Բանակ և հասարակություն
Ազգովի տոնեցինք պատմական ևս մի հաղթանակ՝ Բերձորի (Լաչին) ազատագրման օրը: Հայոց 2 հատվածների՝ Մայր Հայաստանի և Արցախ աշխարհի միջև երկար ժամանակ արգելք ու չարիք հանդիսացող Լաչինը 1988 թվականից դարձավ գոցված դարպաս: Իսկ մեր ժողովրդի երազանքը՝ Արցախ-Մայր հայրենիք ՄԻԱՑՈՒՄԸ միայն այդ գոցված դարպասների բացումն էր բերդաքաղաք Շուշիի ազատագրումից հետո: Վերջապես կայացավ միացումը. կյանքի ճանապարհով սկսվեց երթևեկը: Լաչինը դարձավ Բերձոր, շրջանը Քաշաթաղ՝ ներառյալ Կովսական, Քաշունիք, Բարկուշատ և այլ պատմական գավառներ: Այսօր շրջանում բնակվում է մոտ 10000 բնակիչ, այդ թվում՝ սիրիահայեր:
Հզոր, ուժեղ եւ ամուր պետություն ունենալու համար անչափ կարեւոր է նաեւ վաղվա մեր քաղաքացիներին ճիշտ կրթելն ու դաստիարակելը: Այս առումով մեծ պատասխանատվություն են կրում հատկապես կրթարանները: Պետք է արձանագրել, որ վերջին շրջանում դպրոցներում է՛լ ավելի մեծ ուշադրություն են հատկացնում ռազմահայրենասիրական դաստիարակությանը:
Մեր հերթական այցը Երեւանի Յ. Լեփսիուսի անվան N 88 դպրոցն էր, որտեղ պետք է կայանար «Հող իմ կիսված, սիրտ չկիսվող» խորագրով միջոցառումը:
1994 թվականն էր: Հայտարարվեց ժամանակավոր հրադադար: Հայ ազգին այնքան պետք էին արու զավակներ, որպեսզի ժամանակավոր հրադադարը հասցնեին վերջնական խաղաղության: Մայիսի 19-ին մեր շրջապատում բոլորը աչքալուսանք էին տալիս միմյանց. մեր օջախում ծնվել էր արու զավակ, թոռնիկս` Արտավազդ Աշոտի Կլեկչյանը:
Շուտով որդիս կզորացրվի: Նա որոշել է ուսումը շարունակել ՀՊՃՀ-ի հեռակա ուսուցման բաժնում և դառնալ զինվորական, ինչպես իր հրամանատարները` փոխգնդապետ Կ. Դավթյանը, մայորներ Սամվել Լալայանը և Խաչի Իսունցը, որոնք հայոց բանակի կազմավորման գործում իրենց մեծ ներդրումն են ունեցել` մարտնչել են թշնամու դեմ` ազատագրելով մեր նախնյաց հողերը: Որքան էլ հայորդիները տանը, ուսումնական հաստատություններում հայրենասիրության դասեր առնեն, համաձայնեք, որ դրանք համեմատելի չեն այն դասերի հետ, որ նրանք ստանում են բանակում, հատկապես` իրենց ազատամարտիկ հրամանատարներից, որոնք գիշերուզօր զինվորներ են կրթում, նրանց հաղորդում իրենց հարուստ ռազմական գիտելիքներն ու փորձը` բարձր պահելով ազգային ոգին:
Մայիսի 16-ին Երևանի «Մոսկվայի տուն» մոսկովյան մշակութա-գործնական կենտրոնի ցուցասրահում լուսանկարների ցուցահանդես էր` «Մենք մարտնչել ենք հայրենիքի համար» խորագրով: Ցուցահանդեսի համար հիմք էր ծառայել մեկ տարի առաջ «Մոսկվայի տան» նախաձեռնությամբ եւ ՊՆ աջակցությամբ հրատարակված «Մենք մարտնչել ենք հայրենիքի համար» գիրք-ժողովածուն (խմբագիր՝ Էռնա Ռեւազովա, լուսանկարիչ՝ Գայանե Հարությունյան), որում տեղ էին գտել պատերազմի վետերանների հուշերը (դրանք գրառել էին սլավոնական համալսարանի ուսանողուհիները) եւ նրանց լուսանկարները:
Մայիսի 14-ին Երևանի «Մոսկվայի տուն» մոսկովյան մշակութա-գործնական կենտրոնում տեղի ունեցավ Բորիս Իզմայլովի «Նրանց սխրանքն անմահ է» գիրք-ալբոմի շնորհանդեսը: Գրքում ներկայացված են նախկին Խորհրդային Միությունում եւ արտասահմանում գտնվող զինվորական փառքի հուշարձանները, կոթողները, որոնք կառուցվել են Մեծ հայրենականում հաղթանակը կերտած, սակայն հաղթանակի բերկրանքը չվայելած զոհված զինվորների հիշատակին: Աշխարհի որ անկյունում ասես (Ֆրանսիա, Գերմանիա, Ավստրալիա, Իրան, ԱՄՆ, Բելգիա, Մեծ Բրիտանիա, Մոնղոլիա, Ռուսաստան, Լիտվա, Նիդերլանդներ, Հայաստան, Սերբիա), որ չկան այս փառքի եւ հիշատակի կոթողները, որոնք նաև զգաստության կոչ են, հիշեցնում, պարտավորեցնում ու պահանջում են` պահպանել մարդկային բազում կյանքերով փրկագնված խաղաղությունը:
Մայիսի 9-ին Եռատոնի շրջանակներում Ստեփանակերտի Վերածննդի հրապարակում՝ ԼՂՀ Ազգային ժողովի շենքի հարևանությամբ բացվեց Արցախի ազատամարտիկների միության գրասենյակը, որին ներկա էին ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը, ԼՂՀ նախագահ Բակո Սահակյանը, ՀՀ ԱԺ փոխնախագահ Հերմինե Նաղդալյանը, ԼՂՀ ԱԺ նախագահ Աշոտ Ղուլյանը, վարչապետ Արա Հարությունյանը, պաշտպանության նախարար Մովսես Հակոբյանը, Արցախի թեմի առաջնորդ Պարգև արքեպիսկոպոս Մարտիրոսյանը, ՊԲ բարձրաստիճան, հասարակական-քաղաքական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ, ազատամարտիկներ, հյուրեր Հայաստանի Հանրապետությունից ու արտերկրից: