Վահագն Մովսիսյանը Ապարանի ջոկատի տղաների հետ պատերազմական երկար ու դժվարին ճանապարհ է անցել: Մասնակցել է Հայաստանի ու Արցախի սահմանամերձ բնակավայրերի պաշտպանական ու ազատագրական մարտերին: Լաչինում գլխից վիրավորվել է, մինչ օրս մարմնում կան բեկորներ: Ունի կառավարական ու գերատեսչական մեդալներ, պատվոգրեր, հուշամեդալներ: Օմարի ազատագրումից հետո անցել է պայմանագրային ծառայության, իսկ այժմ զինվորական թոշակ է ստանում եւ կնոջ՝ Սուսաննայի, զինվորական տղաների՝ Արմանի ու Գոռի, հարսների, թոռների հետ ապրում է Քարվաճառում:

«Արծիվ» կամավորականների հրամանատար Գագիկ Մարգարյանի զոհվելուց հետո հրամանատարությունն իր վրա վերցրեց Լյովա Մուսիկյանը։ Դարանակալ մահը կտրեց նաեւ նրա կյանքի թելը։ Հրամանատար Մանվել Գրիգորյանը գումարտակի շտաբի պետ Վազգեն Վարդանյանին ասաց. «Պատերազմ է, տղաները քեզ են նայում, ստանձնիր գումարտակի հրամանատարի պարտականությունները»։ Վիրավորվել է, բայց չի թողել մարտադաշտը։ Ունի երեք զինվոր տղա՝ Սուրեն, Աշոտ, Շահեն։ Պատերազմն ավարտվեց, թեեւ վիրավոր, բայց տուն վերադարձավ նաեւ գումարտակի հրամանատարը։

Ամենայն Հայոց Գարեգին Բ հայրապետի տնօրինությամբ Ս. Սարգիս զորավարի տոնը հռչակվել է Երիտասարդների օրհնության օր: Տոնը շարժական է եւ այս տարի նշվում է փետրվարի 19-ին: Ս. Սարգիս զորավարը իր որդու` Մարտիրոսի եւ 14 քաջ մարտիկների հետ նահատակվել է հանուն քրիստոնեական հավատքի: Արիության համար Ս. Սարգիսը Մեծն Կոստանդիանոս կայսեր (285-337) կողմից կարգվում է իշխան եւ սպարապետ` Հայաստանին սահմանակից Կապադովկիայում: Նա ոչ միայն գերազանց սպարապետ էր, այլեւ հիանալի քարոզիչ:

17 տարի առաջ, փետրվարի 4-ին, Մարտակերտ շրջկենտրոնի անկումից ուղիղ յոթ ամիս անց, ԼՂՀ ինքնապաշտպանության ուժերն ու հայաստանյան կամավորական ջոկատները, պաշտպանությունից անցնելով հակահարձակման, սկսեցին նույնանուն շրջանի ազատագրումը: Դրան նախորդեց 93-ի հունվարի 10-ից թշնամու ձեռնարկած կատաղի հարձակումը, որը, սակայն, ձախողվեց:
Հունիսի 12-ին Հյուսիսային Արցախում զրահատեխնիկայի վարձկան անձնակազմերի ձեռնարկած լայնածավալ հարձակման օրերից մինչեւ 93-ի փետրվարի 4-ը շատ բան էր փոխվել: Վարձկանները, հասկանալով ինչն ինչոց է, հեռացել էին՝ մեծապես թուլացնելով Ադրբեջանի զինված ուժերը, իսկ ԼՂՀ-ում սկսել էին կանոնավոր բանակ ստեղծել, զորատեսակներում մարտական ուսուցում իրականացնել, եւ փետրվարի առաջին իսկ օրերին պարզվեց, որ Մարտակերտի անկումից հետո անցած ամիսները կողմերը տարբեր կերպ էին օգտագործել:

1992թ. հուլիսին, Շահումյանի անկումից հետո, այնտեղ մնացած ինքնապաշտպանական ուժերին դուրս բերելու գործում եւս ներգրավվել են ուղղաթիռներ, որոնք գնալիս անցել են Սարսանգի ջրամբարի վրայով, սակայն վերադառնալիս վնասվել եւ հրաշքով են տեղ հասել:
Պատերազմի ամենաակտիվ փուլերից էր 1992թ., երբ սպառազինությամբ հայերին գերազանցող ադրբեջանցիները իսկական պատուհաս դարձած ռեակտիվ համազարկի «Գրադ» կայանքներով հրթիռակոծում էին հայկական բնակավայրերը: Ինքնապաշտպանական ուժերի հրամանատարությունն ուղիներ էր որոնում հակահարված տալու համար, անհրաժեշտ էր նման մի համակարգ Արցախ տեղափոխել:

Անցյալ շաբաթ փորձագետները հերթական անգամ անդրադարձան այն հարցին, թե ինչքա՞ն է ադրբեջանա-ղարաբաղյան նոր պատերազմի հավանականությունը: Այս անգամ առիթը Միջազգային ճգնաժամային խմբի (ՄՃԽ) զեկույցն էր, որը կոչվում է «Հայաստան եւ Ադրբեջան. կանխելով պատերազմը»: Զեկույցի հիմնական եզրակացությունն այն էր, որ անցյալ տարի մեծացել է «պատահական պատերազմի» հավանականությունը, եւ որ ադրբեջանական նավթի արդյունահանման ծավալի նվազումը, որը կսկսվի 2014թ., մեծացնում է Ադրբեջանի ղեկավարության` պատերազմ սկսելու ցանկությունը: