Language:

  • Հայերեն
  • Русский
  • English

Հոգևոր-մշակութային

Արտակարգ իրավիճակների նախարարության նվագախմբի դիրիժոր Հակոբ Սարգսյանը Քանաքեռում դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է Ռ. Մելիքյանի անվան երաժշտական ուսումնարան: Ուսումնարանի երկրորդ կուրսն ավարտելուց հետո ընդունվել է Մոսկվայի երաժշտական կոնսերվատորիայի զինվորական բաժինը և իր ցանկությամբ ծառայության անցել Գյումրիի ռուսական զորամասում: Յոթ երաժիշտներից (բոլորն էլ ազգությամբ հայեր) բաղկացած նրանց նվագախումբը մեծ հաջողությունների է հասել ինչպես Հյուսիսային Կովկասի, այնպես էլ Մոսկվայի ու Սանկտ Պետերբուրգի հայտնի զինվորական նվագախմբերի մրցույթում:

Մարտի վերջերին նավավերանորոգման արտադրամասի աշխատանքները հիմնականում ավարտվեցին: Գործուղված մասնագետները վերադարձան իրենց զորամասերը: Կապիտան Ֆյոդորովը պաշտոնի բարձրացմամբ տեղափոխվեց Մոնղոլիա: Մեր վաշտը, որ բավականաչափ փոփոխվել էր, մնաց տեղում, ու ծովայինների զորանոցը հանձնելով, տեղավորվեց 12505-ի մեր հին զորանոցում: Հրամանատարի պաշտոնակատարը կապիտան Կորեյկոն էր: Նրա տրամադրությունը բարձրացել էր: Ֆյոդորովը չկար ու որոշումներն էլ ինքն էր կայացնում: Երևում էր, որ զբաղեցրած դիրքից մեծ բավականություն է ստանում: Երբեմն ծառայության էր գալիս դաշտային համազգեստով, որից ոչ ոք կայազորի տարածքում չէր հագնում: Նա պարզապես ցուցամոլ էր և ուզում էր մյուսներից առանձնանալ, ցուցադրել իր աթլետիկ կազմվածքը: Առավոտյան վերկացն ազդարարում ու ստորաբաժանումներին վազելու, մարզանք անելու էին հանում զորամասի և ստորաբաժանումների հերթապահները, բայց հիմա նա հայտնվում էր ցայգալույսին, հետևում էր վերկացին և վաշտը տանում վազելու:

19-րդ դարի սկզբներին անգլիական բանակի գնդապետ Թեյլորը, Բաղդադում ծառայելով որպես իր երկրի ներկայացուցիչ, ծանոթանում է մի հայուհու հետ, սիրահարվում է եւ ամուսնանում։ Նրանց ամուսնությունից ծնվում է երկու աղջիկ։
Արդեն հասուն տարիքում նույն Բաղդադում Թեյլորի դուստրերի հետ ծանոթանում են երկու հորեղբորորդիներ Լինչ ազգանունով, որոնք նույնպես զինծառայողներ էին։ Ծանոթանում են, սիրահարվում եւ ամուսնանում՝ այդպիսով դառնալով քենակալներ։ Երկուսն էլ իռլանդացիներ էին։ Նրանցից մեկն էլ հենց դառնում է ապագա նշանավոր ճանապարհորդ- աշխարհագրագետ, հայագետ, փաստաբան, հասարակական-քաղաքական գործիչ Հենրի Ֆինիս Բլոս Լինչի հայրը։

Անվանի գրող Խաչիկ Դաշտենցը մի փոքրիկ հուշ ունի՝ կապված Եղիշե Չարենցի, նրա «Խմբապետ Շավարշը» պոեմի եւ Լինչի հետ։ Արժե վերապատմել այն՝ ուսանելի է մի քանի առումներով։
1935-ին Չարենցը կարճ ժամանակով Մոսկվայում էր, եւ Խաչիկ Դաշտենցը, որ ուսանում էր օտար լեզուների ինստիտուտում, շտապում է հանդիպել նրան։ Զրուցում են ամեն ինչից, իսկ հրաժեշտին Չարենցը Խաչիկին հանձնարարում է մտնել «Օկտյաբր» ամսագրի խմբագրություն եւ ստանալ «Խմբապետ Շավարշը» պոեմի հոնորարը։ «Կստանամ, կուղարկեմ Երեւան»,□ ասում է Դաշտենցը, իսկ Չարենցը՝ «Կպահես քեզ, ուսանող ես»։

Դարեր շարունակ հայ ոգու կենսաբուխ աղբյուրներից է եղել թատրոնը։ Հայն ապրել է այդ գեղեցիկ արվեստով, աշխարհին տվել մեծագույն դերասաններ։ Հայը նաեւ թատրոնի մեջ է տեսել ազգապահպան զորեղ ուժ, որն օգնել է իրեն գոտեպնդվելու, դիմանալու դժնդակ ժամանակներին։ Դա է եղել մեր ազգային կյանքի բնորոշ գծերից մեկը։
Թատրոն խաղացել են ոչ միայն երեւելի դերասանները՝ ժողովրդի համար, այլեւ ինքը՝ ժողովուրդը։ Ահա այսպիսի մի դրվագ։

ԻՐԱԿԱՆ ՀԵՔԻԱԹ

Իմ ընտանիքի հեքիաթն է սա: Չէ՛, հեքիաթ չէ, հեքիաթը հորինում են, որի վերջում հաղթում է բարին, չարը` պատժվում: Երկնքի անամպ լազուրի, մեր շառաչուն ջրվեժի, հնամենի իմ հայրենիքի նման իրական է իմ հեքիաթը: Իրական էր նաեւ պատերազմի բոթը… ՈՒ սկիզբ առավ իմ հեքիաթը մեր փոքրիկ քաղաքից, որը թիկնել է Որոտանից աջ եւ ահյակ` Սուրբ Հովհաննեսի ձեռքը գլխին… «Անխիղճ ու անհոգի է պատերազմը, բալա՛, հրեշ է կանաչ աչքերով, մահաբեր շնչով»: Երկրորդ Համաշխարհային դժոխք ապրած մեծ տատս է ասել ու փութով որոնել շյուղերը: Տաք ու փափուկ գուլպաներ էր գործում գիշեր ու տիվ: Մի օր էլ…

Երբ որդիները կռիվ էին գնում, Քնարիկ մայրը աղերսագին խնդրում էր. «Լևո՛ն ջան, Նորի՛կ ջան, անպայման հետ կգաք, ինձ մենակ չթողնեք»։ Տանը մնում էին մայրն ու աղջիկը՝ Լենան։ Արամայիս հայրը մահացել էր դեռ Շարժումն սկսվելուց առաջ։