Արտավազդը գլխից վեր պահեց գավաթն ու արժանապատվությամբ արտասանեց.
– Մեր ուժը գիտության մեջ է, և մենք հույներից կստանանք այն, ինչ մեզ պետք է, բայց միևնույն ժամանակ կպահպանենք մեր հավատն ու մեր լեզուն:
Պարմենիոնը եղբորից ավելի բարձրահասակ ու թիկնեղ էր, բայց Արտավազդի մեջ զարմանքով ավելի շատ կամք ու անսահման ուժ զգաց:
– Հայր, ես իրավունք չունեմ ժառանգելու քո գահը, բայց թույլ տուր, որ ժամանակի ընթացքում այն քո թոռանն անցնի, – արտասանեց Արտավազդը և գավաթը մեկնեց Սլովենային:

Ինչու՞ եք ողջին մեռելների մեջ փնտրում: Այստեղ չէ, այլ հարություն առավ: Հիսուս Քրիստոսի Հրաշափառ Հարությունը Եկեղեցու մեծագույն տոներից է եւ արտահայտումն է Աստվածորդու տնօրինական առաքելության եւ մարդու փրկագործության նախախնամ խորհրդի: Քրիստոսի հարությունը մանրամասնորեն նկարագրվում է Ավետարաններում:

Ար Արարիչն
Ամենազոր
Արևգալի ծնծղաներով,
Մարտ ու ռազմի
թմբուկների
գոռ բամբյունով,
ոգեկոչման
ղողանջներով
ի լուր բազմաց
և բյուր բազմաց
ընծա բերեց
Հայք Աշխարհին
Արի-դրախտ
Երկիրն Արցախ:

Իշխանն իր ուսից մի կողմ նետեց Դարեհի ձեռքը և հայացքն ուղղեց Պարմենիոնին: Զայրույթն ու ցավը աղավաղել էին իշխանի դեմքը: Զուսպ արցունքի մի կաթիլ գլորվեց նրա աչքից ու սահելով այտի վրայով՝ կախվեց թավամազ կզակից ու թեթևակի թրթռաց: Փառանձեմը մոտեցավ իշխանին, ձեռքի աննկատ շարժումով սրբեց արցունքն ու գլուխը խոնարհեց նրա կրծքին:

«Ճշմարիտ,ճշմարիտ եմ ասում ձեզ. եթե ցորենի հատիկը հողի մեջ ընկնելով չմեռնի, միայն հատիկն ինքը կմնա, իսկ եթե մեռնի, բազում արդյունք կտա: Ով սիրում է իր անձը, կկորցնի այն, իսկ ով այս աշխարհում իր անձն ատում է, այն կպահի հավիտենական կյանքի համար: Եթե մեկն Ինձ ծառայի, Իմ հետեւից կգա. եւ ուր Ես եմ, այնտեղ կլինի եւ Իմ ծառան. եթե մեկը Ինձ ծառայի, նրան կպատվի Իմ Հայրը» (Հովհ.12; 24-26):

Տիգրանակերտի Քիլիս բնակավայրից են սերում Բյուզանդ եւ Մաքրուհի Շիլգեւորգյանները։ Եղեռնից հետո դեգերել են աշխարհով մեկ, հանգրվանել Լոս Անջելես քաղաքում, որտեղ էլ հայրենիքի կարոտով աչքերը փակեց ընտանիքի հայրը։ Ու հիմա հայրենիքում է Մաքրուհի մայրիկն իր որդու՝ Ավետիսի հետ։ Ավետիսն արդեն մի քանի անգամ եղել է Արցախում, մասնակցել զոհվածների հուշարձանի բացմանը։ Այս անգամ նա եկել է օգնության ձեռք մեկնելու զոհվածների ընտանիքներին, որոնց թվում էին զոհված ազատամարտիկ Հրաչյայի Արսեն, Մանուկ, Մուշեղ տղաները։

Դու մի օր
Կթողնես այս ծարավ ու պապակ հողը,
Կլքես, կգնաս,
Եվ իմ արցունքները քեզ կուղեկցեն,
Բարի ճանապարհ կմաղթեն։
Դառն է հայացքդ, թախծոտ.
Սիրտդ ծվատում են
Հուսահատության փուշ ու տատասկը,
Եվ ամենօրյա տագնապներն ու մորմոքները
Կորզել են հոգուդ անդուլ կորովը։