Հոգևոր-մշակութային
Սովորելուս տարիներին ապրում էի ուսանողական հանրակացարանում, որի մի մասը հատկացվել էր դասախոսներին: Մեր և նրանց միջև միայն պատշգամբները բաժանող փոքր տարածությունն էր: Մտերմացել էինք այն աստիճան, որ այդ միջպատշգամբյան արանքը դարձել էր աննշան, նույնիսկ միասին թեյ էինք խմում երեկոները: Նրանց դուստրը չորրորդ դասարանի աշակերտուհի էր, հաճախ էի օգնում տնային առաջադրանքները կատարել: Տետր ու գիրք իրար փոխանցում էինք նույն պատշգամբից:
Մարտական հերթապահությունից հետո գումարտակի հրամանատար փոխգնդապետ Ռուբեն Աբրահամյանը շտապ պետք է գար Երևան (առավոտյան զորամիավորման հրամանատարությունը պետք է հանդիպեր Վ. Սարգսյանի անվան ՌԻ կուրսանտների հետ)։ Մութն արդեն ընկել էր, երբ բռնեցինք Երևանի ճամփան։ Ճանապարհը պատված է մերկասառույցով, և մեքենան դանդաղ ընթացքով բարձրանում էր Մեղրիի կիրճով։ Հետաքրքիր զրուցակից է Ռուբենը, նվիրյալ զինվորական։
Ա. Աստվածպաշտությունն Աստծուն հավատարմությամբ, հոժար կամքով ծառայելն է, և այս ծառայությունը կատարվում է հնազանդությամբ աստվածային պատվիրաններին, որոնք Սուրբ Գրքում դրոշմվելով՝ Սուրբ Հոգով ավանդվեցին։
Ուստի, ով Սուրբ Գրքին հակառակն է անում, հակառակվում է աստվածային պատվիրաններին, իսկ ով հակառակվում է աստվածպաշտությանը, կորցնում է, և ով աստվածպաշտությունը կորցնում է, հարկավ դրանից անաստված է դառնում։ Իսկ Սուրբ Գիրքն ամբողջապես արգելում է կախարդությունը. ուրեմն կախարդները, ընդդեմ Սուրբ Գրքի գործելով, ոտնատակ են անում աստվածային պատվիրանը, ինչ պատճառով անաստված են դառնում։
Ինչու թույլ տամ՝ մարդս խանդի,
Որ մի օր տա տունս քանդի…
♦♦♦
Հայ կինը ոչնչից սարքում է սեղան,
Հենց դրանից էր, որ սովից չմեռան։
Բոլորս էլ գիտենք, որ ԱՊՀ եւ եվրոպական շատ երկրներում Մարտի 8-ը նշվում է որպես Կանանց միջազգային օր կամ Կանանց համերաշխության ու պայքարի օր, ինչը Կլարա Ցետկինից եւ Ռոզա Լյուքսեմբուրգից մեզ հասած ժառանգությունն է: Հայաստանում նույնիսկ միամսյակ է հայտարարված, որն սկսվում է մարտի 8-ին եւ ավարտվում Ս.Մարիամ Աստվածածնի Ավետման օրը` ապրիլի 7-ին (դա նաև Անահիտ մայր-դիցուհու ծննդյան օրն է): Աշխարհի այլ երկրներում նման տոներ կան, սակայն տարբերվում են իրենց ավանդույթներով:
Մի հին լեգենդ կա տղամարդու և կնոջ ծագման մասին: Կար ժամանակ, երբ մարդը երկսեռ էր: Նրա ուժը, խելքը, գիտելիքները համարյա հասնում էին աստվածային մակարդակի: Այդժամ, վախենալով հզոր մրցակցից, աստվածները մարդուն բաժանեցին երկու մասի` տղամարդու և կնոջ: Եվ այդ օրվանից յուրաքանչյուրը փնտրում է իր կեսին…
Կին… Ո՞վ է նա, կամ ի՞նչ է նա:
Ժամանակի հետ փոխվում են ազգային սովորույթներն ու նոր տեսք ստանում, սակայն միշտ էլ պահպանվում է դրանց բուն իմաստը: Հայկական խոհանոցի ամենասիրվածների շարքին դասվում է խաշը: Հատկապես ձմռան մռայլը փոքր-ինչ թոթափելու և ընկերների հետ հանդիպելու ևս մի առիթ է այն, որովհետև ոչ մի հայ առանց իր ընկերների և բարեկամների խաշի սեղան չի նստի: Հնում խաշին ներկա էին լինում միայն տղամարդիկ, իսկ այսօր դա հաճելի հավաքույթ է նաև կանանց համար: Խաշը պատրաստում են տավարի տոտիկներից, որոնք երկար եփվելուց ոսկորից առանձնանում են: