Language:

  • Հայերեն
  • Русский
  • English

Հոգևոր-մշակութային

ՀԱՅՈՑ ԹԱԳՈՒՀԻՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԱՌԱՔԵԼՈՒԹՅՈՒՆԸ

«Տիկնայք փափկասունք Հայոց աշխարհի». այս արտահայտությունը վերցված է 5-րդ դարի պատմիչ Եղիշեի մատյանից, որում նա, խոսելով Վարդանի և Վարդանանց պատերազմի մասին, նկարագրում է նաև նահատակված կամ գերեվարված հայ զորականների կանանց կրած նեղությունները, նրանց հերոսական համբերությունն ու ազգանվեր վարքը։ «Փափկասունք», այսինքն՝ կանացիորեն նրբակազմ, վայելչատեսք, բայց և ոգով արի, քաջակորով կանայք, որոնք հիշատակության և խնկարկումի արժանի շատ գործեր են կատարել՝ փառավորելով իրենց անունները մեր ժողովրդի պատմության մեջ։ Այդ կանայք իրենց ամուսիններին կռվի ճամփած հայ գեղջկուհիներն էին, որոնք վառ էին պահում օջախի կրակը, մայրերը, որոնք զինվոր ու զորապետ էին նվիրաբերում ազգին՝ հաղթանակների օրհնանքը շուրթերին, դուստրերը, որոնք հպարտորեն կրում էին հայրական տոհմի ջիղը, քույրերը, որոնք եղբայրներ ունեին և պատրաստ էին նրանց հետ կիսել ճակատագրի բեռը…

Կռվի հրձիգներ, այրեր մեծամեծ
Մի՛ սանձազերծեք արյուն ու ավեր,
Ամենքդ էլ ունեք որդիք փոքր ու մեծ,
Մի՛ արյունոտեք մոլորակը մեր։

ՀԱՅՐԵՆԻՔ

Հայրենիք։ Ես քո սերն եմ, հայրենի՛ք,
Ես քո զավակն ու տերն եմ, հայրենի՛ք,
Քո նաիրյան ոգու կերպարն եմ,
Քո հզոր երթի հաղթական պարն եմ։

ՍԵՎԱԶԳԵՍՏ ԿԻՆԸ

Զինվորներն անցնում էին։ Շուկայի հրապարակի ռմբապաստարանի վրա կիտված հողի բլրակին կանգնած՝ ես բարձրացնում էի ձեռքս՝ ողջունելով նրանց, եւ զգում էի, թե ապրիլյան առավոտի ցուրտն ինչպես է սողոսկում թեւքերիցս։ Կողքիս կինը հետեւում էր այդ լուռ շքերթը։ Պատերազմն ավարտվել էր։
Զինվորներն անցնում էին։ Վարսավիրանոցում հերթ պահածները դուրս էին թափվել մայթերը, իսկ այրված սոսու մոտ կանգնած սպիտակ խալաթով վարսավիրը պատիվ էր տալիս դրոշին։ Վերին հարկերից, պատշգամբների կիսաբաց դռների արանքներից երեւում էին գունատ դեմքեր, հուզախառն աչքեր։ Պատերազմն ավարտվել էր։

29 «ԻՆՉՈՒ»

Օրերս լրագրերում կարդացի, որ կառավարությունն օրենք է ընդունել զինվորական ծառայության մասին։ Ես ու իմ հասակակիցները առանց խանդավառության կարդացինք մեր պրեզիդենտի այդ հոգատար որոշումը։ Եվ ինչպես կարելի է ուրախանալ, երբ մի քանի շաբաթից հարյուր հազարավոր երիտասարդ քաղաքացիներ դուրս են շպրտվելու իրենց տներից ու բնակեցվելու են վրաններում ու զորանոցներում։ Հանուն ինչի՞։ Այնտեղ ինչ-որ մեկն ուզում է կռվել, իսկ մենք պիտի տառապե՞նք նրա քմահաճույքի պատճառով։ Չգիտեմ՝ ինչ են անելու ուրիշները, բայց ինչ վերաբերում է ինձ, ապա ես չեմ կարող բավարարել «սիրելի» կառավարությանս՝ ինձ թնդանոթի մսի կտոր դարձնելու ցանկությունը… Թեկուզեւ այն պատճառով, որ բուսակեր եմ… այսինքն, ներեցեք, ուզում էի ասել՝ պացիֆիստ…

ԶՐՈՒՅՑՆԵՐ ՀԱՅԿԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ. Ե. ՀԱՅՈՑ ԹԵՎԱՎՈՐ ԽՈՍՔԸ

Թևավոր խոսքը որևէ լեզվում (գրավոր, թե բանավոր) լայն գործածություն ստացած այս կամ այն բառն է, պատկերավոր արտահայտությունը, ասույթը, հասկացությունը, որը ոչ միայն բնորոշում է տվյալ ժողովրդի լեզվամտածողությունը, հոգեկերտվածքը, այլև դառնում հոգեբանության յուրօրինակ դրսևորում։ Նաև թևավոր խոսքով կարելի է ճանաչել այս կամ այն ժողովրդին, և այս իմաստով հայերենում «թևածող» նման խոսքերը մի-մի բանալի են՝ մտնելու հայ ոգու խորքը, հասկանալու հայ մարդուն՝ նրա ազգային խառնվածքը, մտքի իմաստնությունն ու դարավոր կենսափորձը։ Թևավոր խոսքի ծննդաբանությամբ կարելի է վերաթերթել մի ամբողջ ժողովրդի պատմության այս կամ այն էջը, վերապրել անցյալը և նորովի իմաստավորել այն։

Ազգային հերոս Ջիվան Աբրահամյանի անունը կրող դպրոցի բակում բացվում է հերոսի կիսանդրին։ Ներկա են հերոսի մարտական ընկերները՝ Արամ Աբրահամյանը՝ քեռին, Վարդան Կարապետյանը, Աշոտ Սուքիասյանը, Բաղդասար Վարդանյանը, Ժորա Ալեքսանյանը, եղբայրը՝ Պետրոսը, Բավական մայրիկը։ Այս դպրոցն ազատամարտին տվել է 46 զինվոր, որոնցից զոհվել են 5-ը։ Նրանցից մեկն էլ Ջիվան Աբրահամյանն էր։