Ուշադրության կենտրոնում
Ընթերցողի սեղանին է Համիկ Սայադյանի երկար տարիների քրտնաջան աշխատանքի արգասիքը՝ «Հայաստանի ռազմական աշխարհագրություն» (Երևան, 2020) մենագրությունը: Այն կարևոր ներդրում է մեզանում գիտության այդ համեմատաբար նոր ոլորտի բնագավառում, քանի որ հեղինակը, հայ իրականության մեջ առաջին անգամ, ռազմական աշխարհագրությունը ներկայացնում է որպես գիտության ինքնուրույն ճյուղ, աշխարհագրական գիտությունների համակարգի ենթահամակարգ, որն ուսումնասիրում է աշխարհագրական տեղեկատվության և մեթոդների օգտագործումը ռազմական խնդիրների լուծման գործում:
Երբեմն սիրտն էլ է քարանում, ու բացված վերքից արյուն չի ծորում, էլ չեմ ասում զսպված արցունքի մասին։ Չգիտես ինչու, ամենալավ ֆիլմերը պատերազմի մասին են։ Գուցե գրքերն էլ։
…21 տարի առաջ՝ 1999 թ. սեպտեմբերի 1-ին, ամենուր ուրախությունն էր թևածում՝ դպրոց շտապող դպրոցականների, նրանց ուղեկցող ծնողների… Մի խոսքով՝ տոնական տրամադրություն էր:
Կարինեի նամակներից: Սեպտեմբերի 30.2020թ.. «Ուղիղ 28 տարի առաջ Հրազդան քաղաքում ծնվել են առյուծասիրտ երկվորյակները, որոնք հենց հիմա կենաց-մահու կռիվ են տալիս՝ իրենց հայրենի Արցախի սահմանները պինդ են պահում։
Բարձրահասակ, խարտյաշ ու կապուտաչ զինվորն ակնհայտորեն ավելի է ձգվել, ամրացել: Աչքերում անզուսպ կարոտն է ու անհամբեր, մանկական չարաճճի ժպիտը. անակնկալ է պատրաստում: Ինն ամիս տևած երկար ու ձիգ բաժանումից հետո մոր՝ Զարուհու հետ առաջին հանդիպումն է լինելու: Զինվորն արձակուրդ է եկել…
Գնալուս բան չմնաց, բայց իմ պատմությամբ պիտի փորձեմ կոտրել յուրաքանչյուրիդ մեջ ապրող ու ձեզ խանգարող, նպատակներից կտրող թուլությունը:
Դավիթը մեր այն զինվորներից է, որին վիճակվեց անմիջական ու ակտիվ մասնակցություն ունենալ պատերազմ կոչված արհավիրքին: Ժամկետային ծառայության անցնելուց ամիսներ անց հրամանատարությունը, գնահատելով երիտասարդի ֆիզիկական ու կամային տվյալները, նրան հատուկ նշանակության զորքեր տեղափոխեց, որի շարքերում էլ մինչև այժմ ծառայում է: