Աստվածաշնչում մենք քիչ կանք, բայց հենց միայն մեր հայոց Թորգոմա տան հիշատակումը Սուրբ գրքում բավական էր լինելու սրբացնել մեր զգացմունքներն առ մեր տունը, որ նաեւ Արարատի երկիր էին կոչում, ու մանավանդ` ճանաչելու ինքներս մեզ եւ ուրիշներին մեզ մեծարել տալու որպես աստվածաշնչյան ազգ եւ մեր երկիրը` աստվածաշնչյան երկիր: Իսկական տեղն է հիշելու, որ Թորգոմն էլ ինչ-որ մեկը չէր` գար ու «հանկարծ» Սուրբ գիրք մտներ սուրբ գրով, այլ «առաքինի եւ արդար» Նոյ նահապետի կրտսեր որդու` Հաբեթի ծոռը, ու մեր ազգի անվանադիր նահապետ Հայկն էլ ահա այս Թորգոմի որդին էր:

Հանուն մեր երկրի, հանուն հավատքի,
Հանուն այսօրվա, հանուն գալիքի,
Հարթելու համար ճամփան հավերժի
Հանուն մեր սիրո ելել ենք երթի:

Խուստուփը սուրբ, Կապուտջուղը հպարտ,
Վկա են եղել դարերի մեր պատմության։
Ամրակուռ է մեր հոգին, վեհ է, հպարտ,
Քաջությունն է հիմը մեր էության։

Ո՛չ սատանան, ո՛չ էլ որեւէ մարդ մի ուրիշ մարդու չի կարող ոչ մի վնաս հասցնել առանց Աստծո թույլտվության, ուստի փորձենք հասկանալ, թե Աստված ինչն է թույլ տալիս, ինչ կերպ եւ ինչ պատճառով:
Անհրաժեշտ է տարբերել թույլատրվող չարիքների երկու տեսակ:
Առաջին տեսակը, որը կազմում են զանազան վշտերը, նեղությունները, հիվանդությունները, վիրավորանքները կամ անարգանքը (սնանկացումը, բանտարկությունը, արտաքսումը, աքսորը) եւ մահը` այս ամենը նեղ իմաստով չի էլ կարող չարիք կոչվել, այլ միայն դառը դեղ, որն ուղարկվում է Աստծուց` մեր հոգու բժշկության համար: Չարիքի երկրորդ տեսակը, որ բուն իմաստով հենց չարիք է, մեր մեղքերն են` Աստծո պատվիրանների խախտումները:

«Ճշմարիտ հերոսները նրանք են միայն, որոնք մեծագործում են եւ առաքինանում իրենց վտանգված հայրենիքը պաշտպանելու ժամանակ»,- ասում է մեծն Նժդեհը:
Անցյալ դարավերջին ծավալված Արցախյան պատերազմը եւս մեկ անգամ ապացուցեց, որ հայ ժողովուրդը ճշմարիտ հերոսների պակաս չունի: Անձնվիրաբար կռվող տղաներից ամեն մեկը քայլող մի լեգենդ էր, ասք ու առասպել: Ու թեեւ տարիներ են անցել, սակայն, միեւնույն է, ժամանակի մեջ մոռացություն չկա: Արցախյան գոյամարտին մասնակցած քաջերի մասին գրքեր գրվել են, գրվում են եւ դեռ կգրվեն:

Մարդու ազատ կամքը ընտրողական է, Աստծո կամքը` տնօրինական: Մարդը ազատ է ընտրելու իր ընթացքը, որը արդեն տնօրինված է Աստծո կողմից, այսինքն` հնազանդ պատվիրանապահությունը տանում է դեպի փրկություն, իսկ ամբարտավան հպարտությունը` դեպի կործանում:
Այլ կերպ հնարավոր չէ: Աստված միառժամանակ թույլատրում է մարդու կամքի ոչ դրական դրսեւորումը, որովհետեւ այդ կամքի գոյության արդարացումն ու հիմքը` ազատությունը, անխախտ կերպով հաստատված է հենց Աստծո կողմից եւ կազմում է մարդու էության առանցքը:

Ո՞վ է մերկ մարդը։ Մերկը Աստծո արդարությունից եւ սրբությունից մերկացած մարդն է։ Մերկը աստվածապարգեւ անմահությունը կորցրած անհատն է։ Մերկը Աստծո ներկայության առաջ կանգնելու փափագից եւ հաճույքից դատարկված էակն է։ Մերկը Աստծո հետ ամեն տեսակի կապ, հաղորդակցություն եւ հարաբերություն դադարեցրած արարածն է։
Մերկ են նկատվում բոլոր նրանք, որոնք իրենց անհավատության եւ անհնազանդության պատճառով չեն վայելում Աստծո ընկերակցությունն ու պաշտպանությունը։ Մերկը, ուրեմն, անպաշտպան, անպահապան, անընկեր եւ լքված անհատն է։ Մեղավոր մարդը մերկ մարդ է, իսկ մերկ մարդը ենթակա է չար ու պիղծ ոգիների ձաղկման եւ ծաղրանքի առարկան դառնալուն։