Հոգևոր-մշակութային
Խորհուրդ մեծ և սքանչելի
Որ յայսմ աւուր յայտնեցաւ,
Հովիւքն երգեն ընդ հրեշտակս`
Տան աւետիս աշխարհի:
Ծնաւ նոր արքայ
Ի Բեթղեհեմ քաղաքի…
Օ՛հ, Աստվածամա՛յր, մի՞թե դու գոհ չես,
Այսքան քաջարի, այսքան տարաբախտ մի ժողովրդից,
Որ այսքան աղետ, կոտորած տեսավ,
Բայց չնահանջեց իր հավատամքից։
Հերի՛ք փորձության մատնես դու նրան.
Վասն հավատի, վասն հայրենյաց
Ավարայր մտած այս ժողովուրդը
Սարդարապատում հրաշքներ գործեց՝
Ապացուցելով իր ինքնությունը։
Ես հավատում եմ բանակի ապագային, որովհետեւ վստահում եմ այն մարդկանց, որոնք ղեկավարում են մեր զինված ուժերը: Մասնավորապես, Սեյրան Օհանյանին: Խորին ակնածանք ունեմ նրա հերոսական կենսագրության, որպես ռազմական գործիչ՝ նրա կերպարի եւ բարոյական նկարագրի հանդեպ:
– Ես սվաղի շաղախն էի խառնում, մեկ էլ հետեւիցս խփեց,- ասաց թուրքմենը լացակումած:
– Լավ, Ակաև, դու գնա, մենք էդ հարցով կզբաղվենք,- սփոփելով ճանապարհեցի նրան:
Վարդանին ուղարկեցի, որ Նիզամիին բերի գործիքների պահեստ: Քիչ հետո նա եկավ Վարդանի հետևն ընկած: Տեսնելով ինձ, Գագոյին ու Աբոյին միասին՝ ասաց.
– Յա՞, գլուխ եք պահում, հա՜, ի՜նց էլ լավ տեղ է:
Մենք, իրար երեսի նայելով, սպասեցինք, թե էլ ինչ է ասելու, բայց զգալով մեր սառնությունը, զգաստացավ, փոխարենը խոսեց Աբոն.
– Նիզամի, դու տարիքով տղա ես, կարծեմ՝ քսանհինգ տարեկան կաս, ինստիտուտում ես սովորել, վարժապետություն ես արել, ուզում եմ ասել՝ քիչ թե շատ կյանքի փորձ ունես, էտենց չի՞:
Մարդիկ կան, որոնք առաջին իսկ ծանոթությունից հետո դառնում են քո կենսագրության անբաժանելի մասը: Նմաններն իրենց ինքնատիպության կնիքն են դնում բոլոր նրանց վրա, որոնց հետ շփվում են, ճանաչում են, որոնց հետ մտերիմ են և առահասարակ՝ այն ամենի վրա, ինչին դիպչում են… Նմանները, ուզենաս թե ոչ, ուղեկցում են քեզ քո կյանքի բոլոր օրերում՝ շարունակելով կրթել քո մտածողությունն ու հոգին, քո էությունը… Հայրենական մեծ պատերազմի վերջին մոհիկաններից մեկը (ինչպես ինքն իրեն սիրում էր անվանել)՝ Լև Գրիգորի Ղուկասյանը, այդպես էլ խմբագրություն չբերեց իր «Կյանքը մայթի վրա» ձեռագիր ինքնակենսագրական գրքի խոստացված հատվածները. մեկ տարի առաջ Ռիգայից եկած հեռախոսազանգը գուժեց այդ ինքնատիպ արվեստագետի, ճշմարիտ մտավորականի ու բյուրեղյա մաքրության հոգու տեր մարդու մահը:
-Վաղվա մաքրության աշխատանքները չենք անելու… Իվանովի դատն է,- ուրբաթ երեկոյան անվանականչին ասաց կապիտան Ֆյոդորովը:
Առավոտյան ժամը տասին անձնակազմը տեղավորվեց ակումբի դահլիճում: Եկան, բերեցին Իվանովին` նիհար, խուզած գլխով, աչքերը փոս ընկած: Դատավորը, պետական մեղադրողը, ատենակալները, դատապաշտպանը, բոլորը բարձրահասակ, փողկապավոր լուրջ մարդիկ էին: Երկու միլիցոներներ կանգնել էին աթոռին նստած Իվանովի կողքերը: Նայում էի ու մտածում. «Էս մարդուկն իրենից ի՞նչ է ներկայացնում, որ էսքան կարևոր մարդիկ նրա վրա ժամանակ են ծախսում»: Պետական մեղադրողը խոսում էր շատ խիստ, հուզված, նաև զարմացած: Իվանովը չորս օր, ամբողջ չորս օր ինքնագլուխ լքել էր զորամասը և տրվել հարբեցողության: Հանցանքը ծանր էր, հավասար պետական դավաճանության:
Լույս է տեսել պրոֆեսոր Արմեն Ալեքսանի Հովսեփյանի «Ասք կոմիսարի մասին. Բենիամին Գալստյան» պատմավավերագրական գիրքը` նվիրված Հայրենական մեծ պատերազմում մեծ զորականի հեղինակություն նվաճած, հայազգի փառապանծ գեներալ-մայոր Բենիամին Ալեքսանի Գալստյանին, որը հայտնի է Լենինգրադի պաշտպանության ժամանակ անձնակազմի շրջանում հայրենասիրության ոգին բարձր պահելու իր անձնուրաց գործով։ Լինելով ռազմաճակատի առավել մարտունակ բանակներից մեկի Ռազմական խորհրդի անդամ` նա մեծ աշխատանք է կատարել զինկոմիսարների ինստիտուտի հնարավոր վերացումը կանխելու և բանակում հրամանատարության միանձնյա սկզբունքը հաստատելու, զորքերում կուսակցական-քաղաքական աշխատանքը վերակազմակերպելու համար։