Թերթ
Գեղարքունիքի մարզի Ծաղկաշեն գյուղում են ապրում Արարատ եւ Արծվիկ Գեւորգյանները իրենց 5 զավակների հետ։ Նրանց նախնիները գաղթել են Արեւմտյան Հայաստանի Հին Բայազետի տարածաշրջանի Կզլ-Դիզա գյուղից։ Անմասն չեն մնացել կոտորածներից, գերդաստանից շատերը նահատակվել են ծննդավայրում, մնալով անշիրիմ։ Նրանց մի ճյուղը եկել-հաստատվել է Աժդահակի ստորոտում գտնվող այս բնակավայրում։ Տարիների հետ գյուղը շենացել է, տարածվել Գավառագետի վտակներից մեկի աջ ու ձախ ափերին։ Հիմնականում զբաղվում են հողագործությամբ ու անասնապահությամբ։ Հյուրասեր են, կատակասեր։ Սիրով են պատմում իրենց լեռան գագաթի խառնարանի հրաշագեղ լճակից, որտեղ պահպանված են իշխանի տեսակներ, պատմում են Աժդահակի լանջերի խաչքարերից, մատուռից։
Ամառային մի օր Արցախյան ազատամարտի մահապարտներից մեկի՝ Մկրտիչ Ստեփանյանի տանն էի, եւ նա պատմում էր, ինչ միտքն էր գալիս. «Տասը օր էր անցել, ինչ սկսվել էին կռիվները, ես դիրքեր բարձրացա, որ ստուգեմ՝ տղերքը սնունդ, զինամթերք ունե՞ն։ Բարձրացա ու ինչ տեսնեմ. իմ մարտական ընկերներից մեկը ջղայնացած գոռում է մի ջահել զինվորի վրա: «Ի՛նչ ես անում, ա՛յ տղա, ինչի համար ես ձենդ գլուխդ գցել»,- հարցրի անհանգստացած։ Ինքն էլ թե՝ «ա՜յ Մուկո՛ւչ, թշնամին եկել, քթներիս ա հասել, ինձ ասում ա՝ խփե՞մ»։ Շատ մարդկային բան է. անփորձ, ջահել տղան առաջին անգամ մոտիկից մարդու վրա պետք է կրակեր, թեկուզեւ՝ թշնամու. շատ դժվար է… այդ հոգեբանական արգելքը բոլորս էլ դժվար ենք հաղթահարել, էլ ուր մնաց…
«Ես շատ եմ կարեւորում այս հանդիպումը, որովհետեւ համարում եմ, որ ժուռնալիստները մեր հասարակության առաջամարտիկներն են: Եթե հետախուզության աշխատակիցներին ասում են գաղտնի պատերազմի զինվորներ, իսկ դուք բացահայտ՝ տեղեկատվական դաշտում ծավալվող պատերազմի զինվորներն եք եւ այսօր առաջին շարքում եք կանգնած, ինչպես մարտական դիրքը պահող զինվորը»,- այսպես արտահայտվեց ռազմական փորձագետ Արծրուն Հովհաննիսյանը ԵՊՀ ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետի ուսանողների հետ հանդիպմանը: 2004-2005 թվականներից հետո եւ հատկապես վերջին մի քանի տարիներին, տեղեկատվական պատերազմները Հայաստանի համար լուրջ մարտահրավեր են:
Թաջ-Մահալ (Թագի տաճար) դամբարանը կառուցել է Սամարղանդի տիրակալ Թեմուրի հետնորդ շահ Ջիհանը իր հայուհի կնոջ՝ Մումթազ Մահալի մահից հետո, որպես իր անսահման սիրո իրեղեն ապացույց։ Արտաքինից սպիտակ, փայլեցրած մարմարով երեսապատ շինությունը (բարձրությունը 74 մ է) շլացնում է իր փառահեղ գեղեցկությամբ։ Դամբարանի ներսում են թաղված շահ Ջիհանը եւ իր հայուհի կինը։ Թաջ-Մահալն անվանում են Հնդկաստանի «մարգարիտ»։
Աղբյուրը գյուղի վերին մասում է, ճանապարհի եզրին: Օտարահունչ անունը մոռացվեց այն օրից, երբ տղայի մայրն աղբյուրն անվանեց Սիրո աղբյուր: Դեռ դպրոցական տարիներին որդին իր սիրած աղջկա հետ ծառեր էր տնկել աղբյուրի ակունքից սկիզբ առնող առվակի աջ ու ձախ ափերին: Ծառերի դասավորությամբ գրել էին իրենց անունները: Ծառերն արդեն մեծացել, զով էին անում, որդին մեկնել էր ծառայության, իսկ սիրած աղջիկը սպասում էր: Մայրը հիվանդացել էր եւ աղոթում էր Աստծուն, որ որդին անփորձանք հետ գա ծառայությունից, կարոտն առնի, թագուպսակը անի… Առավոտյան դուրս էր գալիս ու ձեռնափայտի օգնությամբ քայլում դեպի աղբյուրը…
Ծաղկազարդը խորհրդանշում է Քրիստոսի հաղթական մուտքը Երուսաղեմ: Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը Ծաղկազարդը հռչակել է որպես մանուկների օրհնության օր, նկատի ունենալով այն հանգամանքը, որ Տիրոջ` Երուսաղեմի տաճար մտնելու ժամանակ մանուկներն աղաղակում էին ասելով. «Օրհնությո՜ւն, Դավթի որդուն» (Մատթ. 21:15): Հիսուս եկավ ավետարանելու աղքատներին, բժշկելու սրտով բեկվածներին, գերիներին ազատելու եւ կույրերին տեսողություն պարգեւելու, ինչպես մարգարեացել էր Եսային: Շատ կույրեր, դիմելով Հիսուսին, բժշկվեցին: Հիսուսի մուտքը Երուսաղեմի ժողովուրդն ընդունել է խանդավառությամբ` ձիթենու եւ արմավենու ճյուղերը, ինչպես նաեւ իրենց զգեստները փռելով ճանապարհի վրա եւ աղաղակելով.
Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ղեկավարությունը հիմնովին վերակառուցել է Ստեփանակերտի օդանավակայանը` համապատասխանեցնելով միջազգային չափանիշներին: Սկզբում կօգտագործվեն մինչեւ 50-60 տեղանոց փոքր ինքնաթիռներ, եւ չվերթներ կիրականացվեն Ստեփանակերտ-Երեւան ուղղությամբ, որոնք ընդհատվել էին դեռ տասնյակ տարիներ առաջ:
Հարց է առաջանում՝ ի՞նչ կարիք կա այսօր Արցախի եւ մայր Հայրենիքի միջեւ օդային կապ հաստատելու, եթե հստակ եւ անխափան գործում է Երեւան-Գորիս-Ստեփանակերտ մայրուղին:
