Ազգային բանակում սկսվել է այս տարվա երկրորդ՝ ամառային ուսումնական փուլը։ Այժմ զորամասերում անցկացվում են մարտավարաշարային պարապմունքներ, որից հետո ստորաբաժանումները ձեռնամուխ կլինեն մարտական պատրաստության ծրագրի իրականացմանը։ Ուսումնական փուլի նախապատրաստական վերջին օրերին այցելելով գեներալ-մայոր Կամո Քոչունցի հրամանատարությամբ գործող զորամիավորում, տեսանք, թե ինչպես են զորամասերի հրամանատարներն անցկացնում փորձնական շարային ստուգատես, ճշտում ինչպես սպաների ու ենթասպաների, այնպես էլ սերժանտների և շարքայինների պատրաստականության աստիճանը։

Չեք պատկերացնի՝ որքա՜ն մեծ եղավ իմ ուրախությունը, երբ փնտրելով «զինվոր» բառը գտա մի ամբողջ թերթ։ Հեռվից ես հայաստանյան իրականության մասին փորձում եմ պատկերացում ստանալ ոչ թե ընդդիմադիր կամ կուսակցական մամուլից, այլ՝ պետական։ Ես, որպես հայ մարդ, հայ տղամարդ խորին հարգանք եմ տածում ընդհանրապես մեր բանակի և զինվորականության նկատմամբ։ Ձեր թերթն ինձ հնարավորություն տվեց հեռու Իսպանիայում ծանոթանալ մեր պետականության կարևորագույն վկայություններից մեկի՝ զինված ուժերի կյանքին։

Կենսաբանական զենքի գործողության սկզբունքը հիմնված է մարդկանց, կենդանիների և բույսերի հիվանդությունների հարուցիչների` միկրոօրգանիզմների (բակտերիաներ, վիրուսներ, սնկեր և այլն) կործանարար հատկությունների վրա: «Կենսաբանական զենք» հասկացությանը զուգընթաց, երբեմն որպես հոմանիշ, կիրառվում է նաև «բակտերիոլոգիական զենք» տերմինը: Կենսաբանական զենքը, սակայն, ավելի լայն կիրառություն ունի, քանի որ, բակտերիաներից բացի, կարող են կիրառվել նաև վիրուսները, սնկերը և այլն:

Նոյեմբերի 25-26-ին ազատագրվեցին Խուդաֆերինի կամրջի մերձակա ադրբեջանական լավ ամրացված հենակետերը: Այդ դժվարին գործողությունն Արցախի հարավարևելյան սահմանների ազատագրման վերջին արարն էր: Վերջին գիշերը թշնամին առանց կռվի թողել էր դիրքերը. Կամրջից քիչ հեռու տնակ կար, որում Իրանից բերված հոսանքի լարով լույս էր վառվում: Երբ մարտիկները ոտք դրեցին կամրջին, այդ լույսն էլ հանգեց՝ ազդարարելով ԼՂՀ հարավում ադրբեջանական բանակի ներկայության անդառնալի անցյալ լինելը:
Իրական պաշտպանություն թշնամին կազմակերպեց Բեյլագանի (Ժդանովի) շրջանի սահմանագլխին, թեև այստեղ էլ մի շարք կարևոր հենակետեր կորցրեց, որոնց վերատիրացավ 94-ի հունվարի սկզբին, աֆղան մոջահեդների օգնությամբ ձեռնարկված լայնածավալ հարձակման արդյունքում, որը, սակայն, արագորեն կասեցվեց, և, ի վերջո, ավարտվեց առ այսօր պահպանվող մայիսյան հաղթական զինադադարի հաստատմամբ:

«Տիկնայք փափկասունք Հայոց աշխարհի». այս արտահայտությունը վերցված է 5-րդ դարի պատմիչ Եղիշեի մատյանից, որում նա, խոսելով Վարդանի և Վարդանանց պատերազմի մասին, նկարագրում է նաև նահատակված կամ գերեվարված հայ զորականների կանանց կրած նեղությունները, նրանց հերոսական համբերությունն ու ազգանվեր վարքը։ «Փափկասունք», այսինքն՝ կանացիորեն նրբակազմ, վայելչատեսք, բայց և ոգով արի, քաջակորով կանայք, որոնք հիշատակության և խնկարկումի արժանի շատ գործեր են կատարել՝ փառավորելով իրենց անունները մեր ժողովրդի պատմության մեջ։ Այդ կանայք իրենց ամուսիններին կռվի ճամփած հայ գեղջկուհիներն էին, որոնք վառ էին պահում օջախի կրակը, մայրերը, որոնք զինվոր ու զորապետ էին նվիրաբերում ազգին՝ հաղթանակների օրհնանքը շուրթերին, դուստրերը, որոնք հպարտորեն կրում էին հայրական տոհմի ջիղը, քույրերը, որոնք եղբայրներ ունեին և պատրաստ էին նրանց հետ կիսել ճակատագրի բեռը…

Լուսանկարում գնդապետ Ա. Բաղդասարյանի հրամանատարությամբ գործող զորամասի նորակոչիկներն են՝ հանգստի ժամին։ Այստեղ նույնպես շատ են բարձրագույն ուսումնական հաստատություններ ավարտած կամ տարկետում ստացած տղաները։ Օրինակ՝ գյումրեցի Անդրանիկ Ներսիսյանը սովորում է մանկավարժական համալսարանում, մարտունեցի Կնյազյան Հակոբը՝ ԵՀՊ իրավագիտության ֆակուլտետում, արթիկցիներ Կարեն Ղազարյանը և Հովհաննես Խաչատրյանը հայկական պետական ճարտարագիտական համալսարանի շրջանավարտներ են։ Բժշկական համալսարանի երրորդ կուրսից է զորակոչվել Նարեկ Գալստյանը, Արա Սարգսյանն ու Սուրեն Խաչիկյանը ԵՊՀ ուսանողներ են, Վարդան Ներսիսյանը նույնպես ճարտարագիտական համալսարանի շրջանավարտ է։

Ես չգիտեի, որ Մյասնիկին հարազատները և մտերիմները Միրո են ասում։ Նրա հետ ծանոթացել էի Երևանի անասնաբուժական-անասնաբուծական ինստիտուտում սովորելու տարիներին։ Մեր ծանոթությունը ընկերության վերածվեց քիչ ավելի ուշ, երբ պարզեցինք, որ երկուսիս երակներում էլ մշեցու արյուն է հոսում։