Language:

  • Հայերեն
  • Русский
  • English

Հոգևոր-մշակութային

– Հայկական գյուղն ամայի էր: Ադրբեջանցիները գյուղը գրավելիս թալանել- այրել-ավերել էին այն ամենը, ինչը հնարավոր էր: Տխուր տեսարան էր: Պատուհաններն ու դռները կույր աչքերի նման դիտում էին շուրջբոլորը` ասես պատմում էին անցած ծաղկուն ու փառավոր օրերից,- պատմում է ազատամարտիկը:- Գյուղը ազատագրելիս նաև ադրբեջանցի գերիներ էինք բռնել: Երբ գերիներին տանում էինք հանձնելու հրամանատարությանը, տներից մեկի կողքով անցնելիս նրանցից մեկը մատնացույց արեց այն և ահա թե ինչ պատմեց. «Երբ մտանք այս տունը, մահճակալին գամված էր ութսունն անց մի կին: Հաշմանդամ էր, անշարժ, սակայն սպիտակեղենը մաքուր էր, տունը` խնամված ու կողքի աթոռին բաժակով դրված թեյը դեռ գոլ էր:

– Մա՛մ, գնում եմ…
– Վստա՞հ ես քեզ վրա…
– Մտածելու բան չունես, մա՛մ ջան…
– Մտածմունքս էստեղ է… Դժվարությունները կանցնեն, տղա՛ ջան, պատվով կատարիր գործդ, գիտակցաբար: Եթե դու այսօր լավ չապրես, ոչինչ, վաղը քո երեխեքին լավ կլինի,- առաջին անգամ Արցախ մեկնելիս ասաց մայրս ու ցույց տվեց նոր ծնված առաջնեկիս,- մտածմունքս էստեղ է…

ԽՈՆԱՐՀՈՒՄ ԱՐԴԱՐՈՒԹՅԱՆԸ

Ո՞վ կարող է մեզ չարիք պատճառել, եթե մենք նախանձախնդիր լինենք ամեն բարի բանի: Հիանալի է ասում երանելի Օգոստինոսը. «Մի՛ վախեցիր թշնամուց. նա այնքան զորություն ունի վնասելու, որքան դրա համար իշխանություն ստացել է Աստծուց: Այլ Նրանի՛ց վախեցիր, Ով զորություն ունի այնքանն անելու, որքան կամենում է, եւ Ով ոչ մի անարդար բան չի անում, այլ ինչ էլ անում է, արդար է: Իսկ եթե ինչ-որ բան, ըստ մեր կարծիքի, անարդար է, ապա եթե անկասկած դա կատարվել է Աստծո կամքով, հավատա՛, որ արդար է եւ ճշմարիտ»:

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՍԱՀՄԱՆԱԴՈՒՌԸ

Թող ինձ Աստված ների, բայց պետք է խոստովանեմ, որ Մեղրի քաղաքի Մեծ թաղի եկեղեցին էի ուզում գնալ ամենից առաջ Հայաստան /գուցե Մեղրի՞/ բերված առաջին դաշնամուրը տեսնելու համար, թեեւ երբեւէ բաց չեմ թողել եկեղեցի մտնելու, ինքս ինձ հետ, իմ Աստծո հետ մենակ մնալու, ինչպես նաեւ մեր հոգեւոր արժեքներով հիանալու առիթը: Դեռ Երեւանում ընկերներից մեկը, իմանալով Մեղրի գնալուս մասին, իմիջիայլոց ասաց, որ Մեծ թաղի եկեղեցու դաշնամուրը Հայաստան բերվել եւ որպես հայ ժողովրդի դարավոր մշակույթի խորհրդանիշ տեղադրվել է հենց Մեղրիում՝ որտեղից բացվում է Հայաստանի հարավային դարպասը:

Հայրս Իջևանի Սևքար գյուղի ծնունդ է, եկել էր Երևան, ուսանել ու մնացել քաղաքում: Սակայն կապը ծննդավայրի հետ երբեք չէր կտրել: Մայրս ուսուցչուհի էր, Երևանում ծնված: Ամառային արձակուրդը ծնողներիս, եղբորս, քրոջս հետ անցկացնում էինք գյուղում,-վերհիշում է Գրիգոր Սարիբեկյանը:- Հայրիկիս երազանքն էր, որ կապվենք մեր գյուղին, հողին, երկու եղբայր այնտեղ տուն ունենանք` ո՞վ գիտի, մտածում էր, հնարավոր է, մի օր վերադառնանք, հաստատվենք գյուղում: Հաճախ էր այդ մտահոգությունը կիսում մայրիկիս հետ. «Տեսնես` իմ մահից հետո երեխաներս կհիշե՞ն իմ ծննդավայրը, մեր նախնիների հողն ու ջուրը». Մայրս էլ ժպիտով պատասխանում էր. «Անկասկած. բացի քո պատմություններից, քո մանկությունից, դու այնպիսի հոգևոր կապ ես ստեղծել քո ծննդավայրի ու մեր որդիների միջև, որ այն փոխանցվելու է նույնիսկ իրենց զավակներին, մեր թոռներին»:

…Օրերից մի օր, երբ սահմանից եկա մորս տեսության` մայրս տանը չէր:
Հարևաններն ասացին, որ քիչ առաջ իջավ գյուղամեջ: Օրն արդեն կիսվել էր: Մտածեցի, որ դժվար թե հեռու գնա ու մինչև տուն գալն էլ` արի ես գնամ գերեզմանոց, հայրիկիս շիրիմին այցի, քանի որ արդեն ամիսը լրանում էր, որ սահմաններում էի ու չէի այցելել գերեզմանոց: «Վիլիսով» մոտեցանք հանգստարանին: Տղաները մնացին մեքենայի մեջ, իսկ ես դանդաղ քայլերով ներս մտա: Երբ գերեզմանոց ես մտնում, աջից Սևքարեցի Սաքոյի գերեզմանն է, հետո Բրուտյաններինը, մյուսը հայրիկիս տապանաքարն է: Մի քանի քայլ էի արել, երբ խոսակցություն լսեցի: Զգուշացա, ավտոմատը պատրաստ պահեցի ու… ինչ տեսնեմ… Մայրս նստած հորս տապանաքարի դիմաց` բարձր-բարձր զրուցում է, այնպես է զրուցում, որ իրոք թվաց` հայրս լսում է.

ՄԻԱՍՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՆԵՐԴԱՇՆԱԿՈՒԹՅԱՆ ԱՐՎԵՍՏ

Բարձր երաժշտության հանդեպ մեր ժառանգական սերն ու ընկալման կարողությունը, պարզվում է, շատ կենսունակ է: Թերևս դա է պատճառը, որ ինչպես միջնադարյան հայկական հոգևոր երգերը, այնպես էլ եվրոպական դասականների գործերը մեծ հավանության արժանացան զինվորների և սպաների կողմից: Հուրախություն մեզ, մենք լսարան ունենք ազգային բանակում: Մինչ օրս ունեցել ենք 50 համերգ, և մեր «զինվորական լսարանը» ոչնչով չի զիջում հեղինակավոր համերգասրահների ունկնդրին: