Բանակ և հասարակություն
«Ձեր որդին ժամանել է մեր զորամաս: Որոշ ժամանակ է պետք, որ նա ընտելանա բանակային կյանքին եւ ստանա առաջին տարրական գիտելիքները, որոնք անհրաժեշտ են զինվորներին: Բանակը նրան ապահովում է համազգեստով, լավ սնունդով, հարմարավետ կացարանով եւ բժշկական ծառայությամբ: Օժանդակեցե՛ք նրան նաեւ ձեր հավատով եւ ուշադրությամբ: Գրե՛ք նրան որքան հնարավոր է հաճախ: Նամակ ստանալը զինվորի համար մեծ ուրախություն է: Եթե տանը հաճելի իրադարձություն է տեղի ունենում, անպայման գրեք այդ մասին: Եթե դուք հպարտանում եք ձեր զինվորով, գրեք նրան այդ մասին: Թող նա վստահ լինի, որ ամենուր իր հետ եք:
Միշտ հիշեք, որ դուք նույնպես մեր զինված ուժերի մի մասն եք կազմում, դուք ոգեշնչման եւ խանդավառության բանակն եք: Ձեր զինվորին այդ զգացումներով տոգորված նամակներ ուղարկեք, եւ դրանով դուք կօգնեք ե՛ւ նրան, ե՛ւ մեզ»:
Ամերիկացի հոգեբան, գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Նորման Քոուփլենդը իր «Հոգեբանությունը եւ զինվորը» գրքում (առաջին անգամ լույս է տեսել 1942 թվականին) անդրադառնում է ռազմական հոգեբանության մի շատ կարեւոր` զինվորի հոգեբանական պատրաստվածության խնդրին, առանց որի նույնիսկ ամենալավ ֆիզիկապես պատրաստված զորաբանակը ի սկզբանե պարտության է դատապարտված: Աշխարհի հզոր զորավարներից մեկը՝ Նապոլեոնը, հաճախ էր շեշտում, որ Ոգեկան ուժը ֆիզիկականին հարաբերվում է երեքը մեկին հարաբերությամբ:
«Նոյեմբերի 12-ին հայ-ադրբեջանական ուժերի շփման գծի արևելյան հատվածում ուսումնավարժական թռիչքի ժամանակ ադրբեջանական զինուժի կողմից հրադադարի ռեժիմի խախտման հետևանքով խոցվել է պաշտպանության բանակի օդուժի Մի-24 հարվածային ուղղաթիռը». այս հաղորդագրությունը փոխեց «Հայ զինվոր» պաշտոնաթերթի սովորական աշխատանքային ռիթմը: Թերթը տպագրվում է շաբաթը մեկ պարբերականությամբ եւ զրկված է դեպքերին օպերատիվ արձագանքելու հնարավորությունից: Ուստի խմբագրակազմը շեշտը դրեց վերլուծական նյութերի, մասնագիտական մեկնաբանությունների վրա:
«Զինվոր» հասարակական կազմակերպությունների համակարգող խորհրդի նախագահ Մարգարիտա Խաչատրյանին բոլորն են ճանաչում: Նրա «հանրային» կերպարը` սևազգեստ, խիստ, կոպիտ, անզիջում, «Մարոզի» նրա իմիջը հռչակված է ժողովրդի շրջանում: Նրա մասին շրջող պատմությունները հաճախ «առասպելաբանության» ժանրից են: …Ո՞վ է իրականում Մարգարիտա Խաչատրյանը: Ո՞րն է այդ կնոջ ֆենոմենը: Ինչո՞ւ է երկրի նախագահը շնորհավորում նրա ծննդյան տարեդարձը… ինչո՞ւ են հասարակ զինվորները «մայրիկ» կոչում նրան… Մարգարիտա Խաչատրյանը հազար անգամ ոտքով չափել է Հայաստանի ամբողջ սահմանները, հասել ամենահեռավոր դիրքերը: Մարգարիտա Խաչատրյանին կարելի է տեսնել պաշտպանության նախարարի աշխատասենյակում և ամենածայրամասային զորամասի զորանոցում: Նրա հեռախոսահամարը ունեն բոլոր զինվորները: Նրա գրապահարանը լի է դիմումներով, բողոքներով, շնորհակալական նամակներով: Ինչո՞ւ են այս կնոջը վստահում և՛ պաշտպանության նախարարը, և՛ հասարակ զինվորը: Այս անկեղծ զրույցը գուցե մի նոր գույն ավելացնի Մարգարիտա Խաչատրյանի կերպարին ու բացահայտի նրա դժվարին ճակատագրի առեղծվածը:
Աշնան սկզբին հեռուստալսարանին ներկայացվեց մի տեսահոլովակ, որում տարբեր զորամասերից զինվորները հատված առ հատված կատարում են «Երազ իմ երկիր» սիրված երգը: Նախաձեռնության հեղինակը ՀՀ վաստակավոր արտիստ, ՀՀ ԱԺ պատգամավոր Շուշան Պետրոսյանն էր, որը սիրով մեր թղթակից Բագրատ Մովսեսյանին ներկայացրեց նախագծի գաղափարը, ինչպես նաև` իր դիտարկումները հայկական բանակի, հայրենասիրության և բանակ-հասարակություն կապի մասին:
Ես՝ որպես հայ մայր, խոնարհվում եմ մեր բանակի և նրա հրամանատարության առջև այն սխրանքի համար, որ կատարեցին մեր ժողովրդի համար: Այդ ծանր ու դաժան տասներեք օրերի ընթացքում մեր բանակն իրականացրեց շատերի համար անհնարին թվացող մի գործողություն` փրկելով մեր զոհված զավակների աճյունները և արժանացնելով մայր հողին: Դուք փրկեցիք հայրենիքի համար ընկած հերոսների աճյունները, ինչը մեծ մխիթարություն է նրանց սգացող և սևազգեստ մայրերի համար:
Հայաստանում, ինձնից հազարավոր կիլոմետրեր հեռու կատարվող իրադարձությունները ոչ մի հայի հոգում, որտեղ էլ նա գտնվի, չեն կարող անսահման ցավի, տագնապի եւ հպարտության զգացումներ չառաջացնել: Ցավ` երիտասարդ հերոս մեր օդաչուների համար, տագնապ` մեր թշնամու, այո՛, հենց թշնամու եւ ո՛չ հակառակորդի, նենգ ու տմարդի պահվածքի համար, հպարտություն` մեր բանակի, մեր զինված ուժերի այն քաջ տղաների ու տաղանդավոր հրամանատարների համար, որ փրկեցին մեր ժողովրդի ու մեր բանակի պատիվը` թշնամու քթի տակից դուրս բերելով իրենց ընկերների մարմինները… Հավատացե՛ք, հեռվից ցավն ու հպարտությունը տասնապատիկ խորն ես զգում: