Մայիսի 22-ին մեր երկրում սկսվեց այս տարվա առաջին՝ գարնանային զորակոչը։ Հավաքակայանից, հարյուրավոր երիտասարդների պես, բանակ մեկնեց նաև Արագածոտնի մարզի Թալինի տարածաշրջանի Թաթուլ գյուղի բնակիչ, տասնութամյա Սամվել Դանիելյանը։

Մայիսի 12-ին մենք նշեցինք զինադադարի 18-րդ տարին։ Տարիներ շարունակ մենք գտնվում ենք ո՛չ պատերազմ, ո՛չ խաղաղություն իրավիճակում։ Վերջին տարիներին թշնամին անընդհատ ուժեղացնում է լարվածությունը առաջնագծում ինչպես պատահական կրակոցներով, այնպես էլ նշանառու, իսկ վերջին երկու տարիներին շատացել են հատկապես խոշոր տրամաչափի նշանառու զինատեսակներով կրակոցները, որոնք հաճախ զուգակցվում են դիվերսիոն-հետախուզական խմբերի ներթափանցմամբ, ինչը փաստում է, որ Ադրբեջանի ղեկավարությունը Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի կարգավորումը տեսնում է միմիայն ռազմական ճանապարհով։

Մայիսը մեր երկրում հաղթանակների և խաղաղության հաստատման խորհրդանիշն է… Եվ մայիսյան տոների շարքում ՀՀ ազգային և ԼՂՀ պաշտպանության բանակներում հպարտորեն նշվում է զորատեսակներից առաջինի՝ Հակաօդային պաշտպանության զորքերի ստեղծման օրը։ Տոն, որը չափազանց համահունչ է հաղթական բոլոր տոներին։ Գաղտնիք չէ, որ հենց նրանք` Արցախի առաջին ՀՕՊ ստորաբաժանումների առաջին մարտիկները, ոչնչացնելով հակառակորդի ուղղաթիռները, սկսեցին Արցախի երկնքում ադրբեջանական օդուժի գերիշխանությունն ի չիք դարձնելու գործընթացը, որն ունեցավ փայլուն ավարտ, կամ, որ նույնն է, ավարտվեց տեղացի և վարձկան օդաչուներով համալրված ավիացիայի խայտառակ պարտությամբ։ Չես գերիշխում օդում, պարտված ես ցամաքում, սա է ժամանակակից պատերազմների տրամաբանությունը, և հենց սրան էլ հանգեց մեր թշնամի հարևանն իր սկսած պատերազմում։

Գնդապետ Ա.Օհանյանի հրամանատարությամբ գործող զորամասում տեղի ունեցած զորավարժությունը ոգևորել էր առաջնագծում կանգնած մեր զինվորներին։ Երբ զորամասի հրամանատարի ԱՀՏԱ գծով տեղակալ փոխգնդապետ Ա.Թումանյանի հետ եղանք դիրքերում, տղաները ոգևորությամբ էին պատմում երեք գիշեր տևած զորավարժության մասին։ Զորամասի շտաբի պետ փոխգնդապետ Ս.Գևորգյանին խնդրեցինք ներկայացնել զորավարժության մանրամասները։

Ոլորապտույտ ճանապարհը անցնում է ծառաշատ այգիների միջով, ու միտքս ոչ մի կերպ չի կենտրոնանում գալիք հարցազրույցի վրա։
-Տան տեղը գիտե՞ս,- հարցնում է Հայկը։
-Ասաց՝ Էջմիածնում ում էլ հարցնեք Ճուտ Արսենենց տունը, ցույց կտան։
-Հո՞ պատգամավոր չի,- զարմանում է Արեգը։
-Ազատամարտիկ է,- տղաներին ծանոթացնում եմ ապագա ակնարկիս հերոսին,- գրոհային գումարտակի հրամանատար է եղել, 1000 հոգանոց անձնակազմ է տարել մարտի։ Ասում են՝ կենդանի լեգենդ է…

Գարնանային խաղաղ ու պայծառ օր էր բացվել գյուղի վրա։ Դպրոցը մեղվի փեթակի պես ինքն իր մեջ լուռ բզզում էր։ Բաց պատուհաններից լսվում էր ուսուցիչների և դաս պատասխանող աշակերտների ձայնը։ Հեռվից գալիս էր դաշտերում աշխատող տրակտորի թույլ հռնդյունը… Եվ հանկարծ դպրոցի բարձրախոսով լսվում է զինղեկ Մուշեղ Մնացականյանի ձայնը. «Ուշադրություն, ուշադրություն, օդային տագնապ, օդային տագնապ»։ Բոլորս՝ ուսուցիչներ, աշակերտներ, թողնում ենք դաս ու դասագիրք ու դուրս վազում դասարաններից։ «Ի՞նչ է կատարվել, մի՞թե ռմբակոծում են մեզ»,- տագնապած հարցնում ենք միմյանց՝ երեխաներին դպրոցից դուրս՝ բակ ուղեկցելով… «Խնդրում եմ խուճապի չմատնվել, առանց հրմշտոցի բակ դուրս գալ»,- բարձրաձայնով հուշում է կապիտան Մնացականյանը։

Մայիսը մեր ժողովրդի համար խորհրդանշական ամիս է, համազգային մաքառման, պայքարի ու փառահեղ հաղթանակների ամիս: Ավարայր, Սարդարապատ, Շուշի` մայիսյան երեք գոյամարտեր, որ հիրավի բախտորոշ եղան մեր ժողովրդի համար:
Ավելի քան ինը տասնամյակ առաջ Արարատյան դաշտավայրի սրտում` Երևանից ոչ հեռու, մեր ժողովրդի` ցեղասպանությունից մազապուրծ բեկորները կենաց-մահու գոտեմարտ մղեցին եղեռնագործ թշնամու դեմ` հանուն հայրենի երկրի վերջին թիզ հողի ազատության, հանուն ազգի գոյատևության: