Լուսադեմին առաջին «վերկացը» չափազանց վատ ստացվեց: Երկու մետր հասակ ունեցող կրտսեր սերժանտ Կլիշը հրամանն անվերջ կրկնում էր, բայց ամեն ինչ ավելի վատ էր ստացվում: Ոչ մի կերպ չէինք կարողանում ոտքի փաթաթանը ճիշտ ու ժամանակին փաթաթել: Այնուհետեւ վազեցինք, լվացվեցինք ու գնացինք նախաճաշի: Գիշերը սկսված անձրևը հինգ-տասը րոպեով դադարում ու նորից էր սկսում: Պարբերաբար լսվում էր էլեկտրալարերին ու ցանկապատին շարված ագռավների կռնչոցը: Ես երբեք այդքան մեծ երամ չէի տեսել: Գիշակերներն իջնում էին ճաշարանի մոտ գտնվող աղբարկղերին ու նորից թառում իրենց տեղերը: Երբ շատ էին կռավում, իմ համագյուղացի Վարդանն ասում էր.
-Սրանց կռկռոցը վատ նշան է, զգույշ լինենք՝ մի բան չպատահի՞:

Այսօր (09. 11. 2013թ.) աշունն ավելի էր իր իրավունքների մեջ: Առավոտից մանր անձրև էր մաղում, իսկ մառախուղը պատել էր անտառ ու ձոր: Այնուամենայնիվ արդեն որոշված էր՝ պետք է հասնեինք Որոտանի աջափնյա լանջերին թառած Մազրա գյուղատեղի: Այստեղ բավականին լավ վիճակում պահպանվել է 17-րդ դարի բազիլիկ հայոց եկեղեցին: Ճանապարհվում ենք Գորիսով՝ դեպի Կապան ձգվող մայրուղիով: Թասի կեռմաններն իջնելով՝ հասնում ենք Որոտան գետին ու համանուն գյուղին, որը, մինչև տարածքի ազատագրումը, գտնվում էր Ադրբեջանի Կուբաթլուի շրջանի սահմանի մոտ: Սկսվում է վերելքը: Աշնանային բազմազան գույները, մառախլապատ անձրևային երկինքը, «Որոտան» ՀԷԿ իջնող ջրվեժը մի անասելի գեղեցկություն էին ստեղծել:

Մեր ընտանիքը շատ մեծ է եղել, ունեցել ենք Մաին տատ, նրա անունով են ինձ կոչել Մարիկա: Մաին տատը ամուսնացած էր Մկրտչի հետ: Ծնվում են իմ պապը` Իգնատը և նրա եղբայրը` Մադաթը: Ամուսինը մահանում է, նա երկրորդ անգամ է ամուսնանում մի մարդու հետ, որը որդի և երկու դուստր ուներ: Խմբակային այս լուսանկարի վրա զինվորական համազգեստով Իգնատն ու Մադաթն են, կենտրոնում էլ Մաին տատն է իր երկրորդ ամուսնու և նրա երեխաների հետ: Իսկ այս երկու երեխաները չգիտենք, թե ովքեր են: Հավանաբար նրանց վերցրել ու որոշ ժամանակ պահել են:

Մարդը կրոնական էակ է, նա դեռ հիշում է, որ մի ժամանակ ինքը պաշտում էր իր Արարչին եւ երջանիկ էր իր դրախտային գողտրիկ անկյունում:
Մարդու հոգում կա մշտապես լցվելու ենթակա մի անկյուն, որը լցնելու փնտրտուքներում նա հաճախ ընտրություն չի կատարում աղբյուրների, միջոցների, ճանապարհների միջեւ, ինչի հետեւանքով հասնում է սխալ նպատակակետի:
Մարդը իր հոգու այդ դատարկ անկյունում ծնկում է բոլորի եւ ամեն ինչի դիմաց` սկսած սեփական անձից, վերջացրած դիվաբնակ կուռքերով ու նրանց իշխանով: Հենց այդպես են բոլոր ժամանակներում առաջացել հերձվածները, հերետիկոսությունը, սնահավատությունը, աղանդները եւ բոլոր ճշմարտանման, բայցեւ ճշմարտազուրկ գաղափարները:

Երբ Մոսկվան անցանք, սկսեցին զինակոչիկներին խումբ-խումբ իջեցնել վագոններից: Կեսգիշերին գնացքը կանգնեց Պսկով քաղաքի կայարանում: Քիչ անց բացվեց մեր վագոնի դուռը, և շարժակազմի հրամանատարի հետ կառամատույցին կանգնած սպաներից մեկը՝ ծովայինի համազգեստով մի կապիտան, հայտարարեց.
-Ում անուն, ազգանուն, հայրանունը կկարդամ, թող առաջ գա ու ցած իջնի:

«Ամենայն ռուսաստանյան զորաց գեներալիսիմուս» (բառացիորեն՝ «ամենագլխավոր») գերագույն կայսերական ռազմակոչումով տիտղոսված, Ռիմնիկյան կոմս եւ Հռոմեական Սրբազան Կայսրության կոմս, Իտալական իշխան, ժամանակակիցների եւ սերունդների կողմից «Ռուսական առյուծ, Հերկուլես», «Ազգային ռազմական հանճարի խորհրդանիշ», «Միշտ եւ ամենուր, բոլոր հանգամանքներում հաղթելու ապշեցուցիչ կարողության տեր», «Ռուսաստանի առաջին թուր» հռչակված Ալեքսանդր Սուվորովի (1730-1800) հայ պապը՝ իմա՝ մոր՝ Եվդոկյա (Ավդոտյա) Մանուկովայի (1711-1746) հայր Ֆեդոսեյ Սեմյոնի Մանուկովը, պաշտոնապես բարձրագույն սպայական (գեներալական) կոչման արժանացած մեզ հայտնի առաջին հայկազունն է (որոշ ռուսական աղբյուրներով՝ մոր անունը Դշխուհի էր, մոր հայրանունը՝ Թադեւոս)։

Դոկտոր Ալբերտ Կապիկյան, հայտնագործել է բերանավիրուսային վարակի դեմ շիճուկը:
Էդ Իկենդերյան, հայտնագործել է սպորտային մեքենայի հիդրավլիկ պատնեշը։
Վարազդատ Կազանջյան` պլաստիկ վիրաբուժության հիմնադիր:
Ալեքսանդր /Ալեքս/ Մանուկյան, հայտնագործել է պաղպաղակի վաֆլիի կոները: