Թուրքիան տասնամյակներ շարունակ վարում է Հայոց ցեղասպանության պատմական իրողությունը ժխտելու քաղաքականություն, որը գնալով ավելի կատարելագործված դրսևորումներ է ստանում: Եթե անցյալ տարի թուրքական պետության ղեկավարը ապրիլի 23-ին հայ ժողովրդին հասցեագրված իր ուղերձում առաջ քաշեց, այսպես կոչված, «ընդհանուր ցավի» թեզը, ապա 2015թ.-ին արդեն թուրք ղեկավարությունը՝ երկրի ղեկավարի առաջնորդությամբ, նենգափոխում է սեփական պատմությունը՝ ապրիլի 24-ը հռչակելով Գալիպոլիի ճակատամարտի 100-ամյակին նվիրված տոնակատարությունների օր: Իրավիճակին իր գնահատականներն է տալիս ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտի տնօրեն, ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամ ՌՈՒԲԵՆ ՍԱՖՐԱՍՏՅԱՆԸ:

Հայաստանում կազակների և կազակության մասին տեղեկությունները շատ չեն: Այնուամենայնիվ, այսօր կարելի է արձանագրել, որ արդեն Հայաստանում էլ (ինչպես դարեր շարունակ Ռուսաստանում և մի շարք այլ երկրներում) կազակները դարձել են երկրի անքակտելի ենթաազգ (րցոֆՑվՏր): Եվ այդ ենթաազգերի միջև ձևավորվող ու ամրապնդվող եղբայրական հարաբերությունները դառնում են մեր ընդհանուր առօրյայի կարևոր բնորոշիչներից մեկը:

1917թ. աշնանը ռուսական զորքերը վերջնականապես հեռացան Վանից: Հայկական փոքրաթիվ ինքնապաշտպանական ջոկատները փորձում էին կազմակերպել կիսաքանդ Վանում մնացած հայ բնակչության պաշտպանությունը: Ստեղծվում է Վանի հայկական ժամանակավոր կառավարություն՝ նահանգապետ Կոստի Համբարձումյանի ղեկավարությամբ, իսկ Վան քաղաքի պարետն էր Հովհաննես Թումանյանի որդին՝ Արտավազդը: (Կոստին եւ Արտավազդը զոհվում են 1918թ. ապրիլին, Վանից հայ բնակչության նահանջի ժամանակ): 1918թ. փետրվար ամսին Վան էր այցելել «National Geographic» ամսագրից գործուղված Մեյնարդ Օուեն Ուիլյամսը եւ իր հոդվածում նկարագրել Վանում տիրող այդ օրերի իրավիճակը: Հոդվածը՝ ներկայացվող լուսանկարներով, լույս է տեսնում արդեն 1919թ. օգոստոսի համարում:

Ապրիլի 2-ից 7-ը Հայաստանի պետական սահմանի երկայնքով անցկացվել է Հայրենական մեծ պատերազմում տարած հաղթանակի 70-ամյակին նվիրված «Հաղթանակի էստաֆետը»: Այն մեկնարկել է փետրվարի 2-ին՝ բելառուսական Գրոդնո քաղաքի Մեծ հայրենական պատերազմի առաջին օրերին զոհված սահմանապահների հուշահամալիրից: Հայաստանը մասնակցում է «Հաղթանակի էստաֆետին» արդեն երրորդ անգամ:

Անցյալ ամիս ես տեղեկացրել էի, որ Գլենդելում գտնվող «Ամերիկանա» առևտրի կենտրոնը երեք հայ երիտասարդի արգելել էր վաճառել ցեղասպանության վերաբերյալ շապիկներ իրենց վարձակալած սեղաններից:
Հոդվածս համացանցում տեղադրվելուց և առևտրային կենտրոնի դեմ բողոքի մեծ ալիք առաջացնելուց կարճ ժամանակ անց, «Ամերիկանայի» տնօրինությունը իր ֆեյսբուքյան էջում հանդես եկավ հետևյալ հայտարարությամբ. «Մենք կցանկանայինք ներողություն խնդրել մեր վաճառասեղանը վարձակալող Թինա Չուլջյանից, Ալեքս Կոտագոլյանից և Արմին Հարիրիից՝ վաճառվող ապրանքների շուրջ առաջացած թյուրիմացության համար: Ավելի քան ողջունելի է վարձակալների կողմից խնդրո առարկա հանդիսացող իրենց ապրանքների ցուցադրումը վաճառասեղանների վրա»:

Գարուն է: Ամարասի ձորակը լցվել է խոտ ու ծաղկի անուշահոտությամբ: Վանքը լայնարձակ դաշտերին խաղաղություն է սփռել: Անցել են քսան երկար ու ձիգ տարիներ: Ամարասի վանքը՝ սրտում ամբարած հազար վերք ու փամփուշտ, դիտողին հուշում է՝ այստեղով երբևէ պատերազմի ուրվականն է անցել: Այստեղ՝ Ամարասի ձորակում, Սոս գյուղի Հակոբյանների ընտանիքում, մի գարնան առավոտ ծնվեց Հայկը: Ո՞ւմ մտքով կանցներ, որ մի օր ձնծաղկի ալպիական անուշահոտը կփոխվեր դառը վառոդահոտի, որ Ամարասի կոչնակը մարտի պիտի կանչեր սոսեցի երիտասարդներին, ու հետո պիտի գարուններ գային առանց սիրելի որդու, առանց հարազատ մարտական ընկերոջ, առանց սիրած տղայի, առանց եղբոր…

Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի նախօրեին աշխարհի ոչ պաշտոնական մայրաքաղաք Նյու Յորքն անցյալ շաբաթ դարձավ խոշոր հայկական միջոցառումների կենտրոն:
Մարտի 10-ին Նյու Յորքի Քարնեգի կորպորացիայի նախագահ Վարդան Գրեգորյանը, գործարարներ Ռուբեն Վարդանյանը (Մոսկվա) և Նուբար Աֆեյանը (Բոստոն) ազդարարեցին «100 կյանք» (100 LIVES) նախաձեռնության մեկնարկը: