Ուշադրության կենտրոնում
Մանկության տարիներին մեր տանը երեխաների համար ամենաարգելված իրը հայրիկի պատերազմական օրագիրն էր: Ընդամենը մի քանի անգամ է հայրս մեզ ցույց տվել իր օրագիրն ու պարգեւները եւ կցկտուր ինչ-որ բաներ պատմել: Այդ րոպեները մեզ համար շատ խորհրդավոր էին, բայց եւ անհասկանալի, քանի որ նրա պատմությունները ժլատ էին ու կիսատ: Հիմա եմ հասկանում, որ պատերազմական ապրումները դեռեւս թարմ էին նրա հոգում, եւ նա չէր ցանկանում իր երեխաներին սարսափեցնել դրանցով, իսկ գեղեցկացնել ու քաղցրացնել` չէր կարող բնավորության բերումով: Նա իր քչախոսությամբ ու զսպվածությամբ մանկուց մեր մեջ սերմանեց պարտքի եւ պատասխանատվության զգացում:
ՀՀ ԶՈՒ ստորաբաժանումը՝ ՀՀ ԶՈՒ և ՌԴ ԶՈՒ զորքերի (ուժերի) միացյալ խմբավորման հրամանատար, գեներալ-լեյտենանտ Միքայել Գրիգորյանի հրամանատարությամբ ապրիլի 25-ին մեկնեց Մոսկվա` նախապատրաստվելու և մասնակցելու 1941-1945 թթ. Հայրենական Մեծ պատերազմում տարած հաղթանակի 70-րդ տարեդարձին նվիրված` ցուցադրվող նոր զինտեխնիկայի և անձնակազմի թվաքանակի առումով աննախադեպ զորահանդեսին:
Ապրիլի 22-ին Արմավիրի մարզի Ակնալիճ համայնքին մերձակա եզդիական սրբատեղիում անցկացվեց հանդիսավոր միջոցառում, որի շրջանակներում մեկ անգամ ևս անդրադարձ կատարվեց հայ և եզդի ժողովուրդների դարավոր բարեկամությանը, վկայակոչվեցին եղբայրական ժողովուրդների պատմության միասնական դրվագները:
Առանց Աստծո ընդհանրապես ոչինչ չկա այս աշխարհում: Մենք ապրում ենք Աստծո շնորհիվ: Բայց ես մի բան գիտեմ, որ մանկուց ահավոր սիրել եմ իմ ազգը: Միշտ էլ երազել եմ հայկական հաղթանակ տեսնել: Դա իմ մանկության երազանքն է եղել, որովհետև ծնողներս, պապեր, տատերս այդպես են մեզ դաստիարակել: Եվ ես ուրախ եմ, որ իմ աչքերը տեսան գոնե Արցախյան հաղթանակը: Ես շատ եմ սիրում ու պաշտում իմ ազգը: Ես տեսա այս պատերազմի ժամանակ տասնյակ, տասնյակ հազարավոր մարդիկ, որոնք ճշմարիտ հայրենասեր են: Ոմանք նահատակվեցին, մենք լավագույն տղաներին ֆիզիկապես կորցրինք, բայց ես տեսա մեր ազգի ճշմարիտ դեմքը, որ ազգը պատրաստ է համբերել, դիմանալ հանուն վսեմ գաղափարի:
Իմ հարազատ բարեկամներ
Մենք՝ թալիշներս, ցավակցում և սգում ենք Հայ ժողովրդին պատուհասած այս մեծագույն ողբերգությունը: Թող Բարձրյալն այլևս որևէ ժողովրդի նման ծանրագույն փորձության չենթարկի:
1915 թվականի ապրիլի 24-ը սգո օր է հայ ժողովրդի օրացույցում. սակայն այդ ողբերգությունը սև օր է համայն մարդկության համար:
Պատմությունը դեռ իր գնահատականը չի տվել անմարդկային այդ գազանություններին, որոնք բնորոշվում են որպես ցեղասպանություն: Եվ ոչ մի ժողովուրդ չի կարող անհետանալ երկրի երեսից, քանզի ամեն ժողովուրդ ստեղծված է Աստծո կողմից: Մարդն ինչպե՞ս կարող է ոչնչացնել Աստծո արարչագործությունը: Աստված մարդուն ազատ է ստեղծել, և ամեն ժողովուրդ այս աշխարհում ազատ ապրելու իրավունք ունի:
Պատերազմի առաջին օրերին կազմավորվեցին ազգային դիվիզիաները: 1936թ. ռազմաճակատ մեկնեց նաև Մյասնիկյանի նախաձեռնությամբ կազմավորված 11-րդ բանակի առաջին հայկական 67-րդ դիվիզիան: Հետագայում իրար հետևից կազմավորվեցին հայկական 390, 261, 408-րդ դիվիզիաները:
1941թ. օգոստոսին Լենինականում կազմավորվում է մեր` 409-րդ դիվիզիան, և ապա՝ 1942 թ. վերանվանվում հայկական: