Տարածաշրջան
Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարար Ահմեդ Դավութօղլուի սպառնալիքը, թե հակադարձելու է Սիրիայում, ով կհանդգնի վնասել Օսմանյան կայսրության հիմնադիր, Օսման առաջինի պապ` Սուլեյման շահի դամբարանը, թուրքական կառավարության երկերեսանության վերջին դրսևորումն է:
Սիրիացիներին հանդգնում է սպառնալ մի երկիր, որը ցեղասպանություն է իրականացրել իր միլիոնավոր քրիստոնյա հպատակների (հայեր, ասորիներ և հույներ) նկատմամբ, բռնագրավել նրանց ունեցվածքը, զավթել նրանց հողերը, ավերել հազարավոր եկեղեցիներ, գերեզմանատներ ու մշակութային հուշարձաններ:
Հարավկովկասյան հակամարտություններին նվիրված բրյուսելյան համաժողովում (տես` «Հայ զինվոր» թիվ 7, էջ 15) թալիշ հասարակական-քաղաքական գործիչները բարձրացրին Թալիշստանի լիակատար անկախության հարցը՝ համարելով, որ Ադրբեջանական Հանրապետության կազմում ինքնավարության պահանջը թալիշ ժողովրդի համար այլևս ժամանակավրեպ է… Եվրախորհրդարանի կազմակերպած քննարկումները մեկ անգամ ևս հավաստեցին, որ թալիշական շարժումը յուրահատուկ «շոգեքարշի» դեր կարող է կատարել Ադրբեջանում ապրող տեղաբնիկ այլ ժողովուրդների, մասնավորապես՝ լեզգիների ազգային-ազատագրական ընդվզման համար: Թալիշական շարժումը յուրահատուկ «շոգեքարշի» դեր կարող է կատարել Ադրբեջանում ապրող տեղաբնիկ այլ ժողովուրդների համար…
Եթե մենք տարածաշրջանը դիտարկենք նեղ առումով (հարավկովկասյան երեք պետություններ), Վրաստանը տարածաշրջանային լիդեր դառնալու հավակնություններ չունի: Բնակչության թվաքանակով, տնտեսական հնարավորություններով, Ադրբեջանը, անշուշտ, ուներ այդ դերն ստանձնելու բոլոր նախադրյալները, բայց քանի որ Ադրբեջանը պարտություն է կրել Արցախյան պատերազմում, ստիպված է սահմանափակել իր ռազմաքաղաքական հավակնությունները: Հետեւաբար` Վրաստանը նաեւ շնորհիվ ղարաբաղյան չլուծված հակամարտության դառնում է կովկասյան կենտրոն:
Ուկրաինացիների ձևավորման հիմնական տարածքը համարվում է ներկայիս Ուկրաինայի հյուսիս-արևելքը` Գալիցիան, Վոլինիան, Կիևի, Պերեյասլավի, Չերնիգովի երկրամասերը: XIV դարում բոլոր այդ հողերը անցան Լիտվայի Մեծ իշխանությանը, իսկ XV դարում` լեհական Ռեչ Պոսպոլիտա կայսերապետության մեջ: Ուկրաինացիների այդ հատվածը հենց նույն ժամանակ էլ ընդունեց կաթոլիկություն: Ստեղծվեց Հռոմի պապի գերիշխանությունն ընդունող Ուկրաինական ունիտար եկեղեցին, որը հակադրվեց ագգաբնակչության մեծամասնության դավանած ուղղափառությանը:
Փետրվարի 19-ին Բրյուսելում (Եվրախորհրդարանում) տեղի ունեցավ Չներկայացված ազգերի միջազգային կազմակերպության և Թալիշական ազգային շարժման համատեղ համաժողովը, որը նվիրված էր Հարավային Կովկասում խաղաղության հաստատման խնդիրներին, մասնավորապես՝ ազգային փոքրամասնությունների հիմնահարցերին` թալիշների հարցին նախ և առաջ, որոնց տրված էր վեց զեկուցումներից երկուսը։ Հիմնական զեկույցով հանդես է եկել Թալիշական ազգային շարժման առաջնորդ, Թալիշ-Մուղանյան Հանրապետության նախագահ, վերջերս Հայաստան և Արցախ այցելած Ալաքրամ Հումմաթզոդան կամ նույն ինքը՝ առավել ճանաչված գնդապետ Գումբատովը։ Երկրորդ զեկույցով ելույթ է ունեցել Թալիշական շարժման անդամ, քաղաքագետ Ֆարզիա Լանքոնին (Քերիմովա)։
Եվրոպայի սրտում՝ Բրյուսելում, տեղի ունեցած հենց այս համաժողովի շուրջ զրույց ունեցանք ԵՊՀ իրանագիտության ամբիոնի վարիչ, պրոֆեսոր Գառնիկ Ասատրյանի հետ։
ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Պան Գի Մունը Անվտանգության խորհրդի անդամների հետ հունվարի 20-ին քննարկել է Բաղդադի պնդումներն այն մասին, որ Սաուդյան Արաբիան ֆինանսավորում է Իրաքում գործող ահաբեկիչներին: Նման քննարկումը կարող է դիտարկվել իբրև Արևմուտքի կողմից Սաուդյան միապետության հանդեպ վստահության նվազման ցուցիչ և Էլ Ռիադին պատժելու քայլ:
2013 թվականը մեր տարածաշրջանի համար նշանավորվեց սիրիական ճգնաժամի հետ կապված զարգացումներով, ընտրական գործընթացներով և ռազմաքաղաքական ուղեծրերի վերագնահատմամբ: Նկատելի է Ռուսաստանի ակտիվության մեծացումը, իսկ նախագահական ընտրություններն Իրանում հանգեցրին Սիրիայի շուրջ դիվանագիտական լարվածության մեղմացմանը: Թուրքիայի իշխող վերնախավը վերջնականապես տապալեց «զրո խնդիր հարևանների հետ» քաղաքականությունը և ստիպված եղավ ոչ միայն սրբագրել իր արտաքին, այլ նաև ներքաղաքական սխալները:
