Տարածաշրջան
«Հայերը սիրիական հասարակության կարևորագույն մասն են կազմել դեռևս XI դարից, ընդ որում՝ պահպանելով իրենց ինքնությունն ու մշակույթը: Մասնավորապես, անհերքելի փաստ է նրանց մասնակցությունը սիրիական բանակի ստեղծման գործում: Ավելին՝ Սիրիայի զինված ուժերի հիմնադիրներից է հայազգի Արամ Կարամանուկյանը (1910-1996):
Միացյալ Նահանգների, Եվրոպայի և Թուրքիայի հետազոտողներից կազմված Կոլումբիայի համալսարանի խումբը հաստատեց, որ Թուրքիայի կառավարությունը «Իսլամական պետությանը» (ԻՊ) տրամադրել է ռազմական գործակցություն, զենք, կազմակերպչական աջակցություն, ֆինանսական օգնություն և բժշկական ծառայություններ: Այս մանրակրկիտ հետաքննությունը գլխավորել է Կոլումբիայի համալսարանի Մարդու իրավունքների ուսումնասիրության ինստիտուտի խաղաղության ամրապնդման և իրավունքների ծրագրի տնօրեն Դեյվիդ Ֆիլիպսը:
Ահա հատվածներ այդ ծավալուն հետազոտությունից, որոնք փաստում են Թուրքիայի և ԻՊ-ի միջև եղած ուղղակի կապերը:
Վերջին շաբաթների ընթացքում թուրքերով բնակեցված իրանական հյուսիսարևելյան նահանգներում բախումներից զոհեր եղան, և ադրբեջանական լրատվամիջոցները լծվեցին Իրանում ֆաշիզմի առկայության մասին քարոզարշավին: Իրանա-ադրբեջանական հարաբերությունների վատթարացման հետևում կանգնած են ոչ միայն Բաքվի գործող իշխանավորները, այլ նաև՝ տարածաշրջանային այլ խաղացողներ, որոնք ցանկանում են այստեղ ապակայունության նոր շրջան ստեղծել:
Հանդիպման ընթացքում քննարկվեցին 2014թ. օգոստոս ամսից մինչ օրս շարունակվող Իրաքի Շանգալ եզդիաբնակ նահանգում «Իսլամական պետություն» կոչվող ահաբեկչական խմբավորումների կողմից իրականացվող ցեղասպանությանն առնչվող հարցեր:
Կազմակերպության նախագահ Ամո Շարոյանը դեսպանին խնդրեց, որ Եվրոպական միության անդամ պետությունները եւ միջազգային կազմակերպությունները հետեւողականություն եւ պատասխանատվություն ցուցաբերեն եզդիների ցեղասպանությունը դադարեցնելու, կանանց եւ երեխաներին ժամ առաջ ստրկությունից ազատագրելու եւ միջազգային կազմակերպությունների հովանու տակ եւ անվտանգության երաշխավորությամբ ինքնավարություն տրամադրելու գործում:
Մեկ ամիս է, ինչ Սիրիական ճգնաժամի շրջանակներում իր ուղիղ դերակատարությունն ունի Ռուսաստանի Դաշնությունը: Սակայն կարելի է նաև արձանագրել, որ ռազմական տեսանկյունից որևէ բեկում այստեղ դեռ չի նկատվում: Իրանի և Ռուսաստանի աջակցությամբ գործող սիրիական կառավարական բանակն այդպես էլ չկարողացավ որևէ նշանակալի հաջողությունների հասնել, իսկ «Իսլամական խալիֆայության» գրոհայիններն արդեն հարմարվել են ռուսական օդուժի հարվածներին: Լուրջ փոփոխություններ ի հայտ են եկել միանգամայն այլ՝ դիվանագիտական դաշտում: Արևմուտքը կանգնեց փախստականների «ցունամիի» առջև և նահանջեց:
2013 թվականից Հարավային Կովկասում իրավիճակային փոփոխություն է կատարվել։ Կարևոր այս իրողությունը պայմանավորված էր Արևմուտքի և Ռուսաստանի միջև վերսկսված աշխարհաքաղաքական հակամարտությամբ։ Ուկրաինան դարձավ այդ մրցակցության առաջին զոհը։ Այնուհետև տապալվեց Եվրամիության կողմից նախաձեռնված Արևելյան գործընկերության ծրագիրը, դադարեց Ռուսաստան-Միացյալ Նահանգներ համագործակցությունը մեր տարածաշրջանում և, վերջապես, Սիրիա։ Առաջին դասը, որ հայկական կողմը պետք է քաղի դեպքերի նման զարգացումից, այն է, որ Հարավային Կովկասը` որպես աշխարհաքաղաքական միավոր, շարունակում է իր վրա կրել հարակից տարածաշրջաններում տեղի ունեցող գործընթացների ազդեցությունը։ Հայաստանն էլ, իր հերթին, ենթակա է տարածաշրջանային զարգացումների տրամաբանությանը։ Հետևաբար, անհնար է կառուցել երկրի ապագան առանց հաշվի նստելու այն իրողությունների հետ, որոնք առկա են Մերձավոր Արևելքում, Միջին Ասիայում, Սև ծովի և Կասպից ծովի ավազաններում, Բալկաններում և այլն։
Սպասվում է, որ այս շաբաթ Միացյալ Նահանգների Ներկայացուցիչների պալատի նախկին խոսնակ Դենիս Հասթերթը մեղավոր կճանաչվի գաղտնի վճարումներ կատարելու համար՝ դպրոցում ըմբշամարտի մարզիչ եղած ժամանակ իր կողմից սեռական բռնության ենթարկված տղաների լռությունը գնելու համար: Դաշնային դատախազների հետ մեղքի ընդունման այս գործարքը կնիք կդնի նրա դատական արձանագրությունների վրա՝ այդպիսով հանրությունից թաքցնելով նրա դեմ վկայությունների մանրամասները: