոցների, հարվածային անօդաչուների աջակցությամբ ներխուժեց Հայաստանի Հանրապետության տարածք: