Մայիսի 19-ին հայերը փորձում էին վերատիրանալ Շեֆեկ-Զեյվա և Թոդան-Սարիսու բնագծերին: Վիճակը սրվել էր նաև Նախիջևանի սահմանում, և ՀՀ Նախագահը հանդես եկավ հետևյալ հայտարարությամբ. «Ակնհայտ է, որ սա տեղի է ունենում 3-րդ ուժերի դրդմամբ և նպատակ է հետապնդում ստեղծելու քաղաքական պատրվակ՝ ուղղակի միջամտության համար: Հայաստանի Հանրապետությունը հենց այսօր էլ պատրաստ է Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության հետ կնքել համակողմանի համագործակցության պայմանագիր՝ Հայաստանի և Նախիջևանի սահմանը լիակատար անվտանգության և կայունության գոտու վերածելու նպատակով»:

Անդրանիկը ապտակել է գեներալներ Տրուխինին ու Աբացիևին, Ռուբենին, Շիրվանզադեին, Բաղրամյանին, Միկոյանին։ Նրանցից շատերը երախտագիտությամբ եմ հիշում Զորավարի ապտակը, ինչպես Հ. Բաղրամյանը (նա ապտակը ստացել է 1918-ի մարտին, Սարիղամիշի մոտ գտնվող Խորասան գյուղում)։
Ս. Վրացյանը հիշում է. «Միկոյեան Անդրանիկից ծեծ կերաւ ու հեռացաւ ոչ միայն կամաւորական խմբից, այլև Դաշնակցութիւնից… Իսկ ո՞վ էր այն բախտաւորը, որ Անդրանիկի բռունցքի կամ լեզուի համը չէր ճաշակել։ Անդրանիկը ծեծել էր Գասպար Իփէկեանին, Աշխարհաբեկ Քալանթարեանին, Անաստաս Միկոյեանին, նոյնիսկ Ռոստոմի, բժ. Զաւրեանի և Ռուբէն Տէր-Մինասեանի վրայ փորձել էր ձեռք բարձրացնել»։

Շուշիի ազատագրման նախօրեին «Նիկոլ Դուման» ջոկատում էին հյուրընկալվել արտասահմանյան լրագրող աղջիկներ՝ ֆրանսուհի Սյուզին եւ ամերիկուհի Ջյուդին։ Եկել էին իրենց աչքով տեսնելու Արցախը, ծանոթանալու արցախյան խնդրին ու ճշմարտությունը պատմելու աշխարհին։ Մեկ ամիս մնալով ջոկատի կազմում, նրանք դարձել էին ջոկատի մտերիմները։ Այդ կենսուրախ աղջիկները սիրեցին Արցախը, նրա հիասքանչ բնությունը, մարդկանց։ Արցախն էլ նրանց սիրեց։

ԱՄՆ 16-րդ նախագահ Աբրահամ Լինքոլնը (1809-1865) համաշխարհային պատմության մեջ առավել սիրված և գնահատված քաղաքական գործիչներից է, որի անունը վաղուց դարձել է ազատության և ժողովրդավարության խորհրդանիշ:
Մասնագիտությամբ փաստաբան Ա. Լինքոլնը վաղ է մտել քաղաքականության ասպարեզ. 1830-ական թթ. նա Իլլինոյս նահանգի օրենսդիր ժողովի, ապա ԱՄՆ կոնգրեսի ներկայացուցիչների պալատի անդամ էր: 1850-ականների վերջին, ազատական հայացքներով իր համախոհների հետ ձևավորելով Հանրապետական կուսակցությունը, նա ինքն էլ դարձավ այդ կուսակցությունից առաջադրված առաջին նախագահը:

Ապրիլի 14-ին իր բնակարանում դիպուկահարի կրակոցից զոհվեց ԼՂՀ Գերագույն խորհրդի առաջին նախագահ Արթուր Մկրտչյանը: Նա ծնվել էր 1959 թվականի փետրվարի 10-ին, Հադրութի շրջանի Էդիլլու գյուղում. պատմական գիտությունների թեկնածու էր, եղել էր Հադրութի երկրագիտական թանգարանի տնօրենը և շրջանի ինքնապաշտպանության կազմակերպիչներից մեկը: Ապրիլի 15-17-ին ԼՂՀ-ում, իսկ 17-ին՝ Հայաստանի Հանրապետությունում հայտարարվեց սուգ: Ինքնապաշտպանության ուժերի հրամկազմը հայտարարեց, որ դժվարին այդ պահին ըստ ամենայնի սատարում է ԼՂՀ իշխանություններին:

1942թ.-ին Իոսիֆ Ստալինը ԱՄՆ-ի դեսպանին հրավիրեց միասին դիտելու «Վոլգա-Վոլգա» ֆիլմը: Դեսպանը ֆիլմը հավանեց, իսկ Ստալինը, նրա միջոցով, ֆիլմի օրինակը խնդրեց փոխանցել նախագահ Ռուզվելտին: Նախագահը ֆիլմը դիտեց, սակայն չհասկացավ, թե ինչու է Ստալինը այս ֆիլմը ուղարկել իրեն: Այդ ժամանակ Ռուզվելտը խնդրեց թարգմանել ֆիլմում հնչող երգերի բառերը: Երբ թարգմանվեց ֆիլմի երգերից մեկը, որը նվիրված էր «Սեվրյուգա» գնացքին (Ամերիկան Ռուսաստանին գնացք է նվիրել,/ Առջևից` գոլորշի, հետևից` անիվներ/ և սարսափելի, սարսափելի, սարսափելի դանդաղ ընթացք), նախագահը բացականչեց.«Այժմ ինձ հասկանալի է նրա ակնարկի իմաստը, նա մեզ կշտամբում է «դանդաղ ընթացքի» համար: Մենք մինչև այժմ չենք բացել երկրորդ ռազմաճակատը»:

Հայտնի է, որ թուրք սուլթաններն աչքի էին ընկնում արտասովոր որկրամոլությամբ։ Համեղ խորտիկների ազդեցության տակ նրանք կարող էին բազում շնորհներ անել իրենց հաճույք պարգեւած հպատակներին եւ հակառակը, կառափնարան կամ աքսոր ուղարկել տհաճություն պատճառածներին։