Պատմության էջերից
Ֆրանսիացի գրող Օնորե դը Բալզակն աշխարհում ամենից շատ վախենում էր ամուսնանալուց։ Երկար տարիներ նա սիրահարված էր ամուսնացած մի կնոջ՝ կոմսուհի Էվելինա Հանսկային։ Սակայն այնպես պատահեց, որ նրանց առաջին հանդիպումից 10 տարի անց Էվելինան այրիացավ։ Բալզակը 8 տարի էլ «դիմադրեց», բայցևայնպես, կոմսուհին իրենը պնդեց՝ պետք է հարսանիք լինի։ Մեծ գրողը վախից հիվանդացավ և նույնիսկ գրեց հարսնացուին, թե «առողջականս այնքան վատ է, որ ավելի շուտ դուք ինձ գերեզման կճանապարհեք, քան կհասցնեք վերցնել իմ ազգանունը»։ Բայց հարսանիքը կայացավ։ Ճիշտ է, Բալզակին պսակադրության բերեցին բազկաթոռով, քանի որ նա ինքնուրույն շարժվել չէր կարող։ Պսակադրությունից հինգ ամիս անց մեծ գրողը մահացավ։
Ըստ վաղօրոք մշակված ծրագրի` Շուռնուխը, Էյվազլարը, Մազրան, Նավլուն և նրանց շրջակա գյուղերը մինչև Հագարու գետը թուրք բնակչությունից պիտի մաքրվեին հունվարի 6-ին և 7-ին:
Վարդան Գևորգյանը, իր հեղինակած «Լեռնահայաստանի գոյամարտը (1919-1921)» գրքում ներկայացնելով այդ ժամանակահատվածում Զանգեզուրում ձեռնարկած գործողության մանրամասները, «Շուռնուխի արշաւանքը» ենթագլխում հայ մարտական ուժերի հաղթանակները վերագրում է առավելապես Նժդեհին ու նրա գլխավորած Ղափանի մարտախմբին:
Ուզո՞ւմ եք լսել լրտեսական իրական պատմություններ, տեսնել իրական լրտեսելու միջոցներ, նստել Ջեյմս Բոնդի մեքենան, մի խոսքով՝ ուզո՞ւմ եք տեղեկացված լինել լրտեսության պատմությանը՝ ակունքներից սկսած մինչև մեր ժամանակները, պարզապես այցելեք Վաշինգտոնի Միջազգային լրտեսության թանգարան։ Այստեղ ձեզ սպասում է լրտեսական իրերի մի ամբողջ շքեղ հավաքածու։ Ամեն առարկա իր ուրույն ու հետաքրքիր պատմությունն ունի։ Ահա փայտե փորագրազարդ արծիվ-ԱՄՆ գերբը։ Սա, պարզվում է, միայն արվեստի գեղեցիկ գործ չէ։ Այս իրը 1946թ. Մոսկվայում պիոներները նվիրել են ԱՄՆ դեսպանին։ Սակայն ՊԱԿ-ը մինչ այդ հասցրել էր գաղտնալսող սարք տեղադրել քանդակի մեջ։ Դեսպանն էլ, բանից անտեղյակ, իր համար հանգիստ այն կախել էր աշխատասենյակում։ Գաղտնալսող սարքի առկայությունը բացահայտվեց միայն վեց տարի անց։
Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության ամրապնդման ու զարգացման համար հանրապետության սահմանների ընդարձակման խնդիրը ի սկզբանե ունեցել է ռազմավարական նշանակություն: Սակայն հարևան պետությունների և հատկապես Ադրբեջանի հետ շարունակվող մշտական բախումներն ու հանրապետության տարածքում բնակվող թուրք բնակչության պարբերաբար կրկնվող ելույթները դժվարին խոչընդոտների առաջ էին կանգնեցնում հանրապետության կառավարությանը: Դժվարագույնն ու անլուծելին Արցախն ու Զանգեզուրն էին, որոնց նկատմամբ Ադրբեջանի իշխանություններն ավելի ուժգնությամբ էին շարունակում դրսեւորել իրենց զավթողական ձգտումները:
Թուրքերի լեգենդար հերոսուհի Սաբիհա Գյոքչեն (1913-2001) աշխարհի հայտնի 20 օդաչուներից մեկն է, առաջին կին ռազմական օդաչուն։ Վարել է 22 տարբեր մոդելի ինքնաթիռներ, ավելի քան 8000 ժամ երկնքում և 32 մարտական թռիչք։ Նրա անունով է կոչվում Անկարայի օդանավակայանը։
Թուրքերի առաջին կին օդաչու Սաբիհա Գյոքչեի մանկության մասին տեղեկությունները ժլատ են, մշուշոտ։ Ծնվել է 1913թ. մարտի 22-ին, Բուրսայում։ Վաղ տարիքում որբացել է։ 1925թ. Բուրսա ժամանած Քեմալ Աթաթուրքը, որը սիրում էր այցելել բարեգործական հաստատություններ, զրուցել խեղճերի ու դժբախտների հետ, նմանատիպ այցերից մեկի ժամանակ լսելով փոքրիկ Սաբիհայի տխուր պատմությունը, որդեգրում է նրան և տանում Անկարա։
Քաղաքական գործիչներն էլ մեզ պես մահկանացուներ են, և մարդկային ոչ մի բան խորթ չէ նրանց: Նույնիսկ տարօրինակությունները: Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների նախագահներից շատերը ևս աչքի են ընկել ինքնատիպ բնավորությամբ և պահվածքով:
20-րդ դարի սկզբում ռադիոտեխնիկական սարքեր թողարկող ընկերությունները կատաղի պայքար էին մղում առևտրական նավատորմում գերիշխելու համար։ «Մարկոնի» անգլո-իտալական բաժնետիրական ընկերությունը երկու երկրների կառավարություններին էլ պարտադրել էր իր կողմից թողարկվող ընդունիչ-հաղորդիչ սարքավորումները։ Ընդ որում՝ ընկերությունը խստորեն արգելել էր իր ռադիոհեռագրիչներին կապի մեջ մտնել այն նավերի հետ, որոնց վրա տեղադրված էին ուրիշ ընկերությունների նմանատիպ սարքավորումներ։ Նույնիսկ այն դեպքում, եթե աղետի ենթարկված նավերը շտապ օգնություն կխնդրեին։