«Ես նրան կբնութագրեի որպես ծայրահեղ համեստ մարդ… Նա երբեք իր մասին գովեստի խոսք չասաց, թեև հպարտանալու շատ բան ուներ, և ոչ էլ թույլ տվեց, որ ուրիշներն իրեն գովեն…»: Այս, հենց այս խոսքերով էլ ես ինքս կուզենայի բնութագրել պահեստի գնդապետ Ռազմիկ Սիմոնյանին, մի մարդու, որ ժամանակին զբաղեցրել է Հայաստանում տեղակայված ԽՍՀՄ 7-րդ բանակի ռազմական հակահետախուզության վարչության պետի պաշտոնը, ծառայել է Աֆղանստանում և արտասահամանյան մի շարք երկրներում, այնուհետև ամբողջովին նվիրվելով ազգային բանակի շինարարության և ազգային անվտանգության խնդիրներին` պատերազմական դժվարին ժամանակշրջանում հիմնել ռազմական հակահետախուզությունն ու դարձել կարևորագույն այդ կառույցի առաջին զինվորն ու վարչության պետը, սակայն այդպես չեմ կարող վարվել, որովհետև այս մտքերը ոչ թե իմը, այլ գնդապետ Ռազմիկ Սիմոնյանինն են, և ասված են իր մեծ հայրենակից, խորհրդային առասպելական հետախույզ, ԽՍՀՄ հերոս Գևորգ Վարդանյանի հասցեին, ուստի և ես դրանք չակերտների մեջ եմ առնում:

Փոխգնդապետ Արմեն Հովհաննիսյանը գնդապետ Կ. Սեդրակյանի հրամանատարությամբ գործող զորամասի մոտոհրաձգային գումարտակներից մեկի հրամանատարն է: Այս անգամ զորամասի ամփոփիչ քննություններն ընդունում է հրամանատարի կազմավորած հանձնաժողովը: Նախորդ օրվանից սկսված ձնահողմն սպառնում է խափանել օրվա կարգացուցակով նախատեսված միջոցառումների, մասնավորապես քննությունների անցկացումը: Տարածքը, շարահրապարակը մաքրելը դառնում է անիմաստ: Գումարտակի հրամանատարը լավատես է.

Հաճախ ենք կարդում կամ լսում` հայ խաղաղապահների զորախումբը հերթական անգամ մեկնեց աշխարհի այս կամ այն երկիր` խաղաղության հաստատման, պահպանման, մարդասիրական առաքելություն իրականացնելու: Իմ նյութի հերոսը` գեներալ-մայոր Արթուր Սիմոնյանի հրամանատարությամբ գործող խաղաղապահ բրիգադի վաշտերից մեկի հրամանատար, կապիտան ԱՐՏԱԿ ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆԸ, չորս անգամ մեկնել է խաղաղապահ առաքելության, եղել Կոսովոյում, Իրաքում եւ Աֆղանստանում: Նրան հանդիպեցի զորամասում: Առաջին իսկ հայացքից երիտասարդ սպան հմուտ զինվորականի տպավորություն է թողնում: Ձայնը, խոսքը, կեցվածքը հուշում են` իմ առջեւ իր գործի մասնագետն է՝ ունակ «պարտադրելու» խաղաղություն, պայքարելու անհանդուրժողականության եւ ատելության դեմ: Դեռ փոքրուց Արթուրը որոշել էր` պետք է իր գործով օգտակար լինի մարդկանց, ուստի ուզում էր հրշեջ կամ բժիշկ դառնալ…

Եւ այսպես, Ռուսաստանի հզորացման պարագայում Հայաստանին կարող է մտահոգել միայն մի հարց. եթե Ադրբեջանն ապագայում նույնպես անդամակցի Մաքսային միությանը կամ Եվրասիական միությանը, և եթե Թուրքիան անվտանգության հարցերում դառնա Ռուսաստանի հիմնական գործընկերներից մեկը, արդյո՞ք այս կամ այն մոտավորությամբ չի կրկնվի 1921 թվականի իրավիճակը, երբ Ստալինի միանձնյա որոշմամբ Արցախը հայտնվեց Ադրբեջանի կազմում: Հարկ է նկատել, որ հատկապես ՌԴ նախագահ Վ.Պուտինի Հայաստան կատարած այցից հետո հայ հասարակության մեջ և ԶԼՄ-ներում սկսեցին հնչել մտահոգություններ` կապված Արցախյան հիմնախնդրի վրա ռուս-թուրքական հարաբերությունների հնարավոր բացասական ազդեցության հետ:

Ժնևում Իրանի միջուկային ծրագրերի շուրջ Թեհրանի և «վեցնյակի» միջև վերջերս ձեռքբերված նախնական համաձայնությունը Մերձավոր Արևելքում նոր իրավիճակ է ստեղծում. եթե Թուրքիան իշխող իսլամամետ «Արդարություն և զարգացում» կուսակցության քաղաքականության պատճառով մղվում է առավել բարդ միջազգային հարաբերությունների տիրույթ, ապա Իրանը ձեռք է բերում Արևմուտքի համար նոր դերեկատարություն և հանդես գալիս ոչ թե որպես թիրախ, այլ արդեն որպես բանակցային կողմ: Նման իրավիճակի մասին են փաստում նաև Թուրքիայի արտգործնախարարի երևանյան հայտարարությունները:

Հարություն Ներսիսյանը 18 տարեկան է: Նա զբաղվել է բռնցքամարտով, ամբողջ օրը անցկացրել է մարզասրահում, բայց այսուհետ նա արդեն զինվոր է. «Ստացել եմ ծանուցագիր դեկտեմբերի 9-ին զորակոչվելու մասին: Անհամբեր սպասում էի այս օրվան: Փառք Աստծո, պիտանի եմ ծառայության, պատրաստ եմ կանգնել ամենավտանգավոր դիրքում, սահմանի ամենաբարդ հատվածում եւ պատասխանատվությամբ ու եռանդով ծառայել»,- վստահաբար ներկայանում է Հարությունը:

Ազատագրական կռվի ժամանակ գյուղը երեք անգամ ձեռքից ձեռք է անցել, երեք անգամ մարտերը շարունակվել են գյուղի մատույցներում եւ գյուղի մեջ. «Երբ շենը վերջնականապես ազատագրեցինք, ամենուր շատ վատ վիճակ էր,- հիշում է փոխգնդապետ Ալիկ Սարգսյանը: Բայց ես, չգիտես ինչու, գյուղի վերքերը չտեսա: Կամ դրանք «բուժվել» էին, կամ էլ տարվել էի բնության գեղեցկությամբ, գետի վրայով ձգվող հին ու նոր կամուրջների համադրությամբ, ջրամբարի ու հիդրոէլեկտրակայանի կարևորության գնահատմամբ: Իրոք, սահմանին «կպած» այս գյուղում ՋԷԿ-ի գոյությունն արդեն իսկ լավ է: Եթե ճանապարհներն էլ ասֆալտապատվեն, ապա գյուղը կբարգավաճի: Եթե հեռացածները անգամ չվերադառնան՝ տեղում մնացածները հաստատ չեն հեռանա: Ո՞ւր գնան, երբ հենց ծննդավայրում հարազատ հողն ու ջուրը ձեռքի թեթև մի հպումով եդեմական այգիներ են արարում»: