«Զինվոր» հասարակական կազմակերպությունների համակարգող խորհրդի նախագահ Մարգարիտա Խաչատրյանին բոլորն են ճանաչում: Նրա «հանրային» կերպարը` սևազգեստ, խիստ, կոպիտ, անզիջում, «Մարոզի» նրա իմիջը հռչակված է ժողովրդի շրջանում: Նրա մասին շրջող պատմությունները հաճախ «առասպելաբանության» ժանրից են: …Ո՞վ է իրականում Մարգարիտա Խաչատրյանը: Ո՞րն է այդ կնոջ ֆենոմենը: Ինչո՞ւ է երկրի նախագահը շնորհավորում նրա ծննդյան տարեդարձը… ինչո՞ւ են հասարակ զինվորները «մայրիկ» կոչում նրան… Մարգարիտա Խաչատրյանը հազար անգամ ոտքով չափել է Հայաստանի ամբողջ սահմանները, հասել ամենահեռավոր դիրքերը: Մարգարիտա Խաչատրյանին կարելի է տեսնել պաշտպանության նախարարի աշխատասենյակում և ամենածայրամասային զորամասի զորանոցում: Նրա հեռախոսահամարը ունեն բոլոր զինվորները: Նրա գրապահարանը լի է դիմումներով, բողոքներով, շնորհակալական նամակներով: Ինչո՞ւ են այս կնոջը վստահում և՛ պաշտպանության նախարարը, և՛ հասարակ զինվորը: Այս անկեղծ զրույցը գուցե մի նոր գույն ավելացնի Մարգարիտա Խաչատրյանի կերպարին ու բացահայտի նրա դժվարին ճակատագրի առեղծվածը:

Աշնան սկզբին հեռուստալսարանին ներկայացվեց մի տեսահոլովակ, որում տարբեր զորամասերից զինվորները հատված առ հատված կատարում են «Երազ իմ երկիր» սիրված երգը: Նախաձեռնության հեղինակը ՀՀ վաստակավոր արտիստ, ՀՀ ԱԺ պատգամավոր Շուշան Պետրոսյանն էր, որը սիրով մեր թղթակից Բագրատ Մովսեսյանին ներկայացրեց նախագծի գաղափարը, ինչպես նաև` իր դիտարկումները հայկական բանակի, հայրենասիրության և բանակ-հասարակություն կապի մասին:

Ես՝ որպես հայ մայր, խոնարհվում եմ մեր բանակի և նրա հրամանատարության առջև այն սխրանքի համար, որ կատարեցին մեր ժողովրդի համար: Այդ ծանր ու դաժան տասներեք օրերի ընթացքում մեր բանակն իրականացրեց շատերի համար անհնարին թվացող մի գործողություն` փրկելով մեր զոհված զավակների աճյունները և արժանացնելով մայր հողին: Դուք փրկեցիք հայրենիքի համար ընկած հերոսների աճյունները, ինչը մեծ մխիթարություն է նրանց սգացող և սևազգեստ մայրերի համար:

Հայաստանում, ինձնից հազարավոր կիլոմետրեր հեռու կատարվող իրադարձությունները ոչ մի հայի հոգում, որտեղ էլ նա գտնվի, չեն կարող անսահման ցավի, տագնապի եւ հպարտության զգացումներ չառաջացնել: Ցավ` երիտասարդ հերոս մեր օդաչուների համար, տագնապ` մեր թշնամու, այո՛, հենց թշնամու եւ ո՛չ հակառակորդի, նենգ ու տմարդի պահվածքի համար, հպարտություն` մեր բանակի, մեր զինված ուժերի այն քաջ տղաների ու տաղանդավոր հրամանատարների համար, որ փրկեցին մեր ժողովրդի ու մեր բանակի պատիվը` թշնամու քթի տակից դուրս բերելով իրենց ընկերների մարմինները… Հավատացե՛ք, հեռվից ցավն ու հպարտությունը տասնապատիկ խորն ես զգում:

Օրերս ՀՀ ՊՆ «Մայր Հայաստան» զինվորական թանգարանում տեղի ունեցավ հանդիպում ազատամարտիկ Արայիկ Խանդոյանի` Միայնակ Գայլի հետ: Արայիկի կերպարը ճանաչելի և սիրելի է դարձել լուսանկարիչ Հակոբ Բերբերյանի (Հակբեր) շնորհիվ: Այդ լուսանկարը դարձավ Արցախյան պատերազմի այն բացառիկ լուսանկարներից, որոնցում արտացոլված է հայի ուժը, ոգին, հայրենիքի համար հպարտորեն կռվելու կարողությունը:

Անցյալ տարի պատերազմի երկրորդ կարգի հաշմանդամ Տանկիստ Յասոն` Գարիկ Եղիազարյանը, Քասախ գյուղում հուշարձան կանգնեցրեց իր զոհված ընկերների հիշատակին: Նա հուշարձանը կառուցեց տարիներով հավաքած իր թոշակով: Այդպիսի երդում էր արել, ուխտ արել իր զոհված ընկերների հիշատակի առջև:

Լույս է տեսել Անուշ Ամիրբեկյանի՝ ԼՂՀ Հադրութի շրջանի Տող գյուղի ազատագրման գործողությանը նվիրված «Ամեն ինչ այսպես է եղել» գիրքը: «Հեղինակի կողմից» խոսքում նշված է, որ գիրքը նպատակ ունի նաև ներկայացնելու Արցախյան պատերազմի սկզբնական շրջանի՝ Մարտակերտի, Հադրութի շրջանների և այլ ինքնապաշտպանական մարտեր։ Հակիրճ պատմական ակնարկը մեզ նախ ծանոթացնում է գյուղի անցյալին. Տողը XVI դ. վերջերին եղել է ավան, Դիզակի մելիքության կենտրոնը, XVII դ.՝ բերդաքաղաք։