Թերթ
Հրազդանի շրջանից ռազմաճակատ է զորակոչվել 2541 հոգի, զոհվել կամ անհայտ կորել են 1126-ը:
Թիկունքից ռազմաճակատին մեծ օգնություն են ցույց տվել շրջանի դպրոցները: Հրազդանցիները` չնայած սուղ վիճակին, իրենց ուժերի ներածին չափով ամեն ինչ անում էին գործող բանակին դրամով, սննդամթերքով, հագուստով օգնելու համար:
Գեւորգ Վարդանյանը խորհրդային արտաքին հետախուզության ծառայության առաջին հետախույզն է, որ իր կենդանության օրոք արժանացել է Խորհրդային Միության հերոսի կոչման։ Նրա անունը նշված է բոլոր ժամանակների եւ ժողովուրդների 100 լավագույն հետախույզների ցանկում։ Նրան այսպես են գնահատել. «Զորգեին, Աբելին, Կիմ Ֆիլբիին հավասար… իսկ գուցե եւ առավել»։ Քաջարի հայորդու սխրանքների մեծ մասը «հույժ գաղտնի» կնիքի տակ է. առայսօր բացված է նրա տասնամյակներ ձգվող գործունեության լոկ առաջին էջը՝ «թեհրանյանը»։ Նրա ղեկավարած խմբին (հայեր, երկու ասորի եւ մեկ լեզգի) հաջողվում է կանխել «մեծ եռյակի»՝ Ստալինի, Ռուզվելտի եւ Չերչիլի դեմ գերմանական հետախուզության ծառայության կազմակերպած մահափորձը («Երկար ցատկ»), որն իրականացնելու էր հայտնի Օտտո Սկորցենին՝ Հիտլերի սիրելին։
Հոկտեմբերի 31-ը երկու զինվորի մայր Ալիս Մանուկյանի ծննդյան օրն է։ Նրա կրտսեր որդին՝ սերժանտ Սերոբ Մանուկյանը, մոր ծննդյան օրը շնորհավորել է բանակից ուղարկված նամակով։
Ճանապարհը մի հենակետից մինչեւ մյուսը երկար չէ, բայց վտանգավոր է։ Ապահովության համար կրկին առաջանում են փոս ճանապարհներով։ Երբ տեղ հասանք, նոր հերթափոխի զինվորներն արդեն ընդունել էին մարտական հերթապահությունը։ Գումարտակի հրամանատար փոխգնդապետ Ա. Գասպարյանը հենակետի ավագ, կրտսեր սերժանտ Սարգիս Պեպանյանին հարցրեց մարտական խնդիրը։ Լիարժեք պատասխան ստանալուց հետո գումարտակի հրամանատարն սկսեց ստուգել կացարանի եւ օժանդակ շինությունների մաքրությունը, զենք-զինամթերքի, սննդի պահպանման վիճակը, կապի աշխատանքը եւ այլն։
Քիչ անց ծանոթանում, զրուցում ենք ամենավտանգավոր հենակետերից մեկի պահապանների հետ։
Ադրբեջանի նման հակառակորդ ունեցողը միշտ պետք է պատրաստ լինի սադրանքների: Այս առումով մենք անակնկալի չենք եկել: Ավելին, թշնամու ոչ մի ոտնձգություն անպատիժ չի մնացել: Հատուկ նշանակության մեր բոլոր ստորաբաժանումները մասնակցել եւ մասնակցում են հակառակորդին արժանի պատասխան տալու գործողություններին եւ դրանց պատրաստ են թե՛ ֆիզիկապես, թե՛ հոգեբանորեն:
Հավաստի տվյալներով, այս տարվա հունվարից հոկտեմբեր ամիսներին ադրբեջանական բանակում գրանցվել է մոտ 230 արտակարգ պատահար, որի հետեւանքով զոհվել է առնվազն 111, վիրավորվել` 109 զինծառայող: Ընդ որում, ոչ կանոնադրական հարաբերությունների եւ ցածր կարգապահության հետեւանքով մահացածները կազմում են զոհերի ընդհանուր թվի մոտ 60%-ը:
Կան նաեւ արտակարգ պատահարներ, որոնք կարելի է վերագրել պատահականությանը, բայց իրականում զինվորական ծառայության վատ կազմակերպման, ի վերջո` ցածր կարգապահության հետեւանք են: Օրինակ` հոկտեմբերի 24-ին Սամուխի շրջանում տեղի ունեցած վթարը. զինվորական մեքենայի շրջվելու հետեւանքով 9 զինծառայող տարբեր աստիճանի մարմնական վնասվածքներ է ստացել:
«Ադրբեջանցիները անակնկալ հարձակվել են Դարանակ գյուղի մերձակա դիրքերի վրա եւ գրավել բարձունքը»… 1994 թվականի հուլիսի երեքն էր։ Պատերազմը ե՛ւ ավարտվել, ե՛ւ չէր ավարտվել։ Հակառակորդը չէր հաշտվում կորուստների հետ։ Զորամասի հրամանատարի տեղակալ Արա Սարգսյանի գլխավորությամբ 7 հոգանոց հետախուզական խումբը թափանցեց թշնամու թիկունք։ Բարձունքն օղակման մեջ առան։ Դիրքի հետգրավման գործողությունը սկսված էր։