44-օրյա պատերազմում միակ որդուն կորցնելուց հետո գյումրեցի Մանուկյանների ընտանիքում ասես կյանքը կանգ էր առել։ Հոգեկան ծանր ապրումները դժվարությամբ հաղթահարելով՝ տիկին Հասմիկը ամուսնու և երկու աղջիկների բազմաթիվ հորդորներից հետո որոշեց նորից մայրանալ։

Արտանիշ գյուղը գտնվում է Գեղամա գեղեցկուհու՝ Սևանա լճի Արտանիշ ծոցի ափին, ծովի մակերևույթից մոտ 1800 մ բարձրության վրա: Այն ներառված է Շողակաթ խոշորացված համայնքի կազմում և ունի շուրջ 220 տնտեսություն: Բնակչությունը հիմնականում զբաղվում է անասնապահությամբ, հողագործությամբ, ինչպես նաև սեզոնային ձկնորսությամբ ու մեղվապահությամբ: Համայնքի ղեկավար Ռոբերտ Շուշանյանի հավաստմամբ՝ գյուղից հեռացողներ, ինչպես մինչև պատերազմը, այնպես էլ պատերազմից, հետո չեն եղել:

Ձյունախառն անձրեւը դադարել էր, երբ հասանք հյուսիսարեւելյան սահմանագոտի: Բնության զմրուխտն ավելի էր թարմացել, շքեղացել, վայրի կակաչների առատությունն էլ մի առանձնակի հմայք էր հաղորդում շրջակայքին: Ճանապարհին սպարապետ Վազգեն Սարգսյանի խոսքերն էի մտաբերել. «Այս երկիրը բառերով սիրվող երկիր չէ, նաև հեռադիտակով դիտվող երկիր չէ, քարի հետևում քար կա, մշուշի ետևում՝ մշուշ: Այս երկրի սահմանները գծվում են արյամբ և ամրանում քրտինքով: Այս երկրի մայրաքաղաքը սկսվում է խրամատից…»…

Հանրապետությունում շարունակվում են 25-օրյա վարժական հավաքները, որոնցում ներգրավվում են պահեստազորի 1-ին և 2-րդ կարգերում հաշվառված շարքային, ենթասպայական և սպայական կազմերի քաղաքացիները:

Ավիացիան այն ոլորտներից է, որտեղ ամենից առաջ պահանջվում են բացարձակ առողջություն, սուր տեսողություն, լսողություն, արագ կողմնորոշվելու և հավասարակշռված գործելու հմտություններ: Այս որակները և մի շարք այլ չափանիշներ ներառված են այն ցանկում, որոնք պետք է ունենա և բավարարի երկնային ճախրանքի ձգտող յուրաքանչյուր ոք։ Պահանջները հատկապես խիստ են, երբ խոսքը ռազմական ավիացիայի մասին է. չէ՞ որ նրանց է վստահվում երկրի օդային սահմանների պաշտպանությունը։

Գյումրեցի Արամ Թերզյանին շատերը կհիշեն՝ 44-օրյա պատերազմի ժամանակ նա Ռուսաստանից վերադարձավ ու գնաց առաջնագիծ:

Սահմանին ծնված-մեծացած Ատոմ Հայրապետյանը վաշտի հրամանատար է, կապիտան: Նա դեռ փոքրուց մեծ սեր է տածել զինվորական գործի հանդեպ: Հորեղբայրը, որ դպրոցի զինղեկն էր, նրա մեջ տեսնում էր զինվորականին անհրաժեշտ բոլոր հատկանիշները և ասում, որ նրանից անկասկած լավ զինվորական դուրս կգա: Ատոմը սկզբում ծառայության է անցել որպես պայմանագրային զինծառայող, այնուհետև, մասնակցելով Վազգեն Սարգսյանի անվան ռազմական համալսարանի համապատասխան դասընթացներին, վերադարձել է սահման և որպես դասակի հրամանատար շարունակել հայրենի եզերքի պաշտպանությունը՝ հասնելով վաշտի հրամանատարի պաշտոնին: