ՀԵՐՈՍԸ

Այգին ձգվում էր հեռու-հեռու, ծաղկած ծիրանենիները` սպիտակ «ամպոտ շորերով», հասնում էին հորիզոնի տեսանելի գծին: Թվում էր` ողջ աշխարհը ծաղկել ու շողշողում է արևի տակ: Քայլում էի, մոտենում, ուզում էի զգալ ծաղիկների արբեցնող, ծանոթ բույրը…

Ինչ-որ մեկը թոթվեց ուսս, հեռվից լսելի էր ինչ-որ խորթ «վեր կաց»:

Ծիրանենիները չքվեցին: Աչքերս բացեցի. գետնատնակում էի: Ներսում ծխախոտի ծխի, զինայուղի և տղամարդկային մարմինների հոտ էր` տղամարդու հոտ…

Դրսում մութ էր: Ուսս Հերոսն էր թոթվում:

-Վե՛ր կաց,-կրկնեց նա,- մեր հերթափոխի ժամն է:

Հերոս տղերքն էին դրել անունը` «սրտոտ» բնավորության համար: Թուխ դեմքը ակամայից աքիսի դեմք էր հիշեցնում, իսկ աչքերն անընդհատ անհանգիստ այս ու այն կողմ էին վազում: Մթությունը նրա համար անվերջ անակնկալների նախասկիզբն էր: Տղերքը հաճախ ծիծաղում էին, թե` պետքարան գնալիս էլ է մեկին համոզում, որ հետը գնա, չվախենա…

Արագ հագա տաք բաճկոնն ու զենքս վերցնելով` դուրս եկա զինակցիս հետևից:

-Երնեկ ինձ,- մրթմրթաց քնածներից մեկը:

Օդը սառն էր, սուր, դեմքս ծակծկում էր: Հասանք խրամատին և ընդունված կարգով ընդունեցինք հերթափոխը: Տղերքը մի երկու խոսք փոխանակելուց հետո քայլեցին մեր եկած ճամփով դեպի ետ…

Մենք դանդաղ շրջայց էինք կատարում: Ծանր մշուշն ընդմիջվում էր կապտասև ու գորշ ժայռաբեկորներով: Աշխատում էինք շատ զգույշ, անձայն քայլել: Հերոսը գլուխը քաշել էր ուսերի մեջ, ինձ թվում էր, որ նրա սաղավարտը նստած է ուսերի վրա: Սաղավարտի և մորթեպատ օձիքի արանքում պսպղում էին աչքերը: Չոր խոտերը կոտրտվում էին անձայն, ասես հուսաբեկ…

Աչքերս կողմնային տեսողությամբ ինչ-որ շարժ որսացին, թվաց` ինչ-որ ստվեր շարժվեց անձայն, անորսալի…

-Մեկը գալիս է,- շշնջացի հազիվ լսելի:

-Էլ մի սկսի,- ֆշշացրեց ընկերս` կարծելով, թե վաղուց սովորական դարձած խաղն եմ կրկնում: Ձեռքս ամուր սեղմեց նրա արմունկը, երկուսս էլ նայում էինք նույն ուղղությամբ: Մեր դիրքից կարող էինք առանց նկատվելու զննել շրջակայքը: Մեկը չէր գալիս, գալիս էին երկուսը` զգույշ, անաղմուկ, պատրաստ…

Հետախույզներ էին:

Սպասումը դառնում էր նյութական, շոշափելի, զենքը ձեռքներիս քարացել էինք: Հերոսը շշնջաց հազիվ լսելի.

-Չմտածես, սրանք մերն են…

Մեկ, երկու… երկու հատու կրակոց, երկու անհետացող ստվեր, երկու հնձված թշնամի, երկու երբեմնի անծանոթ կյանքի ավարտ…

Մենք դեռ սպասում էինք: Ընկերս խոր հոգոց հանեց:

Դանդաղ քայլեցինք առաջ:

Դա վերջն էր մոխրագույն մշուշի…

Հերոսը նույնիսկ ինչ-որ ծանոթ եղանակ էր մռմռում քթի տակ, կարծես` «Ծիրանի ծառ, բար մի տա…»:

Դավիթ ՇԱՀՎԵՐԴՅԱՆ