Հայ զինվորը պարզապես Հայրենիքի պաշտպանը չէ, այլ Հայրենիքի խորհրդանիշը, ինչպես պետական դրոշը, հիմնը, Մասիս սարը, Էջմիածինը… Այդպես եմ ես մտածում հիմա, երբ հասուն այր եմ, այդպես եմ մտածել երեկ, երբ դպրոցական տղեկ էի։

Հազարից ավելի փրկված կյանքեր, օջախների չմարած ճրագներ… Բառերով արտահայտելը հեշտ չէ, բայց առավել դժվար է պատկերացնելը, թե վերջին պատերազմի ընթացքում մեր վիրավոր զինծառայողների, կամավորականների և պահեստազորայինների այսքան կյանքեր միայն ամենածանր՝ հարավային ուղղությունում փրկած բժշկական գումարտակի անձնակազմը ինչպիսի՜ հերոսական մարտեր է վարել իր՝ բժշկական ռազմադաշտում:

Երևանի Միսաք Մանուշյանի անվան թիվ 48 հիմնական դպրոցի շրջանավարտ Զորայր Թաթիկյանը այս բանաստեղծական տողերը ձոնել է 44-օրյա պատերազմում Հայրենիքը պաշտպանելիս քաջաբար զոհված իր դասընկերոջը ու իր դպրոցի մյուս շրջանավարտներին, որոնք անմահացան, որ իրենց ընդհատված կյանքով անմահացնեն հայոց հազարամյա պատմությունը, Հայաստան Հայրենիքը, հայ ժողովրդին ու նրա ապագան:

Կնյազյանների բակից պարզկա եղանակին Մասիսը բացառիկ շքեղ է։ Դեռ պատանեկան տարիքում այգում աշխատելիս, հորը հողագործական աշխատանքներում օգնելիս Արմենը հաճախ է փառավորվել այս տեսարանով։

«Արտերկրից հյուր ունեի, հենց այդ օրը մեկնում էր, անբացատրելի զգացողություն էր, մի քիչ էլ՝ անսովոր, ինձ հարազատ մեկին հապճեպ ուզում էի ճանապարհած լինել. ուշադրությամբ Արցախից եկող լուրերին էի հետևում ու արդեն նախորոշում քայլերս»,- 2020 թ. սեպտեբերի 27-ը այսպես է մտաբերում Պետրոսը:

Քաշաթաղի շրջանից 44-օրյա պատերազմին մասնակցեցին շատերը՝ ժամկետային ու պայմանագրային զինծառայողներ, պահեստազորայիններ, կամավորականներ, աշխարհազորայիններ։ Պատերազմի երկրորդ-երրորդ օրերից արդեն լուրեր էին հասնում զոհված տղերքի մասին. պատերազմ էր… Ավարտից հետո պարզ դարձավ՝ շրջանից 80 հոգի զոհվել է։ Եվ այսօր էլ շատերը համարվում են անհետ կորած։ Արցախի Հանրապետության նախագահի կողմից Քաշաթաղի շրջանից 34 զոհված քաջորդի հետմահու պարգևատրվել է։

44-օրյա պատերազմը ոտքի հանեց տարբեր հոգեկերտվածքի ու մասնագիտության տեր մարդկանց, միավորեց մեկ գաղափարի շուրջ. Հայրենիքը կրկին վտանգված է, ժամն է զենքով պաշտպանելու սեփական հողի վրա ապրելու ու արարելու մեր իրավունքը: