Ուժեղ, հայրենասեր, արժանապատիվ, քաջ, կիրթ տղամարդը պիտի իր դերն ու կշիռը ունենա հասարակության մեջ, որպեսզի երիտասարդ տղան ցանկանա նմանվել նրան։ Մենք ենք իդեալներ հուշում երիտասարդ սերնդին… Ռազմագիտություն առարկան դասավանդվում է վերջին երեք դասարաններում։ Իսկ մի՞նչ այդ… 14-15 տարեկան մարդուն ինչքան ուզում ես ասա՝ Տիգրան Մեծ, Ավարայր, Եղեռն, Սարդարապատ… նա արդեն կազմավորված ներաշխարհով ու մտածելակերպով մարդ է… Կիմանա, բայց չի զգա։ Մեր պատմությունը չի դառնա հոգու նկարագիր, մեր մեծերի անունները չեն դաջվի սրտի մեջ, արյունը չի արձագանքի։ Մարդուն հայրենիքին պիտի կապես ծնված օրվանից, երբ լսում է առաջին օրորոցայինը և թոթովում է առաջին բանաստեղծությունը։ Ռազմագիտության ուսուցիչը աշակերտին ավելի շատ ռազմական տարրական գիտելիքներ տալու խնդիր ունի… Նաև բարոյահոգեբանական շեշտադրումներ անելու, եթե դրա համար կա պարարտ հող՝ հայրենիքը սիրող սիրտ…

20 տարի առաջ՝ 1992թ. նոյեմբերի 5-ին, Լաչինի գյուղերից մեկի համար մղվող մարտերում հերոսաբար ընկավ Արցախյան ազատամարտի նվիրյալ Կարեն Մանվելյանը: Նոյեմբերի 5-ին ՀՀ պաշտպանության նախարարության «Մայր Հայաստան» զինվորական թանգարանում տեղի ունեցավ Կարեն Մանվելյանի մահվան 20-րդ տարելիցին ու ծննդյան 45-րդ տարեդարձին նվիրված` «Եթե ուզում ես ազգդ, հայրենիքդ ապրեն, ապա նրանց համար մեռնելու կամք ունեցիր» խորագրով հուշ-երեկոն: Ներկա էին ազատամարտիկի հարազատները, մարտական ընկերները, ուսուցիչները, հյուրեր:

ԵՊՀ իրանագիտության ամբիոնը վաղուց արդեն ուսումնասիրում է ոչ միայն իրանական ժողովրդի՝ իրանցիների, աֆղանների, թալիշների, քրդերի ազգագրական, պատմական, լեզվական խնդիրները, այլև կովկասյան և կասպյան ժողովուրդներինը։ Բոստոնում հրատարակվող «Իրան և Կովկաս» միջազգային հանդեսում, որը հրատարակվում է նվաստիս խմբագրությամբ, նշանակալի տեղ է հատկացվում հենց կովկասագիտական հոդվածներին։ Իսկ մեր ամբիոնի ջանքերով մոտ ժամանակներս նախատեսվում է հրատարակել կովկասյան ժողովուրդների առասպելաբանությանը նվիրված մի հանրագիտարան։ Այդ յուրահատուկ և առայժմ իր տեսակի մեջ եզակի աշխատանքին իրենց մասնակցությունն են բերելու նաև Վրաստանի, Դաղստանի, Չեչնիայի, Օսիայի, Ադիգեյի, Կարաչաևո-Չերկեսիայի գիտնականները։ Ինչպես տեսնում եք, Կովկասն այնքան էլ օտար թեմա չէ մեր գիտական պրպտումներում…

Հակոբ պապն արդեն իննսունն անցել, իսկ հարյուրն էլ ծալելով թևատակի`Նարեկացու ողբերգության մեջ, ամեն առավոտ ճանապարհելով ծոռներին`Գևորգին ու Անդրանիկին, պատվիրում էր.
-Տեսե՛ք, բալե՛քս, ֆրանս ու բան չգիտեմ… մեռնիմ ձզի, էն տետրի միջի գրածս լավ սովորած կգաք…
Իսկ գրածը հայոց այբուբենն էր`ամեն տառի կողքը նշված պապի` Արևմտյան Հայաստանի ավեր գյուղի ու թափված երակների անուններով: Այս արյունաուժ այբուբենը Ա-ից էր սկսվում, որն իր մանկության` սարերի հովին վազող ընկերոջ անվան առաջին տառն էր:

Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը 2011թ. հոկտեմբերի 3-ին «Իզվեստիա» թերթում հրապարակված իր «Ինտեգրացման նոր գործընթաց Եվրասիայի համար. ապագա, որ ծնվում է այսօր» հոդվածում առաջ քաշեց Եվրասիական միություն ստեղծելու գաղափարը: Այդ միության ստեղծման հաջորդական քայլերի շղթան հետևյալն է` Ռուսաստանի, Բելառուսի և Ղազախստանի միջև գործող մաքսային միություն (գործում է 2011թ. հուլիսի 1-ից) – նույն երկրների միջև ստեղծված Տնտեսական միասնական տարածություն (գործում է 2012թ. հունվարի 1-ից) – Եվրասիական միություն: Տնտեսական միասնական տարածությունը ավելի քան 165 մլն սպառող ունեցող վիթխարի շուկա է, որում գործում է միասնական օրենսդրություն, որտեղ կապիտալը, ծառայություններն ու աշխատուժն ազատ են տեղաշարժվում:

«Ձեր որդին՝ Գևորգ Գևորգյանը, հաղթահարելով բոլոր դժվարությունները, դարձավ «Փոքր Մհեր» կրթահամալիրի սան` ՀԱՅԿԱԶՈՒՆ: Հպարտացե՛ք նրանով: Հայտնե՛ք բոլորին, որ նրանք ևս հպարտանան Ձեր որդով, քանի որ նա այն սակավաթիվ անձանցից է, ով դպրոցական հասակից իրեն նվիրաբերել է հայրենիքին ծառայելու սուրբ գործին»:
Այսպես էր սկսվում նամակը, որ Գևորգի մայրը` Լուսինե Աղեկյանը, ստացավ կրթահամալիրից: Նամակն ընթերցելիս նա բազմիցս հուզվել էր, գուցե նաև թաքուն արտասվել, բայց և հպարտության ու հրճվանքի անթաքույց զգացում էր ապրել: Ուրեմն՝ ճիշտ է վարվել, երբ երկար քննարկումներից, ապագայի տարբեր ծրագրեր ծանրութեթև անելուց հետո ընդունել է որդու որոշումը` ընտրել ապագա զինվորականի ուղին:

Ձևավորված կարծիքի համաձայն՝ բանակի ամենամարտունակ ուժը հետախուզական զորամասերն ու ստորաբաժանումներն են։ Մեծ է վստահությունը նրանց նկատմամբ, և դժվար է պատկերացնել բանակն առանց հետախույզների և հետախուզական ստորաբաժանումների։ Հենց այդ պատճառով էլ մեր ազգային բանակում Հետախույզի օրը տոնական է ինչպես ԶՈՒ ԳՇ համանուն վարչության և ենթակա զորամասերի, այնպես էլ մյուս զորատեսակների՝ հատկապես հրաձգային ու մոտոհրաձգային զորամասերի, հետախուզական ստորաբաժանումների համար։ Անտարակույս, զորատեսակի առաջատարը գնդապետ Վ. Գրիգորյանի հրամանատարությամբ գործող զորամասն է, որը, կազմավորվելով Արցախյան ազատամարտի օրերին, իր ծանրակշիռ ներդրումն ունեցավ հայոց նոր պետականության ռազմարվեստի պատմության մեջ։