Մայիսի 14-ին Երևանի «Մոսկվայի տուն» մոսկովյան մշակութա-գործնական կենտրոնում տեղի ունեցավ Բորիս Իզմայլովի «Նրանց սխրանքն անմահ է» գիրք-ալբոմի շնորհանդեսը: Գրքում ներկայացված են նախկին Խորհրդային Միությունում եւ արտասահմանում գտնվող զինվորական փառքի հուշարձանները, կոթողները, որոնք կառուցվել են Մեծ հայրենականում հաղթանակը կերտած, սակայն հաղթանակի բերկրանքը չվայելած զոհված զինվորների հիշատակին: Աշխարհի որ անկյունում ասես (Ֆրանսիա, Գերմանիա, Ավստրալիա, Իրան, ԱՄՆ, Բելգիա, Մեծ Բրիտանիա, Մոնղոլիա, Ռուսաստան, Լիտվա, Նիդերլանդներ, Հայաստան, Սերբիա), որ չկան այս փառքի եւ հիշատակի կոթողները, որոնք նաև զգաստության կոչ են, հիշեցնում, պարտավորեցնում ու պահանջում են` պահպանել մարդկային բազում կյանքերով փրկագնված խաղաղությունը:

Մայիսի 9-ին Եռատոնի շրջանակներում Ստեփանակերտի Վերածննդի հրապարակում՝ ԼՂՀ Ազգային ժողովի շենքի հարևանությամբ բացվեց Արցախի ազատամարտիկների միության գրասենյակը, որին ներկա էին ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը, ԼՂՀ նախագահ Բակո Սահակյանը, ՀՀ ԱԺ փոխնախագահ Հերմինե Նաղդալյանը, ԼՂՀ ԱԺ նախագահ Աշոտ Ղուլյանը, վարչապետ Արա Հարությունյանը, պաշտպանության նախարար Մովսես Հակոբյանը, Արցախի թեմի առաջնորդ Պարգև արքեպիսկոպոս Մարտիրոսյանը, ՊԲ բարձրաստիճան, հասարակական-քաղաքական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ, ազատամարտիկներ, հյուրեր Հայաստանի Հանրապետությունից ու արտերկրից:

Կովսականում նշվեց Թաթուլ Կրպեյանի ծննդյան 48-ամյակը: Ներկա էին նաև հերոսի այրին և միակ ժառանգը՝ Ասպրամ դուստրը: Խոսելով հոր մասին՝ Ասպրամն ասաց, որ ինքը փոքր է եղել, երբ մարտիրոսվել է հայրը, իսկ այսօր հպարտ է, որ ազատագրված սահմանամերձ Կովսականում կանգնեցված է հոր հուշարձանը:
-Երեխաների աչքերում տեսա երկրի տերը լինելու վճռականություն, որ հատուկ էր նաև հորս՝ Թաթուլին:
Միջոցառումն սկսվեց դպրոցի աշակերտների ելույթով, ովքեր Թաթուլի արձանի մոտ հանդես եկան ասմունքով, ռազմահայրենասիրական երգերով, ապա ծաղիկներ դրեցին հերոսի կիսանդրուն՝ մեկ անգամ ևս հավաստելով, որ քաջերի գործը շարունակվում է ազատագրված տարածքները հայացնելով, շենացնելով:

Մեր նորօրյա հերոսամարտի՝ Արցախյան գոյապայքարի հենց սկզբում անհրաժեշտություն դարձավ Բերդաձորի պաշտպանությունը, և ստեղծվեց ԲԻԽ-ը (Բերդաձորի ինքնապաշտպանության խորհուրդ)` Անդրանիկ Հարությունյանի նախագահությամբ, փոխնախագահ՝ Առնո Մկրտչյան: 1988-ի վերջից մինչև Բերդաձորի անկումը՝ 1991 թվականի մայիսի կեսերը, արծվաբույնը պաշտպանվեց տեղացի, Հայաստանի ու Արցախի տարբեր վայրերից եկած կամավորական ջոկատների ջանքերով:

Հայ Դատի պատմության մեջ 1921 թվականի մարտի 15-ը ընդմիշտ կմնա. այդ օրը Բեռլինի Շարլոտենբուրգ պողոտայի Հարդենբերգ փողոցում Սողոմոն Թեհլերյանի գնդակից ջախջախվեց Երիտթուրքական ոհմակի գլխավոր պարագլուխ, Մեծ եղեռնի կազմակերպիչ Թալեաթի գանգը: Լինելով Շահան Նաթալիի «Նեմեսիս» խմբի անդամ, նրա զինակիցներն էին Հակոբ Զորյանը, Հրաչ Փափազյանը, Վահան Զաքարյանը, Լիպարիտ Նազարյանցը, նույն խմբի անդամներ էին Հայոց եղեռնի մյուս կազմակերպիչներին զգետնած Արշավիր Շիրակյանը, Արամ Երկանյանը, Միսաք Թոռլաքյանը, Հակոբ Մերճանովը և այլք: Սերունդ, որ քաջ գիտակցեց Նաթալիի խոսքերի իսկությունը. «Ով որ ոչինչ ունի կորսընցնելիք, ոչինչ ունի վախնալիք»:

Միայն բանակում ծառայող զինվոր ծնողը կարող է խորությամբ զգալ մեր սիրտն ու հոգին ողողած այն անսահման բերկրանքն ու անպատմելի հպարտությունը, որը պատճառեց մեզ հասցեագրված անսպասելի շնորհավորական նամակը որդուս զորամասի հրամանատարությունից: Ո՞ւմ, ո՞ր ծնողի սիրտը ուրախությունից չի պայթի, եթե իր զինվոր որդու մասին այսպիսի տողեր կարդա. «Շարքային Վահրամ Տիրացվյանը բարեխղճորեն է կատարում իր սահմանադրական պարտքը Հայրենիքի հանդեպ, կարճ ժամանակամիջոցում տիրապետել է իր զինվորական մասնագիտությանը, դարձել ուսման գերազանցիկ և կարգապահ մարտիկ:

Զինվո՛ր, մի՛ մոռացիր` թշնամին արթուն է:
Մի՛ մոռացիր, որ դու ես հայրենի հողի պաշտպանն ու տերը:
Ամեն առավոտ, երբ զենքը ուսած հզոր ու հպարտ կկանգնես հայրենի սահմանին, երբ կզգաս սրտիդ թունդ բաբախյունը և պրկված մկաններիդ ուժը, պողպատե քո կամքը, ուրեմն՝ երակներիդ մեջ հոսում է քո նախնյաց հպարտ ու տաք արյունը, և դու արժանի զավակն ես քո ժողովրդի: