Դարեր շարունակ հայ ոգու կենսաբուխ աղբյուրներից է եղել թատրոնը։ Հայն ապրել է այդ գեղեցիկ արվեստով, աշխարհին տվել մեծագույն դերասաններ։ Հայը նաեւ թատրոնի մեջ է տեսել ազգապահպան զորեղ ուժ, որն օգնել է իրեն գոտեպնդվելու, դիմանալու դժնդակ ժամանակներին։ Դա է եղել մեր ազգային կյանքի բնորոշ գծերից մեկը։
Թատրոն խաղացել են ոչ միայն երեւելի դերասանները՝ ժողովրդի համար, այլեւ ինքը՝ ժողովուրդը։ Ահա այսպիսի մի դրվագ։

Հայկական սպորտի համաշխարհային աստղերից մեկը՝ միջազգային կարգի սպորտի վարպետ, ջրամոտորային մարզաձեւից Գինեսի գրքի խորհրդային 1-ին ռեկորդակիր մարզիկ, ԽՍՀՄ գավաթի 9-ակի գավաթակիր ու «Սոցիալիստական երկրների բարեկամության և եղբայրության գավաթի» 6-ակի գավաթակիր, բացարձակ չեմպիոն, պահեստազորի ծովակալ, Հայաստանի ամենաերկարակյաց մարզիկը, որ անգամ 60-ամյա տարիքում ցույց տված իր բարձր արդյունքներով շարունակ զարմացրել ու հիացրել է մարզասերներին ու ոլորտի մասնագետներին, 2013թ. դարձավ 80 տարեկան:

1994 թվականի վերջերն էր. թշնամու տանկերը բարձրանում էին Պուշկինյալ կոչվող բարձունքով… Պետք էր կանգնեցնել նրանց առաջխաղացումը, այլապես առաջանալով՝ Սարսանգին կարող էին հասնել… Հանկարծ բոլորիս աչքի առաջ պայթում ու հրդեհվում է թշնամու առաջնորդող տանկը… Նայում ենք` դեռ չէր ցրվել Հովիկի հակատանկային հրանոթի փողից ելնող ծուխը. նա արհամարհելով վտանգը` թնդանոթը հանել էր թմբի վրա, փողը կախել ներքև` թշնամու ուղղությամբ, ու կրակել… Մնացած տանկերը գլուխները շուռ տվեցին Պուշկինյալից ու նահանջեցին… (Փոխգնդապետ ՀՈՎԻԿ ՍԱՂԱԹԵԼՅԱՆԻ մարտական ընկերների հուշերից):

Իմ ընտանիքի հեքիաթն է սա: Չէ՛, հեքիաթ չէ, հեքիաթը հորինում են, որի վերջում հաղթում է բարին, չարը` պատժվում: Երկնքի անամպ լազուրի, մեր շառաչուն ջրվեժի, հնամենի իմ հայրենիքի նման իրական է իմ հեքիաթը: Իրական էր նաեւ պատերազմի բոթը… ՈՒ սկիզբ առավ իմ հեքիաթը մեր փոքրիկ քաղաքից, որը թիկնել է Որոտանից աջ եւ ահյակ` Սուրբ Հովհաննեսի ձեռքը գլխին… «Անխիղճ ու անհոգի է պատերազմը, բալա՛, հրեշ է կանաչ աչքերով, մահաբեր շնչով»: Երկրորդ Համաշխարհային դժոխք ապրած մեծ տատս է ասել ու փութով որոնել շյուղերը: Տաք ու փափուկ գուլպաներ էր գործում գիշեր ու տիվ: Մի օր էլ…

Երբ որդիները կռիվ էին գնում, Քնարիկ մայրը աղերսագին խնդրում էր. «Լևո՛ն ջան, Նորի՛կ ջան, անպայման հետ կգաք, ինձ մենակ չթողնեք»։ Տանը մնում էին մայրն ու աղջիկը՝ Լենան։ Արամայիս հայրը մահացել էր դեռ Շարժումն սկսվելուց առաջ։

Ես երջանիկ էի, ես վայելում էի Արցախ աշխարհի ամենասիրուն, ամենաքաջ տղամարդու սերը։ Հաղթահասակ էր, քաջազուն, հաղթաբազուկ։ Թիկունքում երեք տղամարդ կարող էին պատսպարվել։ Երբ բարկանում էր՝ անխոս սեղմում, ջարդուփշուր էր անում ձեռքի բաժակը, և ամեն ինչ հասկանալի էր։ Դուրս էր գալիս դիրքեր ու իր հաղթանդամ հասակով կանգնում էր թշնամու դեմ, որը վախից պապանձվում, սուս էր անում…

Գումարտակը շարվեց երկար միջանցքում: Կապիտան Կորեյկոն կատարեց անձնակազմի ստուգում՝ անձամբ ճշտելով բոլորիս ինքնությունը: Նրա զեկույցից հետո կապիտան Ֆյոդորովը զորամասի հրամանատարի և իր անունից շնորհավորեց բոլորիս Նոր տարին, մաղթեց հաջողություններ և հույս հայտնեց, որ սկսվող աշխատանքային նոր տարում գումարտակը պատվով կկատարի իր առջև դրված խնդիրները: Նա խոսքը դեռ չէր ավարտել, երբ զորանոց մտան փոխգնդապետներ Շալկունովը` Բորմանը և զորամասի շտաբի պետ Կոնստանտինովը` Կաստիլը: Վերջինս, ընդունելով գումարտակի հրամանատարի զեկույցը, մեզ ողջունեց, շնորհավորեց Ամանորը և մաղթեց բարեխիղճ ծառայություն, աշխատանքային առաջադրանքների ժամկետից շուտ կատարում` ի փառս մեր մեծ հայրենիքի: